Dziś będzie o renesansowy zamku w Janowcu w powiecie puławskim, położnym na wysokiej skarpie wiślanej 🙂

Budowę zamku w 1508 r. rozpoczął Mikołaj Firlej, późniejszy starosta kazimierski. Kontynuował ją jego syn, wojewoda ruski Piotr Firlej. Był to późnogotycko-renesansowy zamek obronny, ufortyfikowany przez basteje wysunięte przed linię murów. Miał możliwość prowadzenia ostrzału wzdłuż obwarowań.

W latach 1565–1585 miała miejsce przebudowa zamku w stylu późnorenesansowo-manierystycznym, którą kierował architekt włoski Santi Gucci.

Na początku XVII w., po przejęciu zamku przez rodzinę Tarłów, rozbudowano część mieszkalną i dobudowano wieżę zachodnią i wschodnią. W roku 1606 na zamku miało miejsce pojednanie króla Zygmunta III Wazy z marszałkiem wielkim koronnym Mikołajem Zebrzydowskim, przywódcą rokoszu Zebrzydowskiego.

W dniu 7 lutego 1656 zamek został ograbiony i spalony podczas najazdu Szwedów pod dowództwem Karola Gustawa. Następnie odbudowany i rozbudowany w stylu barokowym przez rodzinę Lubomirskich, w których posiadaniu znajdował się do pierwszej połowy XVIII w. Odbudową kierował architekt holenderski Tylman z Gameren.

W 1716 roku na zamku gościł, podczas wojny północnej, król August II Mocny. Z zamkiem związana jest także historia romantycznych schadzek księcia Karola Krystiana, syna króla Polski Augusta III Sasa, z Franciszką z Krasińskich herbu Ślepowron. Podobno w tutejszej kaplicy, w tajemnicy przed królem, para zawarła morganatyczne małżeństwo.

W 1783 Jerzy Marcin Lubomirski,  generał i marszałek wielki koronny, przegrał zamek w karty. Jego nowym właścicielem został Mikołaj Piaskowski. Jednak ani on, ani kolejni właściciele: Osławscy, Ludwik Budziszewski, August Zawisza, Feliks Ćwirko-Gotycki i wreszcie Paulina Wiktoria Zieleniewska, nie byli w stanie utrzymać zamku. Sprzedali całe wyposażenie, gdzie nawet marmury zostały zdjęte ze ścian.

W czasie wojny Napoleona z Austrią popadł w ruinę, stając się źródłem pozyskiwania materiałów budowlanych dla okolicznej ludności.

W roku 1931 zamek został zakupiony przez Leona Kozłowskiego. Niestety, nie zatrzymał on procesu popadania zamku w ruinę, choć wyremontował dwa pomieszczenia w baszcie i powstrzymał rozkradających zamek wandali.

Podczas II wojny światowej zamek ucierpiał w wyniku ostrzału artyleryjskiego. Po drugiej wojnie światowej posiadłość (jako zbyt mała), nie podlegała reformie rolnej i pozostała w rękach właściciela. Był to prawdopodobnie jedyny w Polsce Ludowej prywatny zamek.

W 1975 roku zamek wraz z parkiem został zakupiony przez Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym z zamiarem zabezpieczenia konserwatorskiego ruin i utworzenia tu swojego oddziału. W 1976 roku rozpoczęto badania archeologiczne. Zamek zabezpieczono w formie trwałej ruiny, częściowo zrekonstruowano z przeznaczeniem na cele muzealne i turystyczne.

W tzw. Domu Północnym zorganizowano wystawę historyczną z eksponatami poświęconymi przeszłości zamku, kolejnym właścicielom oraz dziejom jego konserwacji. Z zamkowych murów rozpościera się piękny widok na dolinę Wisły.

W leżącym obok zamku parku Muzeum Nadwiślańskie zorganizowało mały skansen. Możemy zwiedzić dworek ziemiański z miejscowości Moniaki, który był zbudowany w latach 1760-1770 przez rodzinę Wierzbickich: Jakuba, chorążego żytomierskiego i jego syna Jacka, cześnika urzędowskiego.

Ponadto znajdziemy tutaj drewniany spichlerz z XIX wieku z Podlodowa. Na terenie skansenu może zobaczyć też XIX-wieczna drewniana stodoła z Wylągów pod Kazimierzem oraz pochodzący z przełomu XIX i XX wieku spichlerz z Kurowa.

Zamek w Janowcu leży około 11 km na południe od drogi krajowej nr 12 Radom-Puławy-Lublin. Dojazd z Radomia około 58 km, z Puław 15 km. Do Janowca można dostać się także z Kazimierza Dolnego przeprawiając się przez Wisłę promem samochodowo-osobowym.

Przystań promowa w Kazimierzu znajduje się około 1,5 km od rynku w górę Wisły, po stronie Janowca przystań leży około 2 km od miasteczka. Prom pływa od kwietnia do listopada (zależnie od stanu wody i warunków armosferycznych).

Wstęp na zamek jest płatny, w cenie biletu można również zwiedzić dwór i spichlerz. Na zamku czynna jest kawiarenka

 

---

źródła:

http://zamki.res.pl/janowiec.htm

http://darek.dom.w.interia.pl/janowiec/index.html

http://www.mnkd.pl/zamek-w-janowcu – krótko informacja o zamku i o biletach