Wycinanki ludowe z białego papieru – firanki, ozdoby na półki

Wycinanka ludowa to stosunkowo nowy element ludowego rękodzieła. Nie znamy dokładnej daty jej powstania, ale prawdopodobnie pierwsze wycinanki pojawiły się w Polsce w połowie XIX wieku. Tak późny rozwój wycinaki jest związany z dostępnością surowca, z którego są zrobione ludowe wycinanki – papieru oraz bibuły. Choć papier był znany już w starożytności był to surowiec bardzo drogi i trudny do pozyskania. Dopiero przemysłowa produkcja papieru na dużą skalę przyczyniła się do jego upowszechnienia i spadku jego ceny, co pozwoliło na rozwój sztuki ludowej wycinanki.

Pierwsze wycinanki ludowe były wykonane z białego papieru i pełniły funkcje zdobnicze, ale także praktyczne. W połowie XIX wieku pojawiły się w wiejskich domach ażurowe firanki - wycinanki. Były one niezwykle precyzyjnie wykonane i wyglądały bardzo dekoracyjnie. Dziś takie ażurowe firanki z papieru można obejrzeć w niektórych skansenach – np. w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

Firanki w formie wycinanki ludowej przybierały różne kształty. Dominowały wzory roślinne oraz geometryczne. W skromniejszych domach wieszano w oknach mniejsze firanki – sięgające np. do połowy okna.

wycinanka ludowa – firanka z papieru

W bogatszych domach firanki z wycinanki zajmowały nawet całe okno i były bardzo precyzyjnie powycinane w ażurowe wzory. Patrząc z daleka na te pierwsze ludowe wycinanki – firanki aż trudno uwierzyć, że są zrobione z papieru. Dopiero kiedy podejdzie się bliżej, widać, że to papierowa wycinaka ludowa.

firanka w formie wycinanki ludowej może zajmować nawet całe okno

Z białego papieru wycinano również ozdoby na gzymsy, ramy obrazów czy półki (do tej pory można je zobaczyć w niektórych domach). Także w tych wycinankach dominowały elementy kwiatowe i roślinne.

wycinanka z białego papieru – ozdoba pólki

Kolorowe wycinanki ludowe – zaczęło się od gwiazdy

Kolejnym etapem rozwoju wycinanki ludowej było powstanie wycinanek kolorowych. Pojawiły się one w latach pięćdziesiątych XIX wieku, wraz z wprowadzeniem do sprzedaży kolorowego papieru glansowanego. W pierwszym okresie rozwoju kolorowej wycinaki ludowej wzory wycięte z kolorowego papieru naklejano od razu na ściany, piece, belki stropowe, żeby ozdobić wnętrze domu. Później kompozycje zaczęto naklejać na papier lub karton – i właśnie w tej formie wycinanki ludowe znane są do dziś.

Polskie wycinanki ludowe są znane i cenione ze względu na swoją niezwykłą różnorodność. Sklep z rękodziełem My Poland z bogactwa polskiej wycinanki ludowej wybrał dwie, naszym zdaniem bardzo ciekawe i piękne formy wycinanki – wycinankę kurpiowską oraz wycinankę łowicką.

Przypuszczalnie inspiracją do powstania polskiej wycinanki ludowej z niektórych regionów były ozdobne gwiazdy, które zwyczajowo naklejano na okna w żydowskich izbach. Do dziś element gwiazdy popularny jest w wielu rodzajach polskiej wycinanki ludowej – m.in. w wycinance kurpiowskiej.

Wycinanki kurpiowskie z motywem gwiazdy

Kurpiowskie gwiazdy są wycinane zwykle z jednego kawałka papieru złożonego na wiele części. Wzór powstaje bez wcześniejszego szkicu i dopiero po rozłożeniu jest wyraźnie widoczny. Wymaga to ogromnej wyobraźni i wprawy.

Przykładem wycinanki ludowej z motywem gwiazdy może być ta piękna wycinanka kurpiowska  - czarna gwiazda na złotym tle. W środku wyraźnie widać motyw gwiazdy, od której cały wzór rozchodzi się promieniście tworząc okrągłą, ażurową kompozycję. Tę wycinankę polecamy szczególnie jako prezent lub dekorację na Boże Narodzenie.

czarno-złota gwiazda – wycinanka kurpiowska

Innym przykładem tradycyjnej kurpiowskiej wycinanki w formie gwiazdy jest ta biało-czerwona kompozycja. Wzór przypomina bardziej gwiazdkę śniegu i jest wzbogacony o motywy kwiatowe. Wycinanki kurpiowskie w polskich barwach narodowych, polecamy szczególnie jako pamiątki z Polski lub prezent dla obcokrajowca.

wycinanka kurpiowska –biało - czerwona  gwiazda, takie wycinanki polecamy jako pamiątki z Polski

Dawni twórcy wycinanki ludowej osiągali piękne efekty tylko dzięki kolorowi papieru i precyzji cięcia. Sklep z rękodziełem My Poland stara się podkreślać piękno wycinanki ludowej nie tylko przez dobór jej formy i koloru, ale również odpowiedniej, eleganckiej i starannie dobranej oprawy. W tym przypadku postawiliśmy na ciekawą formę i grę kształtów. Wycinanka kurpiowska została oprawiona w specjalny sposób, by uzyskać efekt trójwymiarowości, dzięki kilkuwarstwowemu, przestrzennemu passe-partout. Kwadratowa, metalowa rama w kolorze starego srebra,  białe, ośmiokątne passe-partout i okrągła wycinanka  tworzą ciekawą grę kształtów.

wycinanka ludowa w starannie dobranej oprawie, eksponującej jej walory

W tej kompozycji również postawiliśmy na grę kształtów i kolorów. Piękna, ażurowa, ciemnozielona wycinanka kurpiowska wyeksponowana jest na podwójnym, dwukolorowym passe-partout.

wycinanka kurpiowska – ciemnozielona gwiazda na niebieskim tle

Wycinanka naniesiona jest na jasnoniebieski podkład. W górnej warstwie passe-partout, w ciemniejszym niebieskim kolorze wycięliśmy okrągły otwór, przez który widać wycinankę i dolną warstwę tła. Uzyskaliśmy w ten sposób ciekawą, przestrzenną i kolorową kompozycję.

sklep z rękodziełem My Poland dba o piękne dobranie oprawy każdej wycinanki ludowej

Od gwiazdy do gwiozdy – wycinanki łowickie

Motyw gwiazdy można odnaleźć również w niektórych wycinankach łowickich, choć w tym regionie jest on znacznie mniej popularny. Przykładem może być poniższa kompozycja. W centrum wyraźnie widoczna jest gwiazda. Wycinanka łowicka wyróżnia się niezwykle bogatą paletą barw. To chyba najbardziej radosna spośród polskich wycinanek. W poniższej kompozycji wykorzystane zostały tylko niektóre kolory spośród bogatej palety kolorystycznej wycinanki łowickiej, a pomimo tego uzyskano bardzo barwną i ciekawą kompozycję. Może właśnie ze względu na to bogactwo barw wzory łowickie cieszą się tak dużą popularnością na całym świecie, a wycinanki łowickie to doskonałe pamiątki z Polski.

wycinanka łowicka w kwadracie z elementem gwiazdy na środku – doskonały prezent dla obcokrajowca

Formami podobnymi do kurpiowskich gwiazd są łowickie gwiozdy, Gwiozda to wycinanka najczęściej w formie koła, przedstawiająca motywy roślinne i najczęściej charakteryzująca się symetryczną kompozycją. Gwiozda najczęściej ma nieregularny obrys. Dawniej gwiozdy były naklejane na krążki papieru o ząbkowanych brzegach.

W poniższej kompozycji zastosowaliśmy bardziej nowoczesną oprawę w srebrnym kolorze. Tu także wykorzystaliśmy podwójne passe-partout – górna warstwa to biały kwadrat z wyciętym kołem, w którym wyeksponowano wycinankę na kremowym tle. Stonowane barwy oprawy pozwalają na jeszcze lepsze wyeksponowanie wielobarwności, która wyróżnia wzory łowickie.

wzory łowickie zachwycają przede wszystkim intensywnymi kolorami – przykładem może być ta gwiozda łowicka

Sklep z rękodziełem My Poland zawsze współpracuje z twórcami, którzy są uznani w swoim środowisku i kultywują dawne tradycje. Nie boją się oni jednak sięgać po bardziej współczesne formy wyrazu i poszukiwać nowoczesnych, charakterystycznych rozwiązań.

Przykładem może być ta wycinanka łowicka z motywami roślinnymi, wpisana w kwadrat. Artystka położyła duży nacisk na formę będącą podstawą wycinanki – czarne tło wycinanki. Ten element wycinanki wykonany został z niezwykła precyzją. Warto zwrócić uwagę na to, jak ażurową formę udało się uzyskać. Naklejone na nią kolorowe elementy wycinaki wykorzystują ograniczoną paletę kolorów, dzięki czemu kompozycja jest bardziej stonowana i nowoczesna.

wycinanka łowika jako element dekoracyjny w nowoczesnym przedpokoju – dwie wycinanki o różnej kolorystyce i fakturze

Wycinanki kurpiowskie – leluja – drzewo życia

Leluja to inna tradycyjna forma, jaką może przybrać wycinanka kurpiowska. Głównym motywem lului jest drzewko, symbolizujące drzewo życia. W dolnej części kompozycji, zwykle mniejszej i mniej ozdobnej, prezentowane są zazwyczaj zwierzęta – najczęściej ptaki, a sporadycznie również ludzie. Leluja, podobnie jak gwiazda, jest kompozycją symetryczną, jednak w tym przypadku cięcie wykonywane jest tylko wzdłuż jednej osi.

Poniższa kompozycja to klasyczna wycinanka kurpiowska w formie lelui. Głównym motywem zdobniczym tej wycinanki są ozdobnie przedstawione gołębie – ptaki będące symbolem pokoju. Jedna para siedzi w koronie drzewa, druga u jego podstawy.

wycinanka kurpiowska – leluja, z motywem gołębi

Wycinanka wykonana jest w zielonej bibuły, w pięknej barwie, symbolizującej nadzieję. Sklep z rękodziełem My Poland poleca tę wycinankę szczególnie jako prezent na ślub – jej symbolika – drzewo życia, pokój i nadzieja – pięknie wpisuje się w tematykę ślubu, który jest początkiem nowej rodziny. Ta pięknie oprawiona wycinanka będzie oryginalną ozdobą domu lub mieszkania nowożeńców. Możemy przygotować ją również jako prezent personalizowany, dodając na ramie tabliczkę z wygrawerowaną datą ślubu oraz imionami nowożeńców.

wycinanka kurpiowska - leluja z parami gołębi, polecana jako prezent na ślub

Kogut – popularny motyw wycinanki ludowej

Wycinanka ludowa swoje motywy czerpie zazwyczaj z otaczającej jej twórców przyrody. Popularnym motywem zdobniczym rękodzieła ludowego jest kogut. Symbolika tego ptaka domowego jest wieloznaczna i różne kultury przypisywały mu różne znaczenie. Polska wycinanka ludowa często stosuje ten motyw przede wszystkim ze względu na jego walory estetyczne. Kogut to bardzo ozdobny ptak, którego można pięknie przedstawić w wycinance. Kogut to także symbol niektórych państw – np. Francji, Portugalii czy Kenii. Dlatego polskie wycinanki ludowe z motywem koguta mogą być idealne jako prezent dla obcokrajowca.

Wycinanki kurpiowskie z motywem koguta

Wycinanka kurpiowska, którą prezentujemy poniżej, to przykład lelui z motywem kogutów w dolnej części kompozycji. Jeśli szukają Państwo ciekawej pamiątki z Polski – ta wycinanka będzie idealna.

wycinanka kurpiowska – leluja z motywem kogutów – polecana jako prezent dla obcokrajowca

Wycinkę tę polecamy również jako prezent na ślub. W wielu kulturach kogut jest symbolem płodności. Górna część kompozycji – drzewo życia jest przedstawione bardzo pięknie. W jego koronie siedzi para całujących się ptaszków. To również dobry motyw do wykorzystania w prezencie na ślub.

Sklep z rękodziełem My Poland może także przygotować prezent personalizowany. Jesteśmy otwarci na Państwa propozycje i chętnie zrealizujemy Państwa autorski projekt wycinanki, w którym mogą nam Państwo wskazać preferowane wzory i motywy, których powinniśmy użyć.

para całujących się ptaszków – doskonały motyw do wykorzystania jako prezent personalizowany, prezent na ślub

Bardziej typowym przedstawieniem kogutów jest ta wycinanka kurpiowska w formie prostokąta z motywem kogutów, dodatkowo ozdobionych kolorowymi elementami. Chociaż wycinanki kurpiowskie częściej są jednokolorowe, można spotkać również wycinanki, które są ozdobione dodatkowymi, kolorowymi elementami, choć kompozycja kolorystyczna zwykle jest znacznie uboższa niż w przypadku wycinanki łowickiej.


wycinanka kurpiowska – koguty z kolorowymi elementami 

Warto zwrócić uwagę na to jak precyzyjnie wykonane są zdobienia tej wycinanki – widać to doskonale na zbliżeniu skrzydeł kogutów.


koguty kurpiowskie wycinanka kurpiowska wyróżnia się dużą precyzją i dokładnością cięcia

Wycinanki łowickie – najpiękniejsze wzory koguta w polskiej wycinance

Najpiękniejsze wizerunki koguta w polskiej wycinance ludowej można znaleźć w wycinankach łowickich. Wzory łowickie, dzięki użyciu wielu kolorów i ich dokładnemu cieniowaniu, najlepiej pozwalają odzwierciedlić piękno tego barwnego ptaka domowego.

Wycinanki łowickie, w których głównym elementem zdobniczym jest kogut, zwykle wykonane są w formie kwadratu lub prostokąta. Kogutowi towarzyszą wzory roślinne, wzbogacające wycinankę.

tradycyjna wycinanka łowicka z wizerunkiem koguta – piękny prezent dla obcokrajowca

Jeśli szukają Państwo większej kompozycji na prezent na ślub lub prezent dla obcokrajowca czy po prostu ozdobę do domu – polecamy tę piękną, dużą wycinankę łowicką. Pary kogutów są wpisane w formę kwadratu. W wycinane wykorzystano również kwiatowe wzoru łowickie.

Wycinanka wykonana jest z niezwykłą starannością i precyzją. Widać to najlepiej na zbliżeniu. Każdy element jest precyzyjnie wycięty i dokładnie dopasowany. Taka precyzja świadczy o mistrzostwie wycinankarki, która przygotowała tę kompozycję.

wycinanka łowicka – duża kompozycja, w której zastosowano popularne wzory łowickie – koguty i kwiaty

precyzję, z jaką wykonana jest ta piękna wycinanka łowicka najlepiej widać na zbliżeniu

Wycinanka łowicka – tradycja i nowoczesność

Jeśli szukają Państwo bardziej nowoczesnego wizerunku kogutów łowickich, polecamy wycinankę łowicką z kogutami wpisanymi w koło. Mistrzyni rękodzieła, w którą współpracowaliśmy przy tworzeniu tej wycinanki, wykorzystała mniej kolorów, kładąc nacisk na precyzję wycięcia podstawy wycinanki. Czarny podkład wycinanki jest bardzo ażurowy. Dodatkowo po bokach zastosowano dwa ozdobne paski. Wzory łowickie – koguty i kwiaty wyeksponowane są symetrycznie, przede wszystkim w środkowej części wycinanki. Kompozycja jest bardziej przestrzenna, przez co jest bardzo delikatna. Będzie pasować do nowoczesnych wnętrz.

wycinanka łowicka – wzory łowickie przedstawione w centralnej części wycinanki są delikatne i dają efekt przestrzennej kompozycji

Koneserom, poszukującym szczególnie oryginalnej kompozycji, sklep z rękodziełem My Poland rekomenduje tę niedużą wycinankę łowicką z motywem koguta, która została w bardzo ciekawy sposób oprawiona. Wycinanka wyeksponowana jest bezpośrednio na szybie.

wycinanka łowicka przymocowana do szyby, dzięki czemu uzyskano efekt przestrzenności kompozycji

Ta wycinanka łowicka doskonale nadaje się na prezent personalizowany – np. prezent na ślub, rocznicę, urodziny. Wycinaka umieszczona jest w centralnej części obrazu. Po bokach, na górze i na dole jest dużo miejsca na dodanie dodatkowych elementów – np. daty, inicjałów, imion, krótkiej dedykacji.

wycinanka łowicka polecana na prezent personalizowany 

Wycinanki ludowe - prezent na ślub, prezent dla obcokrajowca, prezent personalizowany

Mamy nadzieję, że w tym artykule udało nam się przedstawić Państwu bogactwo polskiej wycinanki ludowej i zainspirować Państwa do znalezienia miejsca dla tego pięknego rękodzieła w Państw mieszkaniach i domach. Wycinanki łowickie i wycinanki kurpiowskie, polecane przez sklep z rękodziełem My Poland to piękne, ręcznie wykonane i starannie oprawione dzieła sztuki, które mogą być oryginalną ozdobą wnętrza i doskonale sprawdzą się jako prezent na ślub, prezent dla obcokrajowca czy pamiątki z Polski. Jeśli chcą Państwo przygotować prezent personalizowany w formie wycinanki, zachęcamy do kontaktu z nami mypoland@mypoland.com.pl Więcej inspiracji znajdą Państwo na naszych stronach:

wycinanka kurpiowska 

wycinanka łowicka 

prezent na ślub 

prezenty personalizowane