2. Mezopotamia i jej dzieje
I. Warunki naturalne
1. Mezopotamia – międzyrzecze Eufratu i Tygrysu – wchodzi w skład tzw. Żyznego Półksiężyca
2. Dla rozwoju najstarszych cywilizacji kluczowe znaczenie miały wielkie rzeki
3. Rośliny uprawne: jęczmień, pszenica
4. Zwierzęta hodowlane: bydło, owce, kozy, osły, trzodę, drób
5. Najbardziej powszechnym surowcem była glina, z której wyrabiano cegły
II Cywilizacja Sumerów
1. System tzw. miast-państw (np. Ur, Uruk, Nippur, Lagasz)
2. ośrodek miejski
a. mury obronne
b. zespół świątynny (centralnym punktem zikkurat) funkcje kultowe i gospodarcze
3. obszary uprawne – rozbudowa systemu irygacyjnego
III. Imperium Akadyjskie Sargona Wielkiego
1. Zjednoczenie Międzyrzecza przez Akadów - połowa XXIV w. p.n.e.
a. działalność Sargona Wielkiego – podbój miast-państw Sumeru
b. budowa imperium akadyjskiego
c. organizacja państwa jako monarchii – podstawą armia i urzędnicy
d przejęcie dorobku kulturowego Sumerów przez Akadów
2. upadek Sumero-Akadu pod naporem plemion koczowniczych
IV. Dzieje Babilonii
1. Wzrost znaczenia Babilonu za panowania Hammurabiego – XVIII w. p.n.e.
2. Podbój obszarów między Zatoką Perską a Syrią
3. Kodeks Hammurabiego (stela Hammurabiego
)
4. Drugi okres świetności Babilonii pod panowaniem Nabuchodonozora II (605-562 p.n.e.)
5. Społeczeństwo
a. ludzie wolni – elita władzy, mieszkańcy miast, chłopi
b. ludzie zależni – tzw. „ludzie królewscy”
c. niewolnicy
6. Państwo babilońskie zostało podbite przez władcę perskiego Cyrusa II – 539 r. p.n.e.
V. Imperium asyryjskie
1. Główne ośrodki polityczne – Aszur i Niniwa
2. Podbój Mezopotamii, Elamu, Syrii, Palestyny i północnego Egiptu – VIII-VII w. p.n.e.
3. Polityka terroru i eksterminacji wobec podbitych ludów
4. Działalność Aszurbanipala – biblioteka w Niniwie
5. Upadek państwa asyryjskiego
a. najazd Medów i Babilończyków
b. upadek Aszur – 614 r. p.n.e.
VI. Kultura Mezopotamii
1. Wierzenia religijne
a. politeizm
b. najważniejsi bogowie:
– Isztar – Akad
– Marduk – Babilon
– Aszur - Asyria
d. przykładowe zabytki
– Brama Isztar
– Lamassu 
– Sztandar z Ur 
– pieczęć cylindryczna 
2. Najważniejsze osiągnięcia cywilizacyjne Mezopotamii:
b. zastosowanie koła
c. wynalezienie koła garncarskiego
d. wynalezienie brązu
Galeria ilustracji: Mezopotamia
Praca ze źródłami: