Kwiaty doniczkowe

©

©Plectranthus ernstii

Opis

Rodzina:  Lamiaceae – jasnotowate

Plectranthus ernstii to popularna na zachodzie, wolno rosnąca roślina doniczkowa. Z botanicznego punktu widzenia jest krzewiastym sukulentem. Krzewiastym bo z wiekiem dolne pędy drewnieją, a sukulentem dlatego, że nabrzmiały pęd gromadzi wodę i składniki mineralne. Taki nabrzmiały pęd nazywa się caudex i u plektrantusa ma on około 5 cm średnicy. Ma on barwę jasnoszarą, nieco chropowatą i jest często podzielony na odcinki. Z niego wyrastają również gruboszowate łodygi, z których dopiero wyrastają krótkie, cienkie pędy z liśćmi. Liście są aromatyczne i mają około centymetrowe ogonki liściowe. Blaszka liściowa jest lekko mięsista, w kształcie od jajowatej do nieco trójkątnej z 3lub 5 wyraźnymi, zaokrąglonymi klapami. Górna powierzchnia jest słabo pokryta drobnymi włoskami, natomiast strona dolna nieco mocniej omszona i posiada okrągławe, podpowierzchniowe, małe gruczołki.

 Na szczycie prawie każdego pędu wyrasta kwiatostan w postaci wzniesionego grona o wysokości do 12 cm. Pojedyncze kwiatki są małe typowe dla tej rodziny czyli rurkowate o dwuwargowej koronie. Owocem jest 2 mm długości, jasnobrązowa torebka zawierająca do czterech nasion. Dojrzewają one późną jesienią i rozsypują się w pobliżu roślin matecznych.

W naturalnym środowisku znaleziono pięć różniących się nieco form, które przyjęło się nazywać odmianami. Są to:

„Foster Foley”

„Msikaba” – ta forma ma więcej liści i łodyg które wykazują lekko zwisłą postać,

„Mtentu” – Ta forma ma najdłuższe pędy ze wszystkich odmian,

„Oribi” – Jest to forma bardziej przysadzista i najbardziej upodabniająca się do bonsai,

„Sikuba” – Ta forma ma wydłużone pędy lekko zwisłe i mniej mięsiste ze znacznie ciemniejszymi kwiatami.

Występowanie

Roślina pochodzi z Południowej Afryki, a dokładnie z prowincji Natal, gdzie występuje na kwarcytowych skarpach w pobliżu rzek. W swej ojczyźnie jest wpisana do roślin zagrożonych ponieważ doliczono się tylko 10 stanowisk.

Wysokość

Od 30 do 50 cm.

Termin kwitnienia

Praktycznie w każdym momencie okresu wegetacyjnego.

Kolor kwiatu

Kwiaty są białe z niebieskimi liniami zajmującymi jednak znaczną powierzchnię kwiatka.

Stanowisko

Roślinę tę na okres letni warto wynieść na zewnątrz. W ogrodzie można ją postawić w pełnym słońcu. Uprawiając ją wyłącznie na wewnętrznym parapecie trzeba zapewnić jej osłonę przed bezpośrednim słońcem w najgorętszym czasie. Jeśli tego nie zrobimy liście będą żółknąć i roślina będzie miała niezdrowy wygląd. Najlepszym rozwiązaniem byłoby okno południowo-wschodnie i miejsce bezpośrednio za firanką.

Wymagania i pielęgnacja

Roślina raczej łatwa w uprawie. Musimy jej tylko zapewnić bardzo przepuszczalne podłoże. Kamyków powinno być tyle samo ile ziemi. Jest to wymóg rośliny jako że w naturze rośnie w szczelinach skał, więc tam torfowej ziemi nie ma. W związku z tym jej korzenie są bardzo podatne na gnicie już przy minimalnym przelaniu. Ponieważ ogrodnicy uprawiają ją w torfie więc po przyniesieniu do domu warto od razu przesadzić. Korzenie nie są imponujące więc doniczka może być płytka. Świetnie nadają się naczynia do bonsai.

Latem rośliny podlewamy metodą raz a dobrze i czekamy do przeschnięcia paru centymetrów górnej warstwy. Nawożenie przeprowadzamy maksimum 2 razy w miesiącu dając nawóz do kaktusów lub zrównoważony nawóz uniwersalny lecz wówczas tylko w połowie dawki.

 P. ernstii można dowolnie kształtować cięciem. Przycięcie liści spowoduje wybijanie pąków śpiących na grubszych pędach. Ponieważ pąki mają zwyczaj wybijać w pobliżu miejsca cięcia więc kształt naszej rośliny można regulować tnąc w odpowiednim miejscu. Najlepiej do cięcia przystępować po kwitnieniu.

Mrozoodporność

Roślina teoretycznie zniesie kilkustopniowy mróz. Nie warto jednak eksperymentować i uprawiając roślinę na zewnątrz, wnieść ją do pomieszczenia kiedy zapowiadają pierwsze nocne przymrozki.

Rozmnażanie

Wysiew nasion na bardzo przepuszczalnym podłożu. I po zabezpieczeniu wysiewów trzymamy je w miejscu ciepłym lecz z dala od słońca. Entuzjaści pięknego caudexu sprawdzili, że rośliny wyprowadzone z nasion posiadają znacznie ładniejszy caudex i tworzy się on już na młodych roślinach.

Tym którym tak bardzo nie zależy mogą mnożyć przez sadzonki wierzchołkowe. W tym jednak wypadku muszą uważać na podłoże, które powinno być jak sito dla wody ponieważ sadzonki łatwo zagniwają. Warto tez zastosować ukorzeniacz zawierający środek grzybobójczy. Sadzonki ukorzeniają się bardzo szybko i praktycznie po 2 tygodniach już są gotowe i pojawia się pierwszy nowy listek.

Choroby i szkodniki

Roślina wyjątkowo podatna na zgniliznę korzeni.

Zastosowanie

Tylko odpowiednim cięciem można przygotować sobie ładne bonsai.

Uwagi

Nazwa rodzajowa pochodzi od 2 greckich słów ‚plectron’ = ostroga i ‚anthos’ = kwiat. Jest to odniesienie do wyglądu kwiatów pierwszego opisanego gatunku plaktrantusa jakim był Plectranthus fruticosus.

Natomiast nazwa gatunkowa jest uhonorowaniem botanika, który pierwszy znalazł ten gatunek, a był nim Ernst van Jaarsveld.

Gatunek znaleziono w 1977 roku, a opisano nieco później przez wielkiego znawcę roślin z rodzaju Plectranthus doktora Leslie Codd.

Przypisy

Wykorzystano zdjęcia z następującej strony:

Plectranthus ernstii + kwiatostan- http://public.fotki.com/plumo/plectranthus/