[Opisy gatunków]
[Strona główna programu]
[Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]
Cele
Uzasadnienie
Na wstępnym etapie projektu, do czerwca 2001 wykonane zostanło rozpoznanie i podsumowanie istniejących materiałów florystycznych, zestawienie listy gatunków roślin naczyniowych występujących na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Zielonej Górze. Zgromadzone zostały niemieckie, przedwojenne prace florystyczne, informacje zawarte we współczesnych danych literaturowych (prace magisterskie i doktorskie), zebrane zostaną rozproszone dane florystyczne zawarte w literaturze fachowej (czasopisma, notatki florystyczne itp), wykonany został przegląd materiałow zielnikowych zebranych z terenu Ziemi Lubuskiej, wykorzystane zostały dane florystyczne zebrane w kartotece Lubuskiego Klubu Przyrodników. Sporządzona została lista gatunków regionalnie rzadkich i zagrożonych roślin naczyniowych na terenie RDLP.
Równolegle została przygotowana i wydana w nakładzie 1000 egzemplarzy (format A5 okładka kolor, środek czarno-biały, objętość około 150 str.), książka - przewodnik "Rzadkie i zagrożone rośliny lasów RDLP Zielona Góra". Zawiera będzie opisy około 200 gatunków roślin naczyniowych - każdy gatunek ilustrowany będzie ryciną pozwalającą na jego rozpoznanie w terenie.
W okresie od sierpnia 2001 do czerwca 2002 prowadzony będzie program kompleksowej edukacjI służb leśnych (wszystkie nadleśnictwa, RDLP) w zakresie rozpoznawania gatunków roślin naczyniowych, ochrony stanowisk i biotopów oraz potrzeby ochrony roślin. W każdym z nadleśnictw przeprowadzony zostanie cykl wykładów i prelekcji. Ich elementem będą także zajęcia prowadzone w terenie. Przygotowane zostaną materiały do wykładów uwzgledniające specyfikę każdego nadleśnictwa. Cykl dla każdego nadleśnictwa obejmie 2 dni zajęć teoretycznych oraz 3-4 dni pracy z leśnikami w terenie - praktyczne rozpoznawanie gatunków, ich biotopów i zbieranie danych florystycznych, podstawy planowania ochrony. Ogółem zajęciami objętych zostanie ponad 500 osób.
W trakcie zajęć zostanie rozpoczęta, a następnie będzie kontynuowana w oparciu o służby leśne szczegółowa inwentaryzacja istniejących stanowisk rzadkich i zagrożonych roślin naczyniowych na terenie poszczególnych nadleśnictw. Jednocześnie zintensyfikowane zostaną działania przyrodników lokalnych będących członkami Lubuskiego Klubu Przyrodników. Zaangażowanych zostanie co najmniej kilkunastu mieszkających na terenie objętym projektem członków Klubu. Działania te trwać będą do września 2002 i ich efektem będzie zinwentaryzowanie i rozpoznanie warunków wystepowania oraz stopnia zagrożenia ponad wszystkich rzadkich i zagrożonych gatunkow roślin na 2-3 tysiącach stanowisk. W oparciu o zakupiony sprzęt (odbiorniki GPS i notebook) stworzona zostanie wspólna dla Lasów Państwowych i Lubuskiego Klubu Przyrodników komputerowa baza danych umożliwiająca łatwą lokalizację stanowisk, obróbkę materiałów i ich weryfikację.
Równolegle ze zbieraniem danych prowadzony będzie przegląd operatów urządzeniowo-leśnych i związanych z nimi zapisów dotyczących działań hodowlano-leśnych w miejscach występowania gatunków szczególnie cennych. Obowiązujące obecnie w Lasach Państwowych przepisy dają znaczne możliwości modyfikowania zabiegów gospodarczych pod kątem ochrony przyrody. Np. na każdym zrębie pozostawia się obecnie kępy drzew - nic nie stoi na przeszkodzie, aby były to kępy ze stanowiskami rzadkich gatunków. Wykorzystanie tych możliwości stanowić będzie podstawę dzialań ochronnych prowadzonych w projekcie.
Przeprowadzona zostanie waloryzacja i ocena stanowisk rzadkich i zagrożonych. Ustalone zostaną indywidualne dla najcenniejszych stanowisk programy ochrony, wyznaczone zostaną strefy ochronne w ktorych modyfikowana będzie gospodarka leśna. Zapisy modyfikujące zasady gospodarowania w poszczególnych oddziałach i wydzieleniach wprowadzone zostaną do operatów urządzeniowych, a także, w formie "Programów ochrony flory", stanowić będą element przygotowywanych we wszystkich nadleśnictwach w oparciu o obowiązujące przepisy programów ochrony przyrody. Dla wybranych obiektów (co najmniej 3-5 w nadleśnictwie) zostaną wyznaczone i zaprojektowane użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, powierzchniowe pomniki przyrody lub rezerwaty chroniące najcenniejsze zasoby flory. Wspólnie z RDLP w Zielonej Górze i nadleśnictwami ustalone zostaną osoby odpowiedzialne za wykonywanie planu ochrony flory w poszczególnych nadleśnictwach.
W końcu roku 2002 wykonana zostanie "otwarta" mapa numeryczna z rozmieszczeniem regionalnie rzadkich i zagrożonych roślin naczyniowych, gatunków chronionych itp. Mapa ta, wraz z bazą danych zostanie zaprojektowana w sposób umożliwiajacy korzystanie z niej i wprowadzanie danych przez wielu użytkownikow i stanowić będzie wspólne narzędzie pracy i podstawę współpracy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Zielonej Górze i Lubuskiego Klubu Przyrodników.
Na zakończenie projektu, w listopadzie 2002 w nakladzie 2000 egz. wydana zostanie książka pod roboczym tytułem "Poradnik ochrony regionalnie rzadkich i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych w lasach na przykładzie lasów RDLP Zielona Góra".
Książka zawierać będzie podsumowanie materiału zebranego w trakcie prowadzonego projektu, tj: listę gatunków regionalnie rzadkich i zagrożonych, kryteria wyboru gatunków, skócony opis występowania gatunków i miejsce gatunku w innych lokalnych listach (porównanie z innymi regionami) oraz szczegółowe informacje o działaniach ochronnych mających zapewnić trwałość gatunku. Ilustracją będą konkretne przykłady zebrane podczas realizacji projektu.
(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk.