Artykuły

Łasica, zając bielak, gronostaj... Brak śniegu to dla nich zagrożenie

Wraz z nadejściem zimy zmienia się nie tylko krajobraz – drzewa i krzewy gubią liście, a z nieba pada śnieg – ale także zwierzęta przystosowują się do zimowej aury. Niektóre zmieniają futro na białe, aby lepiej się kamuflować. A jeśli śniegu nie ma? Czy wtedy stają się łatwiejszym łupem dla drapieżników? W jaki sposób zmiany klimatu zagrażają tym gatunkom?

Gronostaj jest podobny do łasicy, ale nieco od niej większy/mlharing/CanvaPro

Spis treści:

Jakie zwierzęta zmieniają futro na zimę i dlaczego?
Łasica biała
Zając bielak
Gronostaj
Ocieplenie klimatu - czym to grozi?

Jakie zwierzęta zmieniają futro na zimę i dlaczego?

Istnieją zwierzęta, których futro na zimę staje się białe. Dzieje się pod wpływem zmian temperatury oraz zmiany długości dnia i nocy. Niektóre gatunki przyjmują barwy maskujące. Jest to rodzaj kamuflażu. Jakie zwierzęta zmieniają futro na zimę?

Łasica biała

Łasica biała to gatunek, który przez większość część roku ma brązowe futro, a w listopadzie zmienia ono ubarwienie na białe. Dotyczy to podgatunku wschodniego łasicy. Podgatunek zachodni pozostaje dwubarwny przez cały rok - na spodzie biały, a na grzbiecie brązowy. Zwierzę to waży średnio od 50 (samica) do 150 kg (samiec). Łasice są dość leniwe. Spędzają poza norą zaledwie 6 godzin na dobę, a zimą potrafią pozostawać w niej nawet przez kilka dni. Ich naturalni wrogowie to przede wszystkim lisy i myszołowy, ale także kruki, a nawet wilki. Kiedy zima jest śnieżna, łasica z białym futrem stapia się z otoczeniem i jest trudna do uchwycenia dla drapieżników. Biel staje się wówczas dla tego gatunku barwą ochronną. Łasica biała występuje także w Polsce. Większość populacji łasic zamieszkujących Puszczę Białowieską jest śnieżnobiała zimą.

Przeczytaj również: Oto najmniejsze zwierzęta świata. Widziałeś je kiedykolwiek?

Zając bielak

Kolejnym przykładem zwierzęcia, które zmieniają kolor futra na zimę, jest zając bielak. Gatunek ten, znany również jako bielik, to duży gryzoń z rodziny zającowatych (leporidae).

Zając bielak ma futro zimowe, które jest białe, co pozwala mu doskonale kamuflować się w śniegu, natomiast latem, brązowe. Dzięki temu zwierzę może przez cały rok dostosowywać się do otoczenia i zminimalizować ryzyko ataku. Gryzoń ten jest większy niż typowe gatunki zająca. Długość jego ciała wynosi około 50-70 cm, a masa może sięgać 2-5 kilogramów. Naturalnym zagrożeniem dla zająca bielaka są, między innymi, lisy, orły, wilki. Niestety, ludzie także polują na ten gatunek zająca ze względu na jego futro. Z tych powodów gryzoń jest aktywny głównie o zmierzchu i w nocy. Zając bielak zamieszkuje głównie tereny na północy Europy od Skandynawii po wschodnią Rosję, z wyjątkiem wschodniej części Półwyspu Czukockiego.

Gronostaj

Gronostaj to ciekawy gatunek, który odgrywa ważną rolę w ekosystemach leśnych i wodnych, przyczyniając się do kontroli populacji drobnych ssaków i owadów. Zwierzę to jest długie i smukłe (mierzy zazwyczaj od 40 do 70 centymetrów, a ogon może mieć dodatkowe 15-30 cm). Masa ciała waha się natomiast od 1 do 5 kilogramów. Cechą charakterystyczną gronostaja jest końcówka ogona, która pozostaje czarna przez cały rok. Podobnie jak łasica zamieszkuje w Polsce, można go spotkać w całym kraju.

Ocieplenie klimatu - czym to grozi?

Zmiana koloru futra na zimę przez niektóre gatunki zwierząt to wykształcony w procesie ewolucji mechanizm obronny. Mimikra miała jednak sens, gdy zimy faktycznie były białe. Dziś jest zupełnie inaczej i ma to związek ze zmianami klimatu. „Przez ostatnie 20 lat w Puszczy Białowieskiej liczba dni w roku z pokrywą śnieżną zmalała z 80 do 40”. Ofiarami zmian klimatycznych są nie tylko rośliny, ale i zwierzęta. Kiedy przez większość zimy nie ma śniegu, gatunki o białym umaszczeniu rzucają się w oczy i są łatwym celem dla drapieżników.

Dobrym przykładem jest tu łasica biała, o której wspominaliśmy wyżej. Udowadnia to pewien eksperyment. W lesie pozostawiono pluszowe maskotki przypominające łasice: białą i brązową. Lisy oraz inni naturalni wrogowie tych zwierząt, częściej podchodziły do białej maskotki. Wniosek jest więc prosty. Kiedy nie ma śniegu, białe futro nie chroni, ale stanowi zagrożenie przez zbyt duży kontrast. Z powodu zmian klimatu, w naturalnym środowisku, zdecydowanie lepiej radzą sobie łasice brązowe, które przez cały rok mają brązowe futro.

Łasica biała, zając bielak oraz gronostaj dzięki zmianie futra na białe, były do tej pory niezauważalne dla drapieżników Bezśnieżne zimy wszystko zmieniły. Coś, co do tej było dla tych zwierząt kamuflażem, obecnie powoduje, że stały się łatwym celem dla drapieżników. Jeśli nic się nie zmieni, łasica oraz inne gatunki, które zmieniają kolor futra na zimę, mogą wyginąć. W konsekwencji zaburzy to łańcuch pokarmowy i może zagrozić całemu ekosystemowi. To kolejny powód, by ratować naszą planetę i powstrzymać zmiany klimatu, póki nie jest jeszcze za późno.

Przeczytaj również: Błękitny grzyb – czy ten cud natury rośnie także w Polsce?