Plektrantus

Plektrantus
	; Plectranthus coleoides
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	plektrantus
	Nazwa systematyczna
	Plectranthus L'Hér.; Stirp. Novae 84 verso. Mar 1788
	Typ nomenklatoryczny
	Plectranthus fruticosus L'Hér.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Plektrantus, pokrzelica^[4] (Plectranthus L'Her.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. W zależności od ujęcia obejmuje ok. 150^[5] do nawet 325 gatunków^[6] lub tylko ok. 65 po wyłączeniu wielu przedstawicieli do rodzaju koleus Coleus^[7]. Rośliny te występują w lasach i zaroślach Afryki i Azji, nieliczne w Australii, w klimacie tropikalnym i umiarkowanym ciepłym^[5]. Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Na ogół rośliny zielne, zarówno jednoroczne jak i byliny, czasem też krzewy. Osiągają do 2 m wysokości. Wielu przedstawicieli ma pędy pnące^[5].
Liście: Naprzemianległe, karbowane, zwykle wonne i czasem mięsiste^[5].
Kwiaty: Zebrane w luźno rozmieszczone okółki w szczytowej części pędu, gdzie tworzą wiechowate lub kłosokształtne kwiatostany złożone. Kielich zrosłodziałkowy i dwuwargowy, z górną wargą z jednym ząbkiem i dolna z czterema ząbkami. Korona pięciopłatkowa, zwykle z ostrogą, biała, niebieskofioletowa lub różowa. Płatki tworzą rurkę zakończoną dwiema wargami, górną czterołatkową i dolną niepodzieloną, dłuższą. Cztery pręciki, z których często tylko dwa są płodne, zwykle położone są na dolnej wardze korony. Zalążnia złożona z dwóch owocolistków, dwukomorowa, w każdej komorze z dwoma zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, z dwudzielnym znamieniem o równych ramionach^[5].
Owoce: Czterodzielne rozłupnie, rozpadające się na cztery pojedyncze rozłupki^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Synonimy^[8]

Ascocarydion G. Taylor, Burnatastrum Briq., Capitanya Gürke, Coleus Lour., Dielsia Kudô, Englerastrum Briq., Germanea Lam., Holostylon Robyns & Lebrun, Isodictyophorus Briq., Leocus A. Chev., Neohyptis J. K. Morton, Neomuellera Briq., Perrierastrum Guillaumin, Rabdosiella Codd, Skapanthus C. Y. Wu & H. W. Li, Solenostemon Thonn., Symphostemon Hiern

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) Lindl., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu jasnotowców (Lamiales) Bromhead z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych^[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Lamianae Takhtajan, rząd jasnotowce (Lamiales Bromhead), podrząd Lamiineae Bessey in C.K. Adams, rodzina jasnotowate (Lamiaceae Lindl.), podplemię Plectranthinae Endl., rodzaj (Plectranthus L'Her.)^[9].

Lista gatunków

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju plektrantus.

(szerokie ujęcie rodzaju)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-22].
↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 61.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 290. ISBN 0-333-74890-5.
↑ Plectranthus. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-04-02].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 730, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-02].
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Plectranthus. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-03-22]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).

[3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-22].

[ludmila-4] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 61.

[philips-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 290. ISBN 0-333-74890-5.

[tpl-6] Plectranthus. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-04-02].

[mabb-7] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 730, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[grin-8] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-02].

[9] Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Plectranthus. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-03-22]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]