Nieopodal Ząbkowic Śląskich leży nieduża miejscowość Szklary znana z działającej tu kopalni niklu, która działała od 1889/1890 roku aż do 1983r, czyli około 100 lat.
Znacznie wcześniej zaczęto wydobywać tu znany kamień ozdobny - chryzopraz odkryty już w 1740r koło Koźmic. Wtedy to zaczęły powstawać liczne sztolnie i szyby poszukiwawcze chryzoprazu jak również opalu i chalcedonu. Z reguły sztolnie te były krótkie a szyby płytkie - średnio 20m głębokości, ale powstało ich dużo.
Rudy niklu zaczęto też wydobywać podobną metodą głębinową wykorzystując przy okazji wcześniejsze wyrobiska. Zawartość niklu w złożu dochodziła do 5%, gdzieniegdzie do 12%, ale szybko najbogatsze partie zostały wyeksploatowane i sięgnięto do złóż niskoprocentowych. Na początku XX wieku nikiel zaczęto też eksploatować metodą odkrywkową.
Hutę w Szklarach wybudowano w latach 1899-1900 (w następnym roku rozpoczęła pracę), zaś w latach 1902-03 wydrążono główny szyb wydobywczy na polu „Marta", z którego w następnych latach prowadzono eksploatację. Przed I wojną światową, w okresie najlepszej koniunktury, produkowano w tych zakładach 300 – 360 ton metalu rocznie. W latach wojny zakład przeszedł pod nadzór państwowy, a wkrótce (1915) został włączony do koncernu Kruppa z Essen. Podczas wojny prowadzono szybką rabunkową eksploatację złóż, co przyczyniło się z jednej strony do rozbudowy wyrobisk aż do osiągnięcia maksimum, także w następnych latach stopniowo zwiększano wydobycie rudy metodą odkrywkową, rozpoczynając niszczenie najniżej położonych chodników.
W okresie 1920-35 na skutek recesji w hutnictwie kopalnie przejściowo zamknięto. W 1934 - 1936 wznowiono działalność, z tym, że wydobycie rud niklu prowadzono metodą odkrywkową. Zastosowano nową, opracowaną specjalnie dla huty w Szklarach metodę eksploatacji rud o zawartości niklu poniżej 1%. W 1944 roku roboty odkrywkowe, przy użyciu pogłębiarek, sięgały 34 metrów od powierzchni, na trzech poziomach.
W czasie II wojny światowej zniszczono hutę przerabiającą nikiel, ale na szczęście w 1953 odbudowano ją. Nadal też trafiano miejscami na bogate złoża chryzoprazu, opalu i chalcedonu. W 1961 roku uruchomiono nową kopalnię odkrywkową, wcześniej korzystano z pozostałości po kopalni niemieckiej. Stopniowo niszczono górne partie dawnej kopalni.
W końcu w 1983r kopalnie niklu na wskutek jego wyczerpania zamknięto. Na początku lat 90tych funkcjonowała na terenie dawnej huty fabryka nawozów sztucznych, jednak jej działalność była w dużej mierze zależna od dotacji państwowych, a gdy te się skończyły, w 1993 roku przedsiębiorstwo zbankrutowało. Region nawiedziło bezrobocie.
Nadal teren kopalni przyciąga mineralogów i miłośników penetracji podziemnych wyrobisk. Wkrótce po zakończeniu eksploatacji, dostępnych i niezabezpieczonych było wiele otworów sztolni i szybów - do jednego z nich w czasie penetracji wpadła dwójka studentów i nie umiejąc wyjść spędziła pod ziemią wiele dni aż skrajnie wyczerpanych uratowali ratownicy. Było o tym głośno i szereg otworów miano zabezpieczyć przed podobnymi przypadkami, niemniej jednak nadal są tu inne dostępne.
We wsi Szklary znajdował się od 1841 roku dzwon, odlany w firmie Wagner w Piławie. Dzwon przetrwał do 1944/5 roku, nieznane są jego dalsze losy. Być może został gdzieś ukryty, a być może został wywieziony przez „wyzwolicieli”, którzy w ten sam sposób opróżnili z urządzeń hutniczych hutę w Szklarach.
[eng] google translate
Near Zabkowice Slaskie is a small town known for acting Szklary nickel mine here, which operated from the 1889/1890 year until 1983, or about 100 years.
Long before people started extracting known gem here - chrysoprasus already discovered in 1740 near Koźmice. Then it began to form numerous tunnels and shafts as well as the exploration chryzoprazu opal and chalcedony. As a rule, these tunnels were short and shallow windows - an average depth of 20m, but created a lot of them.
Nickel ore began to be extracted by a similar method using a submersible on the occasion of previous excavations. The nickel content in the deposit reached 5% to 12% in some places, but soon the richest parts were exploited and resorted to low-interest deposits. In the early twentieth century, nickel began to be exploited by surface mining.
In Szklary Huta was built in the years 1899-1900 (next year she started working), and in the years 1902-1903 the main shaft mining drilled on the "Martha", which was carried out in the following years operation. Before World War I, during the best economic situation , produced in these plants was 300 - 360 tons of metal per year. During the war years the plant came under state supervision, and soon (1915) was included in the Krupp of Essen. During the war, conducted a quick wasteful exploitation of deposits, which contributed one hand to expand excavations until it reaches a maximum, also in subsequent years gradually increased ore opencast mining, starting with the destruction of the lowermost sidewalks.
In the period from 1920 to 1935 due to the recession in the steel mines were closed temporarily. In 1934 - 1936 resumed activity with that of nickel ore mining was carried out by open pit. Uses a new, specially developed for steel mills in ore mining method Szklary nickel content of less than 1%. In 1944 quarrying works, using dredges, they reached 34 meters from the surface on three levels.
During the Second World War destroyed disguising nickel smelter, but fortunately in 1953, it was rebuilt. There are still seats will go to rich deposits of chryzoprazu, opal and chalcedony. In 1961, a new mine open pit, previously used the remains of a German mine. Gradually they destroyed the upper parts of the old mine.
Finally, in 1983, the nickel mines as a result of his exhaustion was closed. At the beginning of the 90s he functioned in the former steelworks fertilizer factory, but its activity was largely dependent on state subsidies, and when those ran out, in 1993 the company went bankrupt. Region hit by unemployment.
Still the mine attracts lovers of mineralogists and penetration of underground workings. Soon after the operation, accessible and unprotected openings were many tunnels and shafts - one of them during penetration fell two students and not knowing how to get out spent underground for many days until rescued extremely exhausted rescuers. It was this loud and a series of holes was to be secured against similar cases, but others are still available here.
In the village Szklary was in 1841 the bell, cast in the company Wagner in Piława. Bell survived until the year 1944/5, the unknown is his fate. Perhaps it was somewhere hidden, and perhaps was taken by the "liberators" who in the same way emptied of metallurgical equipment smelter in Szklary.
