Wyrazu „śnieg” bezwiednie używamy do określenia nazw opadów atmosferycznych, pokrywy śniegowej, płatków śniegu i całej reszty „śniegowej burzy pojęciowej”. Według definicji meteorologicznej jest to jednak opad atmosferyczny w postaci stałej, który składa się z drobnych kryształków lodu, najczęściej połączonych ze sobą w rożne formy. Biorąc pod uwagę, że będzie on naszym bliskim towarzyszem przez kilka najbliższych miesięcy, przyjrzyjmy mu się z bliska, biorąc pod lupę płatki śniegu.
Śnieg pada z chmur: Altostratus, Nimbostratus, Stratocumulus, Stratus (śnieg ziarnisty), Cumulus, Cumulonimbus. Procesy, które zachodzą w chmurach, prowadząc do tworzenia się kropel i kryształków lodu, są bardzo złożone. Większość kryształków zarodnikowych powstaje wokół jądra zamarzania (krystalizacja), które stanowią ciała obce, na przykład dymy czy cząstki gleby unoszone przez ruchy turbulencyjne. Dalej mówimy o dochodzeniu do procesów sublimacji lub koagulacji.
Pojedyncze śnieżynki mogą zaskoczyć wielością kształtów i strukturą. Wśród naukowców powszechne jest przekonanie, że nie istnieją dwa identyczne płatki śniegu. Jak to możliwe? Na powierzchni każdego z nich znajduje się cienka warstwa wody, która w zależności od poziomu wilgotności i temperatury, przybiera różnorakie kształty. Im wyższa temperatura, tym śnieżynka bardziej „rozrasta się” w orientacji poziomej, nie w górę i w dół. Niższe temperatury sprawiają, że płatki śniegu są bardziej zwarte, przybierają formę graniastosłupów czy cienkich igiełek. Profesor U. Nakaya z Uniwersytetu Hokkaido w swojej „Klasyfikacji kryształów śnieżnych” wyróżnił aż 41 różnych typów morfologicznych, które podzielił na grupy:
1. Kryształy w postaci igieł
2. Kryształy w postaci słupków
3. Kryształy płaskie
4. Agregaty (kombinacje) kryształów słupkowych i płaskich
5. Kryształy słupkowe z rozbudowanymi powierzchniami bocznymi
6. Kryształy oszronione i w postaci krup (kryształy z elementami składowymi chmur)
7. Śnieżne partykuły (cząstki) nieregularne
Na tworzący się płatek śniegu działa wiele czynników. W ciągu jednego opadu zazwyczaj można rozróżnić całą gamę typów spadających śnieżynek. Zanim płatek śniegu spadnie na ziemię, pokona odległość (w zależności od wysokości, na której znajduje się chmura) od 500 do 5000 m, poddając się działającym na niego siłom ciążenia, oporu oraz wyporu powietrza.
