Polska wersja moonwalk, Podhalańskie Złoto, Cud z Nowego Targu – różnie
nazywano przełomowy wyrób Nowotarskich Zakładów Przemysłu Skórzanego
Podhale – buty Relaks.
Fascynujące połączenie metalizującego ortalionu z plastikową podeszwą.
Złote logo z literę „l” stylizowane na kij hokejowy. Do tego ta kojąca,
rozluźniająca nazwa. Nic dziwnego, że obuwie idealne na chlapę, deszcz,
śnieg i roztopy stało się hitem lat 80. Na pewno w pewnej mierze to
popularności Relaksów swoją karierę zawdzięczają późniejsze buty Sofiks
– pierwsze polskie obuwie sportowe na rzepy produkowane w Radomiu od
1983 roku.
Pierwsza para obuwia ze znakiem firmowym zakładu w Nowym Targu zeszła z
taśmy montażowej w dniu 1 października 1955 roku. Firma szybko zyskała
markę. W 1972 roku wyprodukowano stumilionową parę. Buty eksportowano do
kilkudziesięciu krajów na wszystkich kontynentach. Polacy używali ich
podczas wspinaczek w Himalajach, a polarnicy na Antarktydzie. W
1977 roku zakład jako pierwszy w branży, otrzymał za swoje wyroby
międzynarodowy znak jakości „Q”. Był czas, że do zakładu dowoziło
pracowników codziennie 56 autokarów, a zakładowym żłobku i przedszkolach
wychowało się ponad 3500 dzieci. Po zmianach na przełomie lat 80. i 90.
firma podupadła. Obecnie właścicielem prawa do marki kultowych butów
jest firma Wojas, której wiceprezes Kazimierz Ostatek pracował przy ich
produkcji.
Relaksy, podobno wzorowane na obuwiu Neila Armstronga, przeznaczone były
przede wszystkim dla młodych. Szybko jednak trafiły też w gusta
starszych klientów. Atutem były wystrzałowe kolory: czerwony,
pomarańczowy, niebieski, biały, różowy, a nawet złoty.
Nasze buty Relaks są ciemno niebieskie. Prawdopodobna data produkcji (ciężko rozszyfrować metkę) to rok 1988. Nie wiem dlaczego na podeszwie mają napis „Polo”…
Ciekawostki:
-podobno pierwsze egzemplarze Relaksów powstały na potrzeby filmu
„Seksmisja” Juliusza Machulskiego,
-jednym z głównych autorów wzorów użytkowych i patentów w fabryce w Nowym Targu był zmarły w sierpniu 2011 Władysław Skalski. Poseł na Sejm X. kadencji, działacz
Solidarności, autor kilku książek, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
-buty z Nowego Targu nie były w PRL-u pierwszym przedmiotem pożądania, który miał
relaksującą nazwę. Już w 1976 roku na rynku pojawiły się magazyny
komiksowe Alfa i Relaks. W tym ostatnim drukowali tacy giganci polskiego
komiksu jak Jerzy Wróblewski, Bogusław Polch, Grzegorz Rosiński
(drukował tam serię „Thorgal”) oraz Janusz Christa.
Dodatki:
-o peerelowskiej filozofii marketingu: http://www.teslawski.wordpress.com/prl
-Urząd Miasta Nowy Targ: http://www.nowytarg.pl
-letni, rosyjski odpowiednik naszych Relaksów?: http://www.relaksy.ru
Obejrzyj sobie:
-Andrzej Rybiński, Ryszard Rynkowski, Zbigniew Wodecki – Czas Relaksu:
Bufet PRL 