Szlak turystyczny z historią w tle - Toporowa Cyrhla - Psia Trawka - Dolina Pańszczycy - Rówień Waksmundzka - Wodogrzmoty Mickiewicza

Z Toporowej Cyrhli - Psia Trawka - Dolina Pańszczycy - Rówień Waksmundzka - Wodogrzmoty Mickiewicza. - czas przejścia 3 godz.

Przejdziemy szlakiem, którym chodzili  taternicy w 2 połowie XIX w. udający się w Tatry Wysokie, z noclegiem na Polanie Roztoka. Był to główny obiekt turystyczny w tym rejonie. Wybudowany w 1876 r. przez Towarzystwo Tatrzańskie, a rozbudowany w latach 1911 - 1912. Do dziś schronisko działa nieprzerwanie i utrzymuje dawną atmosferę. Tędy prowadzili swoje wyprawy w Tatry dr Tytus Chałubiński, Walery i Stanisław Eljasz, ks. Józef Stolarczyk, Stefan Żeromski, Stanisław Witkiewicz.

W 1887 r. Towarzystwo Tatrzańskie oznaczyło tę drogę znakami. Jest to dojście do rejonu Morskiego Oka i Doliny Pięciu Stawów Polskich omijające zatłoczony parking na Palenicy Białczańskiej. W czasie naszej wycieczki zobaczymy najwyższy szczyt Tatr - Gerlach (2655 m n.p.m.) oraz doznamy wspaniałej atmosfery ciszy.

Naszą wyprawę rozpoczynamy z Toporowej Cyrhli, najwyżej położonej dzielnicy Zakopanego (992 m n.p.m.). Idziemy za znakami czerwonymi w kierunku - Psia Trawka (1183 m n.p.m.). Podążamy lasem bez widoków, ale jesteśmy w "fazie" intensywnej inhalacji oraz "kąpieli powietrznych". Po 35 minutach zielone znaki skręcają na Polanę Kopieniec, a my dalej mijając rezerwat Toporowe Stawy (dwa) i wsłuchując się w szum potoku Sucha Woda, dochodzimy do Psiej Trawki - 1 godz. od Toporowej Cyrhli.

Nazwa Psia Trawka pochodzi od gatunku traw charakterystycznych dla bardzo jałowych gleb. Na ówczesnej polanie Towarzystwo Tatrzańskie wybudowało w 1889 r. schronisko - bez obsługi. Po I Wojnie Światowej uległo ono zniszczeniu, a w latach trzydziestych XX w. zostało rozebrane. Nazwa polany jest już historyczna, gdyż obecnie całkowicie zarosła lasem.

Następnie wchodzimy do Doliny Pańszczycy. Nazwa doliny wywodzi się od nazwiska dawnych właścicieli, rodziny Pańszczyków z Białego Dunajca. Dawniej wypasano tu owce. Po kilku minutach przekraczamy  Pańszczycki Potok i dochodzimy do Polany Waksmundzkiej (1360 - 1400 m n.p.m.) - z Psiej Trawki 45 min. Kiedyś był tu duży ośrodek wypasu owiec u stóp Koszystej. Do 1824 r. wypasali tu owce górale z Waksmundu stąd nazwa. Po nich zaczęli tu gospodarzyć górale z Białego Dunajca, Bańskiej, Porońca. Na Polanie Waksmundzkiej na wysokości 1380 m n.p.m. stoi odlany w Kuźnicach Krzyż z żelaza. Jego fundatorem był przyrodnik Maksymilian Nowicki, który w 1868 r. w ten sposób upamiętnił wprowadzenie ustawy o "Ochronie Zwierząt Halnych" (kozice, świstaki). Pierwszej takiej ustawy w Europie (19.07.1868). Pomnik został postawiony przy bardzo ruchliwym ówczesnym szlaku. Ruda żelaza była wydobywana w dolinach tatrzańskich.

Po kilku minutach dochodzimy na Rówień Waksmundzką (1400 - 1440 m n.p.m.). Jest to polana w siodle Przełęczy Waksmundzkiej. Z Toporowej Cyrhli - 1,50 godz. Z historycznego przekazu z 1879 r. wiemy, że w tym miejscu dr Tytus Chałubiński zalecał każdemu turyście wejście na Gęsią Szyję (1490 m n.p.m.) - 20 min w górę, szlakiem zielonym. Jest taka możliwość, jeśli ktoś dysponuje czasem, może około 40 min przeznaczyć na ten cel. My, podążamy dalej i oglądamy panoramę Tatr Bielskich z głównym szczytem Hawraniem (2152 m n.p.m.). Następnie obniżamy się na Polanę pod Wołoszynem (1250 -1280 m n.p.m.), dawniej hala z wypasem owiec. Znana pod nazwą Wołoszyńska z 1637 r. z nadań królewskich. Ukoronowaniem naszych widoków będzie panorama z podnóża Wołoszyna na jedną z najpiękniejszych dolin w Tatrach Wysokich - Dolinę Białej Wody. Tu zobaczymy najwyższy szczyt Tatr - Gerlach (2655 m n.p.m.), Batyżowiecki Szczyt (2448 m n.p.m.), Kaczy Szczyt (2401 m n.p.m.) i inne. Po nasyceniu się widokami Tatr Wysokich schodzimy do Wodogrzmotów Mickiewicza (1080 m n.p.m.), wodospadów powstałych na potoku Roztoka - 3 godz. od początku trasy.

Teraz turysta ma następujące możliwości: kontynuować drogę dalej czerwonym szlakiem do Morskiego Oka - 1,15 godz. lub zielonym szlakiem iść do Doliny Pięciu Stawów Polskich - 2 godz.

Ja polecam odwiedziny schroniska na Polanie Roztoka (1031 m n.p.m.) - 10 min zielonym szlakiem w dół. Teraz ze schroniska Stara Roztoka można  podejść do parkingu na Palenicy Białczańskiej około 40 min i środkami komunikacji publicznej powrócić do Zakopanego.

Przeszliśmy szlak jak wielu ludzi  przed  nami, myślę, że emocje były te same co w XIX w.

Tędy też wracali z akcji ratowniczych członkowie TOPR-u udzielający pomocy poszkodowanym. Suma doznań estetycznych zachęci Państwa do odwiedzenia szlaków  turystycznych z historią tle.

Na zdjęciu Wodogrzmoty Mickiewicza w zimowej scenerii.

Tadeusz T.