Nowe badanie opublikowane na łamach czasopisma naukowego „PLOS One” opisuje dwie z najstarszych znanych skamieniałości nietoperzy. Odkrycie ma pomóc naukowcom w zrozumieniu, jak ssaki nauczyły się latać i rozproszyły się po różnych kontynentach. Na razie badaczom udało się ustalić, jak wyglądał najstarszy nietoperz na świecie. A przynajmniej najstarszy znany nauce.
Zachowane szkielety nietoperzy pochodzą sprzed 52 milionów lat. Według naukowej wiedzy mniej więcej w tym czasie nietoperze wyewoluowały z nielatających ssaków. Jak ustalili badacze, skamieniałości należały do nieznanego do tej pory gatunku. Znaleziono je w formacji geologicznej na południowym zachodzie stanu Wyoming.
Najstarszy nietoperz na świecie zostawił po sobie skamieniały szkielet
Do tej pory najstarszymi znanymi szkieletami nietoperzy były liczące ponad 50 milionów lat szczątki Icaronycteris index i Onychonycteris finneyi. Także znalezione w formacji Green River. Nowo odkryty gatunek był nieco mniejszy niż I. index – również wymarły ponad 50 milionów lat temu. Dla zobrazowania, przodek gacków z Wyoming mógłby zmieścić się w ludzkiej dłoni. Oczywiście mając złożone skrzydła.
Badania wykazały pewne podobieństwa z innymi gatunkami z grupy Icaronycteris. Takie jak: szerokie skrzydła zakończone pazurami czy stosunkowo krótkie przedramiona. Te cechy odróżniały je od innych nietoperzy z eocenu. Badacze nazwali nowy gatunek Icaronycteris gunnelli. To ukłon w stronę nieżyjącego już paleontologa Gregga Gunnella. Badacz z Duke University poświęcił swoją karierę naukową ewolucji nietoperzy.
Najstarszy nietoperz na świecie zaskoczył rozmiarami / fot. Rietbergen et al., 2023, PLOS ONE; (CC0 1.0)
Szczegółowe skany skamieniałości wykazały, że najstarszy znany nietoperz ważył od 22,5 do 28,9 gramów. Według badań rozbieżność między zrekonstruowaną wagą a rozpiętością skrzydeł może wynikać z deformacji kości podczas fosylizacji.
Naukowcy wykryli również, że I. gunnelli i I. index są swoimi najbliższymi znanymi krewnymi.
– Nowo opisany gatunek jest uważany za jeden z najstarszych znanych szkieletów nietoperzy. Daje nowe spojrzenie na filogenezę naszych najwcześniejszych skamieniałości nietoperzy [...] Nadal jednak istnieją pytania filogenetyczne, na które można odpowiedzieć jedynie poprzez odzyskanie lepiej zdefiniowanych i kompletnych skamielin nietoperzy – napisała Emma Teeling, profesor zoologii na University College Dublin w Irlandii, w komentarzu dla serwisu Live Science.
Nietoperze w Polsce. Jakie gatunki możemy spotkać?
Nietoperze są często niedoceniane, choć pełnią wiele ważnych funkcji w ekosystemach. Gatunki żyjące w Polsce żywią się między innymi szkodliwymi owadami i komarami. Ich sąsiedztwo może więc być zbawienne. W naszym kraju można spotkać ponad 20 gatunków nietoperzy. Są to na przykład:
- nocek,
- mroczek,
- borowiec,
- gacek,
- podkowiec mały.
Nietoperze w Polsce najbardziej upodobały sobie Międzyrzecki Rejon Umocniony w województwie lubuskim. Szacuje się, że w tamtejszych podziemiach zimę spędzają tysiące osobników. Wbrew legendom i fałszywym informacjom, nietoperzy żyjących w Polsce nie ma co się bać. Nie wplątują się we włosy ani tym bardziej nie piją krwi. Największym zagrożeniem jesteśmy dla nich my, ludzie.
Ciekawostki o nietoperzach
Nietoperze są bohaterami wielu opowieści. Aby oswoić lęk przed nimi, warto uporządkować najważniejsze fakty. Oto ciekawostki o nietoperzach, które warto znać:
- Nietoperze są jedynymi ssakami zdolnymi do prawdziwego lotu. Wszystkie inne ssaki potrafią szybować lub skakać na spadochronie, ale nie potrafią latać tak jak nietoperze.
- Nietoperze są jedynymi ssakami, które potrafią echolokować. Oznacza to, że emitują wysokie dźwięki i słuchają echa odbijającego się od otaczających ich obiektów. Dzięki temu mogą wykrywać i lokalizować obiekty nawet w całkowitej ciemności.
- Większość nietoperzy zjada ćmy, chrząszcze i inne owady latające, ale niektóre nietoperze jedzą także owoce, a nawet krew innych zwierząt.
- Niektóre gatunki nietoperzy mogą żyć na wolności do 30 lat.
- Podczas hibernacji temperatura ich ciała spada, a tętno zwalnia.
Źródło: PLOS One
