Leczenie tyłozgryzu

Tyłozgryz to wada zgryzu polegająca na cofnięciu dolnego łuku zębowego względem górnego. W budowie twarzy uwidacznia się wówczas cofnięcie dolnej wargi lub jej wywinięcie. Dodatkowo wysuwa się warga górna i wyeksponowanie okolicy podnosowej przy jednoczesnym cofnięciu bródki. Leczenie tyłozgryzu może przybrać różną formę z uwagi na to, że defekt ten może przybierać, postać: całkowitą, częściową lub rzekomą. Tyło zgryz częściowy, wynika z pochylenia lub cofnięcia zębów siecznych dolnych z jednoczesnym doprzednim zahamowaniem wzrostu zębodołowej części żuchwy. Tyłozgryz całkowity dotyczy cofnięcia całego dolnego łuku zębowego. Natomiast tyło zgryz rzekomy, dotyczy nadmiernego wzrostu kości szczęki względem zbyt krótkiej kości trzonu żuchwy. Jest to najpoważniejsza wada z wymienionych.

Co ciekawe tyłozgryz to jedna z najczęściej występujących wad u dzieci europejskich. Liczba przypadków na tle innych wad uzębienia przekracza nawet 50%.

Czym jest tyłozgryz
i jak się go leczy?

Przyczyną powstania tyłozgryzu może być sztuczne karmienie w wieku niemowlęcym. Kolejne czynniki można zapisać na konto złych nawyków jak:

• nawyk ssania dolnej wargi,
• ssania kciuka,
• obgryzania paznokci,
• gryzienia ołówków,
• lub przypisać niektórym chorobom,
• lub wadom postawy, m.in. krzywicy (i związanej z nią niedoborem witaminy D),
• niedoczynności tarczycy,
• pogłębionej lordozie szyjnej,
• czy oddychaniu torem ustnym (zamiast przez nos).

Wpływ na zgryz mogą mieć prawidłowe pozycje ułożeniowe w wieku niemowlęcym. Wśród nich jest unikanie podkładania poduszki pod szyję, która sprawia, że broda kieruje się ku górze. Nie bez znaczenia jest również prawidłowa pozycja w trakcie karmienia niemowlaka. Pozycja pozioma sprzyja rozwojowi wady dotylnej, gdy na przykład prawidłowe ułożenie ukośne umożliwia intensywną pracę mięśni podczas ssania oraz wysuwanie żuchwy.

Tyłozgryz zwykle ujawnia się dopiero po pojawieniu się zębów stałych. Ma to związek z faktem, że zębów mlecznych jest mniej. Przez to są mniej stłoczone niż zęby stałe i nie pozwalają na dokładne potwierdzenie czy u dziecka ten rodzaj wady wystąpi. Najczęściej tyłozgryz daje się potwierdzić w wieku 7 – 8 lat. W związku z faktem, że tyłozgryz może być pierwotnie niezauważalny warto wcześniej, w celach profilaktycznych, udać się do ortodonty. Wykrycie wady zgryzu na wczesnym etapie znacznie ułatwi leczenie.

Jaki aparat wybrać do leczenia tyłozgryzu?

Leczenie tyło zgryzu u najmłodszych, zaczyna się od kompleksowej diagnozy i opisie wyglądu twarzy. Ocenie podlega m. in. układ uzębienia. Tyłogryz u najmłodszych leczy się przede wszystkim aparatem ortodontycznym czynnościowym lub poprzez założenie wyciągu. Aparat ma za zadanie rozbudować dolny łuk zębowy, a przy okazji (w zależności od wady) zahamować wzrost łuku górnego. Zastosowanie znajdują tu aparaty ruchome (zdejmowane) takie jak: płytka Schwarza, aparat Frankla, aparat Bimlera czy tzw. bionator Baltersa. O rodzaju zastosowania aparatu — w zależności od wady i jej stopnia — decyduje ortodonta. Leczenie tyłozgryzu dodatkowo wspomagają zlecane przez ortodontę ćwiczenia wzmacniające mięśnie odpowiedzialne za wysuwanie żuchwy.

Leczenie tyłozgryzu u dorosłych jest bardziej skomplikowane, a stopień złożoności zależny od rodzaju wady. Może być leczony za pomocą aparatu ortodontycznego czynnościowego. Zapewnia on rozwinięcie łuku zębowego do normalnych rozmiarów, a następnie aparatu stałego, pozycjonującego zęby w szczęce. Czasem może okazać się niezbędna operacja polegająca na wydłużeniu trzonu żuchwy. Podobnie jak w przypadku leczenia przodozgryzu może być zastosowany tzw. kamuflaż. Jednakże każdy przypadek tyłozgryzu rozpatrywany jest i leczony przez ortodontę indywidualnie.