Szałwia lekarska (Łac. Salvia officinalis) to roślina pochodząca z obszaru Morza Śródziemnego, jednak w chwili obecnej uprawiana jest w wielu krajach świata. Z racji na swój delikatny pokrój, roślina ta jest trudna w uprawie i wymaga starannej ochrony. Dawniej stosowana jako lek na przeziębienie, zaparcia oraz choroby wątroby. W chwili obecnej znajduje zastosowanie nie tylko w zielarstwie jako roślina lecznicza, ale także w kosmetologii oraz w kuchni jako dodatek do potraw. Jakie działanie ma szałwia lekarska i czy jeśli jest ono tak dobre, to czy można pić szałwię codziennie? Sprawdźmy!
Autorka:
diet. Żaneta Michalak
iZielnik.pl
Spis Treści
Co to jest i jak wygląda szałwia?
Szałwia to ziele sięgające do 70 centymetrów wysokości, ale szerokość, na jaką się rozrasta może być także imponująca. Szałwia lubi bowiem się mocno rozgałęziać. Łodyga szałwii ma tendencję do drewnienia w spodniej jej części, ale górne jej elementy są już delikatniejsze i zielone. Liście szałwii są dość charakterystyczne z uwagi na kolor, ponieważ mają barwę szaro-srebrno-zieloną, jakby były pokryte drobnym pyłkiem. Ich kształt jest lekko podłużny, ale zaokrąglony. Kwiaty szałwii mają chabrowy, fioletowo-niebieski kolor.
Działanie i właściwości szałwii:
Surowcem leczniczym szałwii są jej zielono-srebrne, miękkie w dotyku liście. Substancje o działaniu leczniczym występujące w nich to m.in. kwasy wielofenolowe, olejek eteryczny, prowitamina A, witamina B i C oraz sole mineralne. Liście szałwii lekarskiej mają przede wszystkim działanie przeciwpotne, przeciwzapalne, żołądkowe, dezynfekujące, oraz przeciwcukrzycowe.
Dodatkowo działają tonizująco na skórę, są skuteczne w leczeniu grzybicy oraz posiadają wyjątkowe działanie kojące przy odmrożeniach i niewielkich oparzeniach.
Podsumowując, właściwości szałwii lekarskiej można określić następująco:
- Przeciwzapalne,
- Przeciwbakteryjne,
- Korzystne działanie w leczeniu chorób wątroby,
- Kojąco na zapalenia jamy ustnej, anginę oraz zapalenie dziąseł,
- Kojące na zapalenie skóry oraz niewielkie oparzenia,
- Skuteczne działanie w leczeniu grzybicy,
- Działa tonizująco,
- Nieznacznie obniża poziom cukru we krwi.
Sprawdź też jakie ma właściwości arcydzięgiel litwor, którego zastosowanie może Ciebie zaskoczyć!
Szałwia lekarska – zastosowanie:
Zastosowanie szałwii lekarskiej ściśle wiąże się z jej właściwościami i wynika z różnorodnych związków bioaktywnych w niej zawartych. Najważniejsze kierunki zastosowania szałwii to:
- Kosmetologia,
- Zapalenia jamy ustnej, gardła, angina,
- Zapalenia skóry, ropnie, oparzenia oraz odmrożenia,
- Potliwość w stanach gorączkowych i zaburzeniach nerwowych,
- Choroby wątroby,
- Zaburzenia trawienia,
- Kolki i bóle brzucha,
- Zapalenie migdałów.
Szałwia na gardło
Szałwia na ból gardła to sposób znany od dziesięcioleci. Jest to także składnik wielu preparatów leczniczych przeznaczonych do niwelowania bólu gardła i stanów zapalnych jamy ustnej. Takie działanie zawdzięcza olejkom eterycznym i składnikom mineralnym. Ma działanie ściągające, antybakteryjne i tonizujące, przez co doskonale oddziałuje na podrażnioną błonę śluzową gardła.
Szałwia na pocenie
Szałwia lekarska ogranicza potliwość w naturalny sposób. Wymienione wyżej właściwości szałwii, a zwłaszcza tonizowanie i przeciwdziałanie bakteriom znalazły zastosowanie w produktach przeciw poceniu. Jeśli nie gotowe preparaty, to nawet domowy sposób w formie okładów z liści szałwii, może w tym kontekście być bardzo pomocny.
Szałwia na włosy
Picie herbaty z szałwii oczywiście ma swoje ogromne korzyści. Ale także stosowanie naparu z szałwii zewnętrznie, czyli szałwia na włosy, to doskonały sposób na osiągnięcie błyszczących, odświeżonych włosów. Szałwia wzmocni włosy, odżywiając cebulki włosów, a także zmniejszy łojotok skóry głowy u osób na niego cierpiących. Aby zrobić taką płukankę, należy zrobić napar z dwóch łyżek suszonej szałwii (lub świeżej) i litra wrzątku. Oczywiście płukankę stosujemy dopiero po ostygnięciu naparu!
Szałwia – przeciwwskazania:
Czy można pić szałwię codziennie? Mimo, iż szałwia lekarska jest produktem roślinnym, to jej stosunkowo silne działanie sprawia, iż nie każdy może z niej korzystać bez limitu. Jakie przeciwwskazania i ewentualne skutki uboczne mogą być związane ze stosowaniem szałwii? Warto zapamiętać następujące środki ostrożności i informacje o szałwii lekarskiej:
- Długotrwałe picie dużych ilości naparów z szałwii może wywołać działania niepożądane takie jak: nudności, wymioty, otępienie;
- Choć nie ma badań potwierdzających działanie poronne nie zaleca się stosowania wewnętrznie kobietom w ciąży;
- Stosowanie naparu z szałwii powoduje zmniejszenie laktacji, nie jest polecany kobietom karmiącym;
- Nie poleca się stosowania naparów w ostrym nieżycie żołądka;
- Wśród przeciwwskazań do stosowania szałwii wymienia się także nowotwory pobudzane przez hormony estrogenne
Oczywiście, aby w pełni bezpiecznie korzystać z szałwii i jej preparatów, trzeba pamiętać o standardowych środkach ostrożności związanych ze stosowaniem środków farmaceutycznych czy suplementów diety i preparatów ziołowych. Produkty zawierające szałwię lekarską należy stosować zgodnie z wymaganiami producenta i wytycznymi lekarza. Przy stosowaniu należy zwrócić uwagę na datę ważności widniejącą na opakowaniu i nie należy stosować ich po terminie ważności. Należy je przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w odpowiedniej temperaturze i szczelnie zamkniętym opakowaniu.
Czy można pić szałwię?
Jak najbardziej – szałwia do picia w formie herbaty z szałwii ma szereg korzystnych właściwości. Poza wspomnianym już wcześniej działaniem i zastosowaniem, z pewnością przyczyni się do poprawy poziomu nawodnienia organizmu, a także wspomoże toczące się w nim bez przerwy procesy detoksykacyjne i oczyszczające. W dłuższej perspektywie polepszyć może tez stan skóry (zwłaszcza cery tłustej i łojotokowej), włosów (przede wszystkim przetłuszczających się, co wiąże się tez z rodzajem cery). Zwiększy potencjał antyoksydacyjny organizmu, a więc poniekąd zadziała przeciwko procesom starzenia! Picie herbaty z szałwii będzie miało jednak efekty tylko wtedy, gdy będziemy robić to regularnie. A w jakich ilościach? O tym poniżej.
Szałwia lekarska – dawkowanie:
Konkretne dawkowanie zależy od preparatu, z jakim mamy do czynienia. Na przykład czy jest to herbatka z szałwii, czy też preparat farmaceutyczny z jej wyciągiem, itp. Skupmy się jednak na suszonej szałwii, bo taką najczęściej stosujemy w zielarstwie.
Także cel stosowania ma tu znaczenie. W stosowaniu zewnętrznym, na przykład przy płukaniu gardła szałwią, zaleca się napar z dwóch łyżek szałwii zalanych połową szklanki wrzątku (stosujemy oczywiście po ostygnięciu!). W nadmiernym poceniu poleca się okłady – nasączamy naparem gaziki jałowe i przykładamy przez tydzień-dwa, kilkakrotnie w ciągu dnia. Podczas stosowania doustnego, zaleca się wypijanie połowy szklanki naparu z jednej łyżki ziół 3 razy dziennie.
Czy szałwia lekarska dla dzieci jest bezpieczna?
Szałwia dla dzieci jest stosunkowo bezpieczna, o ile oczywiście stosujemy się do zaleceń producenta co do jej dawkowania. Pomoże im zwłaszcza w bólach gardła. Jednak uwaga, szałwia może uczulać, a w kontakcie ze skórą powodować podrażnienie – należy więc monitorować stan dziecka zwłaszcza po pierwszych kontaktach z surowcem.
Szałwia - cena:
100 gramów ziela szałwii (suszonego) to koszt około 7-10 złotych. Świeża szałwia kosztuje do 10 złotych, zaś doniczkowa oraz bio/eko może być nieco droższa.
Bibliografia:
- Woźniak M. i wsp.: AKTYWNOŚĆ PRZECIWRODNIKOWA EKSTRAKTÓW SZAŁWII I ROZMARYNU. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4 (65), 133 – 141.
- Gniewosz M i wsp.: The Comparison of Antimicrobial Properties of Ethanolic and Aqueous Extracts From Sage (Salvia Officinalis L.). Bromatologia i Chemia Toksykologiczna. 45. 2012. 743-748.
