Szałwia lekarska to jedna z najbardziej popularnych roślin leczniczych i przyprawowych, znana i uwielbiana na całym świecie. Nad fenomenem szałwii lekarskiej nie trzeba się specjalnie pochylać – każdy ją zna i wie, do czego zdolna jest ta niepozorna, mała roślina. Nie każdy natomiast ma wiedzę, jak ją uprawiać i co zrobić, aby rosła zdrowo i pięknie. My to wiemy! Zapraszamy do lektury naszego poradnika.
Chętnie w ogrodach uprawiana jest szałwia lekarska, a tuż za nią plasuje się szałwia omszona. Nie są to jedyne gatunki szałwi. Wszystkie wprawdzie potrzebują ciepłych stanowisk, jednak dalsze wymagania mogą się różnić. Co zatem zasadzić i jak? A przede wszystkim – jakie ogólne wymagania co do uprawy i pielęgnacji ma szałwia? O tym poczytasz w artykule.
Szałwia – gatunki i odmiany
Choć istnieje ponad 900 gatunków szałwii, najbardziej popularnych i najchętniej wybieranych do uprawy w ogrodzie jest kilka.
Szałwie popularne w uprawie:
- Szałwia lekarska to zdecydowanie najbardziej popularna z szałwii. W naszym klimacie rośnie do 60 cm wysokości. Jej pędy są mocno owłosione, porośnięte podłużnie-owalnymi lub lancetowatymi liśćmi. Kwitnie drobnymi, niebiesko-fioletowymi kwiatami zebranymi w podłużne kwiatostany. Jej najpopularniejsze odmiany to: ‘Aurea’ z zielonymi, szerokimi liśćmi i żółtą obwódką, ‘Purpurascens’ o charakterystycznych czerwonobrązowych liściach, które z czasem zielenieją, ‘Tricolor’ o liściach w kolorze białym, różowym i zielonym, a także ‘Icterina’ z zielonymi liśćmi i kremową obramówką.
- Szałwia omszona to wyjątkowo urodziwa, dekoracyjna odmiana szałwii. Ma pojedyncze, wzniesione pędy sięgające nawet do 60 cm oraz omszone, podłużne liście. Kwitnie bujnymi, fioletowymi kwiatami umieszczonymi na wysokim, strzelistym kwiatostanie. Warto wiedzieć, że szałwia omszona jest byliną mrozoodporną. Do ciekawych odmian tej szałwii należą: szałwia ‘Pink Field’ z różowymi kwiatami i ciemnozielonymi pomarszczonymi liśćmi, ‘Mainacht’ z liśćmi w barwie szarozielonej i jaskrawo-niebieskimi kwiatami.
- Szałwia omączona osiąga nawet 80 cm wysokości. Tworzy zwarte kępy, zakończone kłosowatymi kwiatostanami o barwie ciemno-fioletowej. Swoją nazwę zawdzięcza mącznemu nalotowi na liściach, łodygach i pąkach kwiatowych. Odmiany szałwii omączonej, które zasługują na uwagę, to: ‘Victoria Blue’ z cienkimi wyprostowanymi pędami i pięknie wybarwionymi kwiatami, oraz ‘Violet Queen’, która wytwarza kłosy ciemnofioletowych kwiatów i zachwyca długim okresem kwitnienia.
- Szałwia błyszcząca to prawdziwa królowa wśród odmian szałwii. Kwitnie na rozmaite kolory: czerwony, biały, łososiowy, purpurowy i więcej. Ma dzwonkowate kwiaty zebrane w bujne kłosy. Pokrój całej rośliny jest bardzo zwarty. Osiąga wysokość do 50 cm. Wśród odmian szałwii błyszczącej warto wymienić takie jak: ‘Sangria’ z biało czerwonymi kwiatami, ‘Markiza’ z kwiatostanem w charakterystycznym różowo czerwonym kolorze oraz jasnopomarańczową szałwię ‘Salome’.
Sprawdź najpopularniejsze szałwie w naszym sklepie
Jak wygląda szałwia lekarska?
Szałwia lekarska to niewielkich rozmiarów półkrzew. Dorasta do 60 cm wysokości. Jej łodygi od dołu są zdrewniałe. Liście szałwii lekarskiej są szarozielone, podłużne, lekko owalne lub lancetowate, natomiast pędy są mocno owłosione. W okresie od końca maja do końca lipca na szczycie krzewów pojawiają się podłużne kwiatostany, a na nich mnóstwo drobnych, niebiesko-fioletowych kwiatów.
Szałwia lekarska, choć wygląda niepozornie, w okresie kwitnienia jest niesamowitą ozdobą w ogrodzie. Szczególnie lubiana jest przez miłośników naturalnych, rustykalnych ogrodów.
Szałwia lekarska – uprawa
Choć uprawa szałwii lekarskiej jest stosunkowo łatwa i intuicyjna, warto znać podstawowe zasady o tym, jak wysiewać nasiona szałwii i jakie zapewnić jej warunki uprawowe, aby rosła bezproblemowo i bujnie
Wymagania uprawowe szałwii w skrócie:
- Wysiew: IV (pod osłony), V (wprost do gruntu).
- Wysadzanie na miejsce stałe: V-VII.
- Stanowisko: mocno nasłonecznione, osłonięte od wiatru.
- Podłoże: bogate w wapń, przepuszczalne i żyzne.
- Rozstaw: 40x40 cm.
- Podlewanie: rzadkie, częstsze w czasie suszy.
- Nawożenie: wiosną, najlepiej naturalnym kompostem.
Poniżej kilka cennych wskazówek, które ułatwią uprawę szałwii w ogrodzie.
Stanowisko pod uprawę szałwii lekarskiej
Jak przystało na roślinę z regionu śródziemnomorskiego, szałwia lekarska najlepiej czuje się na stanowisku mocno nasłonecznionym. Wymaga dużo słońca i ciepła. Dobrze, aby stanowisko, na którym będzie rosła szałwia lekarska, było także osłonięte od wiatru.
Roślina rośnie w glebie żyznej, przepuszczalnej, bogatej w wapń. Odczyn pH powinien być zasadowy.
Z czym posadzić szałwię lekarską?
Szałwię lekarską można sadzić na rabatach kwiatowych w towarzystwie innych ciepłolubnych, kwitnących roślin lub w towarzystwie ziół. Świetnie komponuje się z lawendą, kocanką włoską, rozmarynem, ale także z innymi gatunkami szałwii.
Wybierając odpowiednie towarzystwo dla szałwii lekarskiej, pamiętajmy o tym, aby wymagania uprawowe roślin były podobne. Sporym ułatwieniem, jak dobrać rośliny, są kolekcje nasion, w którym znajdziemy rozmaite zioła i inne rośliny. Przykładem jest kolekcja roślin miododajnych firmy W. Legutko, która zawiera się nasiona szałwii błyszczącej, smagliczki nadmorskiej, żmijowca babkowatego, bławatka i facelii dzwonkowatej.
Kolekcja Roślin Miododajnych - Nasiona - W. Legutko
Wysiew nasion szałwii
Szałwię lekarską możemy uprawiać na dwa sposoby:
- Przygotowanie rozsady możemy zacząć już w pierwszej połowie kwietnia. Nasiona ziół umieszczamy w inspekcie na głębokość 1-2 cm. Kiedy rośliny wytworzą co najmniej 3 liście, są gotowe do przesadzenia w miejsce docelowe (po 15 maja).
- Z wysianiem nasion wprost do gruntu najlepiej poczekać do drugiej połowy maja. Nasiona umieszcza się 1-2 cm pod ziemią. Po wysiewie należy pamiętać o regularnym, ale niezbyt obfitym zraszaniu ziemi.
Warto dodać, że szałwia ładnie się rozrasta i krzewi, dlatego też jednym z ważniejszych zabiegów jest przecinanie na wiosnę, ponieważ tak zachowamy zwarty i szczelny pokrój rośliny.
Nawożenie
Szałwia lekarska, jak przystało na naturalistyczną i leczniczą roślinę, nie lubi nawozów mineralnych, za to lubi nawozy organiczne i naturalne. Najlepszy będzie kompost, zastosowany pod roślinę jeszcze wiosną. Jeśli nie mamy go pod ręką, możemy sięgnąć po biohumus, który jest idealny do ekologicznych upraw domowych. Polecamy tu uniwersalny biohumus AGRECOL, który ma dobry skład i można go używać bez obaw o przenawożenie.
Zimowanie i przycinanie szałwii lekarskiej
Szałwia w naszych warunkach klimatycznych jest mrozoodporna. Jest rośliną wieloletnią i przy zapewnieniu jej odpowiednich warunków, możemy cieszyć się jej obecnością w ogrodzie nieprzerwanie przez wiele lat. Warunkiem jest odpowiednie jej przycinanie i zimowanie.
Jak zabezpieczyć szałwię lekarską przed szkodliwym mrozem? Najważniejszą i najbardziej wrażliwą częścią rośliny jest jej bryła korzeniowa, dlatego to głównie ją należy dokładnie okryć. Możemy zastosować ściółkę lub gałązki. Warto sięgnąć również po agrowłókninę. Kiedy nadejdzie wiosna, już w marcu szałwię możemy odkryć, a następnie mocno przyciąć, zostawiając 8-10-centymetrowe pędy. Ten zabieg pobudza roślinę do życia, rozkrzewiania, a także pozwala na usunięcie przemarzniętych części rośliny.
Sprawdź najlepsze produkty w naszym sklepie
Szałwia lekarska – zbiory i suszenie
Doczekaliśmy się pięknej i owocnej uprawy szałwii? Czas pomyśleć o jej zbiorach. Zwłaszcza że szałwia często jest wybierana ze względu na aspekty zdrowotne, dlatego tylko właściwa uprawa i pielęgnacja tej rośliny pozwoli zachować pełnię jej prozdrowotnych właściwości.
Ponieważ w szałwii najważniejsze są jej olejki eteryczne, do zbioru warto zabrać się wtedy, kiedy ich stężenie jest najwyższe, czyli okres przed kwitnieniem. Szałwię warto zbierać rano, ponieważ pora dnia również wpływa na stężenie olejków eterycznych. Ale to nie wszystko! Do zbioru większości ziół, w tym także szałwii lekarskiej, warto wybrać słoneczny, ciepły dzień. Zebraną szałwię należy dokładnie wysuszyć. Choć niektórzy rozdrabniają szałwię, aby ułatwić jej przechowywanie, my zalecamy zachować susz w całości, zaś rozdrabniać go tuż przed użyciem.
Warto dodać, że szałwia pojawia się w ogrodach ze względu na jej właściwości odstraszające owady. Ale nie tylko ona ochroni nas przed wizytą niepożądanych gości – podobnie działa kocimiętka.
> Więcej o kocimiętce poczytasz tutaj: Kocimiętka – uprawa w domu i w ogrodzie
Szałwia lekarska – uprawa w donicy
Jeśli marzy nam się własna uprawa szałwii lekarskiej, jednak nie mamy ogrodu – nic nie stoi na przeszkodzie! Szałwię lekarską możemy uprawiać w donicy. Co ważne, taka uprawa nie różni się znacząco od uprawy w gruncie.
Uprawiając szałwię lekarską w donicy, musimy pamiętać przede wszystkim o regularnym jej podlewaniu. Uważajmy jednak, aby nie przelewać szałwii. Ziemia powinna być mocno przepuszczalna, a donica mieć odpowiedni drenaż. Donicę z szałwią należy umieścić w mocno nasłonecznionym, ciepłym miejscu, osłoniętym od wiatru. Jeśli chodzi o ziemię, najlepiej wybrać taką przeznaczoną do ziół, bogatą w torfy o różnym stopniu rozkładu i z korą sosnową – te kryteria spełnia m.in. bio ziemia do warzyw i ziół WOKAS.
Szałwia w ogrodzie – podsumowanie
Szałwia lekarska to znana od wieków roślina zielarska, ceniona za właściwości lecznicze. Słynie także ze swoich intensywnych olejków eterycznych, nadających smak i zapach potrawom, a także odstraszających szkodniki. Poza oczywistymi właściwościami, które szałwia zawdzięcza swoim olejkom, jest także dekoracyjną i urodziwą rośliną, chętnie zapraszaną do ogrodów. Jeśli dodać do tego fakt, że jest wyjątkowo łatwa w uprawie, szałwia lekarska staje się prawdziwym niezbędnikiem w każdym ogrodzie.
PS: Niezwykle ceniony jest napar z szałwii, oregano i rozmarynu. Nazywa się go eliksirem długowieczności, ponieważ wierzy się, że wspiera odporność i pomaga zachować młodość. Warto więc wzbogacić swój ogród również o te zioła.
> Dowiedz się więcej: Jak uprawiać oregano w ogrodzie i doniczce?
 |
Joanna Maciejewska  |
| Autorka artykułu | |
| Ogród od dziecka był jej bliski. Dziś łączy pracę z przyjemnością obcowania z roślinami. Na co dzień specjalizuje się w uprawie warzyw. Wyższe wykształcenie specjalistyczne uzyskała studiując na kierunku rolnictwo na PWSZ w Lesznie i ogrodnictwo na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. |
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
