Bratek ogrodowy (fiołek ogrodowy) – wymagania, uprawa, pielęgnacja

Bratek ogrodowy jest piękny i nietrudny w uprawie. Wielokolorowe kwiaty pomogą Ci stworzyć wyjątkową kompozycję w ogrodzie i na balkonie. Zajrzyj do artykułu i dowiedz się, jak uprawiać bratek ogrodowy. 

Jedne z najbardziej znanych i uwielbianych kwiatów to bratki ogrodowe, zwane potocznie fiołkami. Swoją popularność zyskały dzięki łatwej uprawie, długiemu okresowi kwitnienia i przede wszystkim swoim pięknym i jadalnym kwiatom. Chętnie uprawiany jest nie tylko na rabatach, ale także w pojemnikach na tarasach i balkonach. Jak z powodzeniem uprawiać bratki w ogrodzie? Zapraszamy do lektury!

Bratek ogrodowy – odmiany

Bratek ogrodowy dzieli się ze względu grupy wczesności. Wyróżnia się trzy grupy: wczesna, średnio-wczesna i późna. W zależności od grupy, odmiany bratka kwitną od wiosny aż do jesieni.

Najwcześniej, bo już wczesną wiosną, kwitną odmiany vorbote, hiemalis i bratki pirnańskie. Ich pięknych, wielobarwnych kwiatów można spodziewać się nawet w marcu! Późniejsze odmiany ze średnio-wczesnej grupy to np. bratki szwajcarskie, trimadreau, roggli czy też bratek Engelmana. Najbardziej popularną późno kwitnącą odmianą bratka jest orchideiflora – jej kwiatami można cieszyć się aż do późnej jesieni!

Decydując się na wysianie w ogrodzie bratków z wszystkich grup wczesności, z powodzeniem stworzymy zakątek kwitnący od wczesnej wiosny nawet do późnej jesieni. Co więcej, nasz balkonowy ogród może wypełnić się kwiatami o wielu barwach. Do wyboru mamy bratki w konkretnym kolorze, np. fioletowe bratki Bergwacht, które możemy wysadzić samodzielnie i utworzyć ciekawe kompozycje. Możemy też wybrać mieszanki wielokwiatowych bratków, które zapewnią nam odrobinę niespodzianki i dzikości, ponieważ zakwitną różnokolorowymi kwiatami.

Stanowisko pod uprawę bratka

Choć bratek ogrodowy najpiękniej i najbujniej kwitnie w pełnym słońcu, wybierając dla niego stanowisko, warto zdecydować się na delikatny półcień. Dlaczego? Po pierwsze, kwiaty narażone na ostre, intensywne słońce mogą blaknąć. Po drugie, roślina posadzona w półcieniu kwitnie przez dłuższy czas. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że na pełnym słońcu bratek będzie wymagał częstszego i bardziej obfitego podlewania, dlatego optymalnym stanowiskiem pod uprawę rośliny będzie półcień i takie miejsce radzimy wybrać dla bratka.

Poza oczywistą i najważniejszą ekspozycją na słońce dobrze jest znaleźć stanowisko choć trochę osłonięte od wiatru — delikatne kwiaty bratka narażone na silne wiatry mogą się łamać. Wybierając miejsce dla bratka w ogrodzie dobrze, jeśli zapewnimy mu, choć minimalną ochronę przed intensywnymi opadami deszczu. Zbyt częsty, silny deszcz negatywnie wpływa na pokrój rośliny, która pod ciężarem wody dotyka gleby, co z kolei prowadzi do gnicia bratka.

Warto dodać, że bratek świetnie nadaje się do małych ogródków oraz jako roślina przed wejściem do domu. Dzięki nim stworzymy zakątek kwitnący od wczesnej wiosny do późnej jesieni.

> Przeczytaj też: Mały ogródek - co w nim posadzić?

Gleba

Wybraliśmy już stanowisko dla bratka w naszym ogrodzie, a co z podłożem? Choć bratek nie należy do kapryśnych i wymagających roślin, warto zapewnić mu optymalne warunki wzrostu, wybierając odpowiedni rodzaj gleby pod uprawę. Najlepszy odczyn pH gleby będzie kwaśny lub obojętny. Gleba dobrze, aby była żyzna i próchnicza. W tym celu warto ją wcześniej wymieszać z naturalnym kompostem.

Bratek ogrodowy jest rośliną stosunkowo odporną na suszę i zdecydowanie lepiej znosi glebę przesuszoną niż przemokniętą. Przygotowując dla niego stanowisko, warto zadbać o odpowiedni drenaż, co ograniczy zastój wody, a co za tym idzie, nie doprowadzi do gnicia rośliny.

Sadzenie bratków ogrodowych

Rozpoczynając uprawę bratka w ogrodzie, możemy skorzystać z dwóch sposobów. Pierwszy z nich to zakup (lub pozyskanie od innego ogrodnika) gotowej sadzonki i wsadzenie jej do gruntu, na stałym stanowisko, np. w doniczce czy w wiszącym koszu. Drugi sposób to po prostu wysiew nasion do gruntu.

 

Ponieważ bratek jest łatwy w uprawie i odporny, nie ma potrzeby przygotowywania wcześniejszej rozsady.

Nasiona bratka wysiewa się najczęściej w okresie od czerwca do sierpnia. Warto wcześniej przygotować półcentymetrowe dołki lub wysiane nasiona przykryć cienką warstwą ziemi. Jeśli po pojawieniu się 3-4 listków zauważymy, że bratki rosną zbyt gęsto, na tym etapie można je z powodzeniem przepikować.

Wysiewając w ogrodzie bratek, należy pamiętać, że w kolejnych latach roślina będzie się samodzielnie wysiewać. Dobrze jest więc kontrolować liczebność bratka poprzez przerzedzanie wschodzących siewek. Bratek ogrodowy, choć piękny i uroczy, może w szybkim tempie zdominować ogród, stając się niemałym utrapieniem dla ogrodnika.

Pielęgnacja i kwitnienie

Bratek ogrodowy wysiany do odpowiednio przygotowanej, użyźnionej gleby zwykle nie wymaga specjalnego nawożenia. Jeśli natomiast gleba pod uprawę była uboga w składniki pokarmowe, warto sięgnąć po nawóz.

Dobrym wyborem dla bratka ogrodowego będzie gotowy nawóz azotowy. Użyty wczesną wiosną pomoże roślinie szybciej zregenerować się po zimie, a także zwiększy przyrost biomasy. W okresie kwitnienia bratka z powodzeniem można używać dedykowanych produktów, które wzmocnią kwitnienie. Dobrze sprawdzi się tu biohumus AGRECOL, który ma skład odpowiadający potrzebom roślin kwitnących i pobudza rośliny do wytwarzania dużej liczby i dobrze wybarwionych kwiatów.

Nawożenie bratka nie jest konieczne, ponieważ nie ma zbyt wysokich wymagań. By rosnąć w gruncie, z łatwością pobiera niezbędne składniki pokarmowe. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku uprawy w pojemnikach – w tym wypadku warto, a nawet należy okresowo wzmocnić roślinę nawozami do roślin kwitnących. 

Pielęgnacja bratka powinna się skupić na jego regularnym, choć niezbyt obfitym podlewaniu. Bratek potrzebuje stałego dostępu do wody, jednak źle znosi jej nadmiar i zastój wilgoci. Podlewając roślinę, warto pamiętać, aby nie lać wody po kwiatach i liściach, a jedynie skupić się na nawodnieniu podłoża pod bratkiem. 

Dbając o bratek w ogrodzie, warto także regularnie usuwać przekwitłe już kwiaty. Ten zabieg wydłuży kwitnienie bratka, zwiększy intensywność, a także ograniczy samodzielne rozsiewanie się rośliny. Jeśli jednak chcemy zagęścić naszą uprawę bratka, lepiej samodzielnie nie usuwać kwiatostanów, ponieważ usuniemy wtedy również torebki z formującymi się nasionami!

Rozmnażanie bratka ogrodowego

Jak wspomnieliśmy wyżej, bratek ogrodowy nie wymaga specjalnego rozmnażania. Sam świetnie wykonuje tę pracę, rozsiewając swoje nasiona dookoła przez cały okres kwitnienia, dzięki czemu w krótkim czasie można doczekać się bujnej i obfitej uprawy w swoim ogrodzie. Jednak należy pamiętać, że jest to roślina obcopylna i młode rośliny niekoniecznie będą wyglądały identycznie jak rośliny mateczne.

Jeśli chcemy jeszcze sprawniej i efektywniej rozmnożyć bratek i uzyskać rośliny o określonej barwie kwiatów, najlepiej jest zrobić to przez wysiew nasion bratka, zakupionych od sprawdzonego dostawcy i wysianych wprost do gruntu, na rozsadnik lub do szklarni. Zwróćmy uwagę tylko na nasze rozsady gdy bratki wzejdą za gęsto, można je przepikować w większych rozstawach przy pomocy pikownika ogrodowego.

bratek

Bratek Szwajcarski Firnengold Rhinegold Żółty 0,5g - Nasiona - W. Legutko

Choroby, szkodniki i chwasty

Choć bratek ogrodowy jest stosunkowo odporny na choroby i żer szkodników, warto obserwować roślinę i zapobiegać ewentualnym chorobom.

Najczęstszą przyczyną chorób bratka jest zbyt podmokłe podłoże, w którym bardzo łatwo i szybko rozwijają się choroby grzybowe, prowadzące do gnicia i obumierania rośliny. Jeśli zauważymy, że roślina żółknie, jest powiędła, należy szybko wdrożyć podlewanie preparatami ograniczającymi rozwój grzybów. Również z powodu nadmiaru wilgoci na liściach bratka może rozwijać się groźna choroba, jaką jest fytoftoroza, a także szara pleśń i mączniak rzekomy

WażneIm szybciej zauważymy, że z naszymi bratkami dzieje się coś złego i wdrożymy odpowiednie leczenie, tym większe szanse na uratowanie naszej rabaty.

Bardzo skutecznym sposobem jest profilaktyczny oprysk bratka. W tym celu można użyć nie tylko gotowego preparatu grzybowego, ale także domowych sposobów, np. drożdży piekarskich, które rozpuszczone w roztworze wodnym staną się świetnym remedium na choroby grzybowe.

Jeśli chodzi o szkodniki, rzadko kiedy dopadają one bratka ogrodowego. Najczęściej można spotkać owady wysysające soki, np. mszyce i wciornastki. Aby je zwalczyć najlepiej i najbezpieczniej sięgnąć po gotowe środki owadobójcze Takie leczenie zwykle jest szybkie i bardzo skuteczne.

W dbaniu o prawidłową kondycję roślin pomogą opryskiwacze ręczne dostępne w sklepie Plantet. 

Bratek w ogrodzie i na balkonie – podsumowanie

Bratek ogrodowy, inaczej fiołek ogrodowy, uwielbiany za swój swojski, rustykalny wygląd z powodzeniem ozdabia polskie ogrody, ciesząc oczy swoimi uroczymi kwiatami od wczesnej wiosny aż do późnej jesieni. Dzięki temu, że jest łatwy w uprawie i szybko się rozsiewa, chętnie sięgają po niego nie tylko doświadczeni ogrodnicy, ale także początkujący i mniej doświadczeni właściciele przydomowych ogródków.

Bratek ogrodowy świetnie odnajdzie się w niemalże każdym ogrodzie. Dodatkowym atutem bratka jest jego łatwa dostępność – nasiona setek odmian dostaniemy w niemalże każdym sklepie ogrodniczym. Jeśli jeszcze nie masz w swoim ogrodzie tej uroczej rośliny, już dziś zajrzyj na Plantet.pl i wybierz dla siebie nasiona bratka ogrodowego. Z pewnością nie pożałujesz wyboru, a bratek zagości w Twoim ogrodzie na wiele najbliższych lat!


Bratek Szwajcarski Alpensee Fioletowy 0,5g - Nasiona - W. Legutko


Dorota Kowalska
Autorka artykułu
Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.