[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]

Rozmiar: 4378 bajtówGoodyera repens (L.) R.Br. - Tajęża jednostronna
Rodzina: Orchidaceae - Storczykowate
Synonimy: Satyrium repens L.
Niem.: Kriechendes Netzblatt

Morfologia: Trwała roślina zielna, z gałęzistym, czołgającym się kłączem dorastająca do 25 cm wysokości. Łodyga prosta, wzniesiona, w górnej części omszona, zakończona kwiatostanem. Liście zebrane w różyczki liściowe, zimozielone, jasnozielone, jajowate, ogonkowe, z 5-7 wyraźnymi nerwami poprzecznymi. Kwiatostan jednostronny, wielokwiatowy. Kwiaty białe, omszone, pochylone, na zewnątrz jasnozielone, wewnątrz białokremowe. Warżka całobrzega, u nasady woreczkowata, naga, z jasnopomarańczową gardzielą. Kwiaty pachnące. Owoc - torebka w bardzo lekkimi nasionami (na 1 g wchodzi 200 000 nasion).

Biologia: Kwitnie w lipcu i w sierpniu. Zapylenia dokonują owady - trzmiele i błonkówki. Możliwe jest również samozapylenie. Nasiona rozsiewane są przez wiatr. Nowe rozetki liściowe wyrastają jesienią i zimują.

Ekologia: W Pasie Nadmorskim w borach bażynowych. W pozostałej niżowej części kraju spotykana w świeżych borach sosnowych (Vaccinio myrtilli-Pinetum) i ubogich borach świerkowych z domieszką sosny. Jest gatunkiem charakterystycznym dla borów świerkowo-jodłowych i sosnowych należących do klasy Vaccinio-Piceetea. Preferuje siedliska półcieniste i cieniste, świeże lub średnio wilgotne, średnio żyzne, na glebach piaszczysto-gliniastych, mineralno-próchnicznych, o odczynie od kwaśnego do obojętnego.

Rozmieszczenie: Gatunek o zasięgu okołobiegunowym obejmującym Europę, Azję i Amerykę Północną. W południowej części Europy występuje wyłącznie w górach. W Polsce występuje na rozproszonych stanowiskach na niżu, głównie w północnej i północno-wschodniej części kraju oraz w górach - w Sudetach i Karpatach po regiel górny.
Rodzaj tajęża (Goodyera) reprezentowany jest na świecie przez około 80 gatunków. W Europie występuja 2 gatunki, w Polsce tylko 1 - tajęża jednostronna.
Na terenie RDLP Zielona Góra był notowany rzadko, na rozproszonych stanowiskach na całym obszarze.

Uwagi: Podlega ścisłej ochronie gatunkowej.


(c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk, ryciny Kinga Gawrońska i Krzysztof Ziarnek.