Widłak goździsty, babimór – (Lycopodium clavatum L.)- roślina kosmopolityczna z rodziny widłakowatych. Rośnie na całym świecie w klimacie umiarkowanym. W Polsce pospolity na niżu i w górach. Status gatunku w florze Polski: gatunek rodzimy.
Morfologia
Pokrój: Zarodnikowa roślina wieloletnia podobna do mchu.
Łodyga: Długie do 1m, płożące się pędy, częściowo pod ziemią, widlasto rozgałęzione, koloru zielonego z wzniesionymi do wysokości 20 cm gałązkami. Pędy i gałązki gęsto ulistnione.
Liście: Całobrzegie ,skrętoległe, wąskie, lancetowate, w górnej części łodygi gęste, rzadsze w dolnej. Liście prostopadle odstające od łodygi, jasnozielone, wygięte, ku górze zakończone białymi włoskami, które na końcach pędów tworzą białe pędzelki.
Kłos zarodnionośny : Sporofile (liście zarodnionośne) w ilości od dwóch do trzech jajowate, wydłużone, zebrane w żółtawo – biały kłos, osadzone na długich szypułkach. Zarodniki, koloru żółtego na sporofilach, dojrzewają od lipca do września.
Korzenie: Rozgałęzione wychodzące z pędów i mocujące je do podłoża na całej długości.
Biologia
- W zarodniach widłaków jednakozarodnikowych (usadowionych na liściach zarodnionaśnych tworzących zazwyczaj kłos) powstają po mejozie identyczne zarodniki. Przedrośla widłaków jednakozarodnikowych są jednopienne, czyli na jednej roślinie tworzą się zarówno rodnie jak i plemnie. Po zapłodnieniu (w wodzie) z zygoty wyrasta nowa rozgałęziona łodyżka sporofitu. U współczesnych widłaków cały ten cykl może trwać nawet 25 lat (kilkanaście lat trwa rozwój samego przedrośla). Często rozmnaża się wgetatywnie.
- Roślina trująca : Cały pęd zawiera trujące alkaloidy.
Ekologia
Biotop, wymagan
Zastosowanie
Roślina lecznicza do celów leczniczych wykorzystywany jest wysuszony pyłek zarodnikowy
- Działan
- Używany zewnętrznie jako zasypka na rany, wypryski oraz przy łuszczycy.
Zagrożenie i ochrona
W Polsce jest objęty całkowitą ochroną gatunkową. Dozwolone jest (po uzyskaniu zgody konserwatora przyrody) zbieranie kłosów zarodnionośnych. Bywa na dużą skalę niszczony wskutek zrywania pędów do celów ozdobnych oraz leczniczych.
Ciekawostki
- Według wierzeń ludowych pędy widłaka zawieszone pod powałą w dzień Bożego Ciała przeciwstawiały się siłom nieczystym oraz chroniły przed marami nocnymi.
- Pyłek zarodników używany jest w odlewnictwie do wysypywania form precyzyjnych odlewów.
- Indianie Potawatomi używali owocujących zarodników widłaka goździstego w zaburzeniach menstruacyjnych, jako leku tamującego krew i jako leczniczego środka ściągającego.