Berneński pies pasterski
Cechy fizyczne
Wysokość w kłębie - Samice 58,5-
Masa ciała: Samice 34^13 kg, samce 36-
Długość życia: 7-9 lat.
Zachowanie
Berneńskie psy pasterskie są wierne, delikatne, oddane; szybko się uczą, wymagają bliskiego kontaktu z ludźmi. Mogą być nieufne do obcych, potrzebują odpowiednich ćwiczeń. Miewają narowy. Tolerują dzieci i inne zwierzęta. Nie mają skłonności do wzmożonego szczekania, chyba że są zaniepokojone. We wczesnym wieku należy poddać je socjalizacji i treningowi posłuszeństwa. Są średnio aktywne. Berneńczyki są wrażliwe; najlepiej reagują na łagodne komendy.
Choroby dziedziczne
Dysplazja stawów łokciowych - Wielogenowa, dziedziczna nieprawidłowość, prowadząca do zapalenia stawów łokciowych. Wyniki badań wskazują, iż u berneńskich psów pasterskich bardzo często dochodzi do fragmentacji przyśrodkowego wyrostka dziobiastego. Ryzyko wystąpienia tej nieprawidłowości u samców jest 3,1 razy większe niż u samic. Badania hodowlane wskazują, iż dysplazję dziedziczy 20% psów, przy czym każdy pies z dysplazją stawu łokciowego niezależnie od jej stopnia ma taką samą zdolność do przekazania jej potomstwu.
Dysplazja stawów biodrowych- Wielogenowa, dziedziczna, zwyrodnieniowa Choroba stawów biodrowych, przebiegająca z zapaleniem stawów. Prawdopodobieństwo wystąpienia dysplazji stawów biodrowych u berneńskich psów pasterskich jest 7,2 razy większe niż u innych ras.
Zwichnięcie rzepki- Wielogenowa, dziedziczna, wrodzona wiotkość więzadeł rzepki, prowadząca do jej zwichnięcia, kulawizny, a w dalszej kolejności choroby zwyrodnieniowej stawów. Jeżeli pojawiają się objawy kliniczne, chorobę leczy się chirurgicznie.
Choroba von Willebranda typu 1 (vWD) - Choroba dziedziczona autosomalnie recesywnie, objawiająca się łagodnymi zaburzeniami krzepnięcia krwi. Firma VetGen oferuje test genetyczny pozwalający na diagnozowanie tej nieprawidłowości. Występuje ona u 1% berneńczyków, zaś nosicielami jest 16% osobników w populacji.
Postępujący zanik siatkówki (progressive retinal atrophy, PRA) - Dziedziczne, uwarunkowane autosomalnie recesywnie zwyrodnienie siatkówki, prowadzące do ślepoty. Rozwija się u zwierząt w wieku około roku. Pierwszym objawem jest zaburzenie widzenia w nocy.
Młodzieńcza dysplazja nerek - Rzadko stwierdzana choroba, prowadząca do proliferacyjnego zapalenia kłębuszków nerkowych i śródmiąższowego zapalenia nerek. U chorych psów stwierdza się poliurię, polidypsję i postępującą niewydolność nerek. Choroba pojawia się u osobników w wieku kilku miesięcy do 2-7 lat. Ekspresja nerkowej megaliny jest obniżona lub nie ma jej wcale. W jednym z badań sugerowano, iż dziedziczna wrażliwość na zakażenia krętkami Borrelia predysponuje do wystąpienia tego zaburzenia. Młodzieńcza dysplazja nerek jest chorobą wielogenową, dziedziczoną autosomalnie recesywnie. Możliwe, że pewne geny sprzężone z płcią mają wpływ na jej rozwój
Procesy zwyrodnieniowe w wątrobie i mózgu- Rzadko stwierdzana, autosomalnie recesywnie dziedziczona choroba, objawiająca się u 4-6-tygodniowych berneńskich psów pasterskich postępującymi zaburzeniami funkcji wątroby i mózgu. W badaniu histopatologicznym stwierdza się zwyrodnienie i niszczenie komórek Purkiniego oraz wakuolizację, zwyrodnienie i guzki w tkance wątroby.
Skłonność do innych chorób
Umieralność / długość życia - Berneńskie psy pasterskie żyją krótko. Ryzyko śmierci psa tej rasy w danym roku wynosi 6,5%. Prawdopodobieństwo osiągnięcia wieku 5 lat wynosi 83%, a 10 lat - 30%. Berneńczyki średnio żyją 7,8 roku.
Przepuklina pępkowa - Odsetek berneńskich psów pasterskich z przepukliną pępkową wynosi .
Zapalenie kości i stawów- Berneńskie psy pasterskie mają większą skłonność do zapaleń stawów i kości. Według Dorna prawdopodobieństwo wystąpienia tych zaburzeń jest 1,58 razy większe niż u innych ras.
Alergiczne zapalenie skóry (atopia) - Nadwrażliwość na alergeny wziewne lub pokarmowe, objawiająca się świądem i uszkodzeniem skóry na skutek jej drapania.
Młodzieńcze zapalenie kości (panosteitis) - Samoistnie ustępująca choroba młodych psów ras dużych i olbrzymich. Obejmuje nasady i przynasady kości długich. Dochodzi do zwłóknienia jamy szpikowej i powstaje nowa tkanka kostna okołookostnowa i w obrębie śródkostnej. U chorych psów obserwuje się przejściową kulawiznę. Leczenie polega na podawaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz zapewnieniu zwierzętom spokoju i odpoczynku.
Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego (ACL) - Najczęściej pourazowe rozerwanie więzadła krzyżowego przedniego, powodujące sztywność stawu, kulawiznę i zapalenie stawu. Chorobę leczy się chirurgicznie.
Złośliwa histiocytoza - U bemeńczyków złośliwe histiocytomy mogą się rozwijać w różnych obszarach ciała. Objawy to: brak apetytu, utrata masy ciała, osłabienie, niedokrwistość, duszność i kaszel. W badaniu radiologicznym na ogół można wykazać obecność guzków lub dużych guzów w płucach oraz śródpiersiu, płyn w jamie opłucnej, powiększenie wątroby i śledziony. Pierwsze objawy pojawiają się u zwierząt średnio w wieku 6,5 roku. Średnio psy przeżywają 49 dni od rozpoznania nowotworu.
Niedoczynność tarczycy - Dziedziczne zapalenie tarczycy o podłożu autoimmunologicznym.
Zaćma - Najczęściej występuje zaćma korowa przednia, punktowa, rzadziej tylna jądrowa i torebkowa. Objawy choroby pojawiają się u zwierząt w wieku 1 roku. Zaćmę stwierdzono u 4,03% berneńczyków.
Padaczka idiopatyczna (wrodzone drgawki) - Drgawki mogą być częściowe lub uogólnione, na ogół pojawiają się u berneńczyków w wieku 1-3 lat. Predysponowane do jej rozwoju są samce. Leczenie obejmuje podawanie leków przeciwdrgawkowych. Badania hodowlane wykazały, iż padaczka (drgawki uogólnione typu grand mai) jest wielogenową chorobą dziedziczną, na której rozwój ma wpływ główny gen recesywny.
Rozszerzenie i skręt żołądka - Wielogenową, dziedziczna nieprawidłowość. Jest to zagrażający życiu skręt żołądka, wymagający natychmiastowej interwencji lekarsko-weterynaryjnej.
Przetrwała błona źreniczna (persistent pupillary membranę, PPM) - Wada wrodzona; pozostałości płodowej błony źrenicznej w postaci pasm tkanki, przechodzących nad otworem źrenicznym i przyczepiających się do tęczówki, rogówki, soczewki, lub w postaci pochewki otaczającej tkanki oka. Trzy ostatnie powodują zaburzenia widzenia i są podstawą do wykluczenia psów z hodowli.
Guzy z komórek tucznych (mast celi tumor, MCT) - Guzy skórne, występujące lokalnie lub przerzutowe. Mogą uwalniać histaminę, wywołując proces zapalny i owrzodzenia.
Chłoniak/chłoniakomięsak - Złośliwy nowotwór tkanki limfa- tycznej, atakujący przede wszystkim węzły chłonne, śledzionę, wątrobę i serce.
Osteochondroza głowy kości ramiennej (OCD) - Dziedziczna choroba poligeniczna, polegająca na oddzieleniu się fragmentu chrząstki głowy kości ramiennej. Jest przyczyną bólu i kulawizny kończyn piersiowych u młodych, rosnących psów. Łagodne przypadki choroby ustępują po zapewnieniu zwierzętom odpoczynku i odciążeniu kończyny. Cięższe wymagają wykonania zabiegu operacyjnego. Chorobę częściej stwierdza się u samców niż samic. Wskaźnik występowania OCD u samców w porównaniu z samicami wynosi 2,24 : 1. Pierwsze objawy choroby pojawiają się na ogół u zwierząt w wieku 2-4 miesięcy. 50% przypadków dotyczy obu kończyn. Prawdopodobieństwo wystąpienia osteochondrozy głowy kości ramiennej u berneńskich psów pasterskich jest 47,1 razy większe niż u innych ras.
Entropium - Zawinięcie się brzegu powieki do wnętrza oka, powodujące podrażnienie rogówki, co może prowadzić do jej owrzodzeń. Entropium stwierdzono u 1,89% berneńskich psów pasterskich, przebadanych na potrzeby CERF przez okulistów weterynaryjnych w latach 2000-2005.
Rozszczep podniebienia - Wrodzona nieprawidłowość, polegająca na niezupełnym zrośnięciu się kości szczękowych tworzących sklepienie jamy ustnej.
Podatność na zakażenie krętkami Borrelia (choroba z Lyme) -Wyniki europejskich badań wskazują, iż kliniczna postać boreliozy występuje częściej u berneńskich psów pasterskich niż u innych ras. Poziom przeciwciał dla krętków w surowicy berneńczyków jest także wyższy niż u innych ras, co może wskazywać na ich dziedziczną, zwiększoną wrażliwość na zakażenie
Zespolenie wrotno-układowe (portosystemic shunt, PSS, liver shunt) - Wrodzone patologiczne połączenie między żyłą wrotną a żyłami układowymi. Ze względu na umiejscowienie patologicznego naczynia rozróżnia się zespolenie zewnątrz- i wewnątrzwątrobowe. U berneńczyków częściej stwierdza się zespolenie wewnątrzwątrobowe. Następstwem zespolenia wrotno-układowego jest karłowatość, nieprawidłowe zachowanie, mogą wystąpić drgawki oraz pojawić się w moczu kamienie z moczanu amonu. Chorobę leczy się chirurgicznie i/lub farmakologicznie albo z zastosowaniem odpowiedniej diety (kontrolowanie objawów klinicznych).
Martwicze zapalenie naczyń / jałowe zapalenie opon mózgowych - U chorych psów obserwuje się apatię, gorączkę oraz silne bóle głowy i szyi. W badaniu histopatologicznym stwierdza się martwicze zapalenie naczyń w ośrodkowym układzie nerwowym oraz nacieki okołonaczyniowe. Chorobę leczy się za pomocą glikokortykosteroidów. Nieznany jest sposób jej dziedziczenia.
Mielopatia zwyrodnieniowa (degeneratire myelopathy, DM) -U dotkniętych nią psów obserwuje się nagłe porażenia górnego neuronu ruchowego (parapareza). Choroba może postępować i prowadzić do tetraparezy. U chorych osobników wyniki mielografii, MRI oraz analizy płynu mózgowo-rdzeniowego pozostają w normie. Chorobę rozpoznaje się na podstawie badania pośmiertnego. Nieznany jest sposób jej dziedziczenia. Dostępny jest test genetyczny, pozwalający na zidentyfikowanie osobników predysponowanych do wystąpienia tej autosomalnej recesywnej nieprawidłowości. Wszystkie psy dotknięte mielopatią są homozygotami względem genu warunkującego wystąpienie choroby, przy czym rozwija się ona jedynie u niewielkiego odsetka homozygot. OFA szacuje, iż gen warunkujący wrażliwość na DM występuje u 49% osobników będących jej nosicielami, zaś u 11% osobników homozygotycznych będących w grupie ryzyka wystąpienia choroby.
Niedorozwój/ubytki mieliny w rdzeniu kręgowym (drżączka) - Zaburzenie to objawia się drżeniem kończyn i głowy, nasilającym się w stanach podekscytowania lub w sytuacjach stresowych. Drżenia ustępują podczas snu. Drgawki pojawiają się u szczeniąt w wieku 2-8 tygodni. U niektórych osobników utrzymują się do końca życia, czasami ustępują z wiekiem. Przypuszcza się, iż jest to nieprawidłowość dziedziczona autosomalnie recesywnie.
Niestabilność w odcinku szyjnym kręgosłupa (zespół chwiejności) - Zaburzenie to towarzyszy spastycznym porażeniom górnego neuronu ruchowego oraz niezborności ruchowej. Metodami diagnostyki obrazowej wykazano, że zespół ten rozwija się w następstwie zwężenia otworów kręgowych i niestabilności krążków międzykręgowych na odcinku C3-7. W porównaniu z mielografią MRI jest lepsze przy określaniu lokalizacji zmian, oceny ich zaawansowania i stopnia kompresji rdzenia kręgowego. Zaburzenie leczy się chirurgicznie. Nieznany jest sposób dziedziczenia tej nieprawidłowości. U berneńczyków występuje sporadycznie.
Choroba Aleksandra (encefalopatia) - Śmiertelna choroba zwyrodnieniowa, pojawiająca się u noworodków, objawiająca się postępującą, ciężką, niedającą się leczyć tetraparezą, uogólnionymi drgawkami oraz otępieniem. Podczas sekcji padłych zwierząt makroskopowo stwierdza się poszerzenie bocznych komór mózgu. Histopatologicznie w preparatach z mózgu po wybarwieniu GFAP (glial fibrillary acidic protein) w istocie białej ośrodkowego układu nerwowego stwierdza się nacieki eozynofilowe, zawierające włókna Rosenthala, oraz znaczną proliferację nienormalnie dużych astrocytów.
Dziękuję za informacje 