Piramida Cheopsa

Największa z trzech piramid została wybudowania przez Cheopsa. Jej wysokość to 146 metrów, a długość boku podstawy liczy sobie ponad 230 metrów. Największa różnica pomiędzy długościami boków wynosi tylko 4,4 cm, a podstawa odbiega od poziomu o nie więcej niż 2,1 cm - to nadzwyczajne osiągnięcie inżynierskie.

Bloki budujące piramidę Cheopsa - fragment (Zdjęcie: dr Amy Calvert)

Piramida Cheopsa składa się z ok. 2 300 000 kamiennych bloków, których waga w niektórych przypadkach przekracza 50 ton. Pod względem konstrukcji piramida Cheopsa bardzo przypominała piramidę króla Snofru, czy inne tego typu budowle z płaskowyżu Gizy. Jej rdzeń tworzyły ociosane z grubsza bloki kamienne wydobywane w okolicy (jest to część widoczna dzisiaj), które obłożono płytami wapiennymi, a przestrzenie pomiędzy nimi wypełniono tynkiem gipsowym.

Bloki obudowy, która od dawna praktycznie już nie istnieje, zostały ułożone na piramidzie z niezwykłą precyzją. Tworzył je wapień z Tura, dzięki któremu miały one gładką, dosyć jasną i odbijającą światło powierzchnię. Na samej górze piramidy spoczywał kamień szczytowy zwany piramidionem, który mógł być pozłacany. Dzięki temu tworzył on błyszczący w słońcu punkt, widoczny z dużej odległości.

Wewnętrzne pomieszczenia i przejścia w piramidzie Cheopsa mają unikalny charakter i wiele tajemniczych cech. Na przykład pod powierzchnią ziemi znajduje się nieukończona komora o nieznanym przeznaczeniu, a z wyżej położonych pomieszczeń wychodzą w różne strony tzw. "szyby powietrzne".

Wejście do piramidy Cheopsa (fot. Olaf Tausch)

Ostatnio zbadano ich część za pomocą małych robotów, jednak kamienne bloki uniemożliwiły im przedostanie się do końca. Wejście do piramidy wymaga początkowo przeciskania się wąskim przejściem, jednak po chwili rozszerza się ono w olśniewającą Wielką Galerię. Ten korytarz o wspornikowym stropie wznosi się na wysokość 8,74 m i prowadzi w górę do Komory Króla, która w całości wykonana została z czerwonego granitu sprowadzonego z południa, z kamieniołomów w Asuanie.

Wnętrze piramidy Cheopsa - schemat

Nad Komorą Króla znajduje się pięć komór odciążających skonstruowanych z ogromnych bloków granitu, z których ostatnia posiada strop namiotowy z kamiennych płyt umożliwiający równomierne rozłożenie nacisku masy skalnych bloków znajdujących się powyżej. Sarkofag królewski, również wykonany z granitu, stoi pusty dokładnie na centralnej osi piramidy. Komora grobowa była zamknięta szeregiem olbrzymich kamiennych płyt, a wejście do szybu przykryto blokiem wapienia, by zamaskować wejście.

Zespół budynków grobowych Cheopsa obejmuje także siedem dużych jam-łodzi. Pięć z nich znajduje się po wschodniej stronie piramidy. Stanowią swego rodzaju modele: komory wymurowane w kształt łodzi miały prawdopodobnie służyć królowi w zaświatach podczas jego podróży do gwiazd. Pochówki łodziowe i modele tego rodzaju mają długą historię w kontekście pogrzebów królewskich - flota 14 takich jam zawierających prawdziwe łodzie o długości ok. 18-19 m została odkryta w Abydos, w nekropolii I dynastii - na cmentarzu najdawniejszych władców Egiptu. Często jednak, jak w przypadku Cheopsa, władca otrzymywał raczej jamy stanowiące murowane modele łodzi, niż prawdziwe statki.

Rekonstrukcja łodzi pogrzebowej Cheopsa (Zdjęcie: Dr. Amy Calvert)

Poza tymi jamami jednak na południe od piramidy Cheopsa znaleziono dwie wielkie, prostokątne, wyłożone kamieniem komory zawierające kompletne, choć rozłożone na części łodzie. Jedna z nich została wydobyta i zrekonstruowana, po czym wystawiona w specjalnym muzeum po południowej stronie piramidy. Wykonana z cedru ma 43,3 m długości i składa się z 1224 oddzielnych części połączonych linami. Wydaje się, że obie łodzie używane były w procesji pogrzebowej jako rytualne obiekty związane z ostatnią ziemską podróżą króla, po czym zostały rozmontowane i złożone w jamach.

Autor eseju: dr Amy Calvert

Dodatkowe materiały:
Mark Lehner, Piramidy (The Complete Pyramids) ( Thames and Hudson, 2008).

David O'Connor, Abydos: Pierwsi faraonowie Egiptu i kult Ozyrysa (Abydos: Egypt's First Pharaohs and the Cult of Osiris) (Thames and Hudson, 2011).