You are on page 1of 38
D KIN POLSKA NORMA Polski Komitet ICS 91,010.30; 91.080.10; 93.040 wermauess PN-EN 1993-1-14 ezerwiec 2008 Wprowadza EN 1993-1-11:2006, IDT Zastepuje PN-EN 1993-1-11:2006 Eurokod 3 Projektowanie konstrukcji stalowych Czesé 1-11: Konstrukcje ciegnowe Norma Europejska EN 1993-1-11:2006 ma status Polskie] Normy © Copyright by PKN, Warszawa 2008 nar ref. PN-EN 1993-1-11:2008 Hologram PKN Wezelkie prawa autorskie zastrzezone. Zadna czeé¢ niniejszej publikacji nie moze byé zwiolokrotniana jakakolwiek technika bez pisemnej zgody Prezesa Polskiego Komitetu 2 PN-EN 1993-1-11:2008 Przedmowa krajowa Niniejsza norma zostata opracowana przez KT nr 128 ds. Projektowania i Wykonawstwa Konstrukcji Metalo- ‘wych i zatwierdzona przez Prezesa PKN dnia 6 czerwca 2008 r. Jest tiumaczeniem — bez jakichkolwiek zmian — angielskie] wersji Normy Europejskiej EN 1993-1-11:2006. \W zakresie tekstu Normy Europejskiej wprowadzono odsylacze krajowe oznaczone od "do ™®. Norma zawiera informacyjny Zalacznik krajowy NA, ktérego treécia 2a postanowienia krajowe w zakresie przedmiotowym EN 1993-1-11:2006. Niniojeza norma zactepuje PN-EN 1903-1-11:2006 ‘Odpowiedniki krajowe norm i dokument6w powolanych w niniejszej normie mozna znalezé w katalogu Pol- skich Norm. Oryginaly norm i dokumentéw powolanych, ktére nie maja odpowiednikow krajowych, sa dostep- ne w Wydziale Informacji Normalizacyjnej i Szkoler PKN. \W sprawach merytorycznych dotyczacych tresci normy mozna zwracaé sig do wlasciwego Komitetu Technicz- nego PKN, kontakt: www.pkn.pl Zatacznik krajowy NA {informacyjny) Postanowienia krajowe w zakresie przedmiotowym EN 1993-1-11:2006 NA.1 ~ Postanowlenla dotyezace 2.4.1(1); 3.1(1); 5.2(3); 6.2(2); 6.3.2(1); 6.3.4(1); 6.4.1(1)P;7.2.(2) Prayjmuje sig wartosci oraz reguly zalecane w niniejszym Eurokodzie. NA2—Postanowienia dotyczace 2.3.6.(1); 2.3.6(2); 4.4(2); 4.5(4); 5.3(2); A.4.5.1(1); A.4.5.2(1); B(6) Brak postanowia’ krajowych. NORMA EUROPEJSKA EN 1993-1-11 EUROPEAN STANDARD NORME EUROPEENNE EUROPAISCHE NORM paédziernik 2008 ICS 91,010.30; 91.080.10; 93.040 Zastepuje ENV 1993.2:1997 Wersja polska Eurokod 3 ~ Projektowanie konstrukeji stalowych — CzeSé 1-11: Konstrukcje ciegnowe Eurocode 3 ~ Design of steel struc-_-Eurocode 3~ Calcul des structures __Eurocode 3 - Bemessung tures — Part 1-11: Design of struc- fen acier ~ Partie 1-11: Calcul und Konstruktion von Stahlbauten — tures with tension components. des structures a cables ou éléments Teil 1-11: Bemessung und Konstruk- tendus tion von Tragwerken mit Zuggliedem ‘aus Stahl Niniejsza norma jest polska wersja Normy Europejskie} EN 1993-1-11:2006. Zostata ona przettumaczona przez Polski Komitet Normalizacyjny ima ten sam status co wersje oficjane. Niniejsza Norma Europejska zostala przyjeta przez CEN 13 stycznia 2006 r. Zgodnie z Przepisami wewnetrnymi CEN/CENELEC czionkowie CEN sq zobowiazani do nadania Normie Europejskie] statusu normy krajowe] bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy norm krajo- wych, lacznie z ich danymi bibliograficznymi, mozna otrzymaé na zaméwienie w Sekretariacie Centralnym lub w krajowych jednostkach normalizacyjnych bedacych czlonkami CEN. Niniejsza Norma Europejska istioje w trzech ofcjalnych wersjach (angielskie, francuskiejiniemiecki)). Wersja \w kazdym innym jezyku, przettumaczona na odpowiedzialnosé danego czlonka CEN na jego weasny jezyk i no- tyfkowana w Sekretariacie Centralnym, ma ten eam status co wersje ofcjaine. Czlonkami CEN sa krajowe jednostki normalizacyjne nastepujacych paristw: Austrii, Belgii, Cypru, Danii, Estonii, Finlandii, Frangji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irandii, Islandii, Litwy, Luksemburga, Lotwy, Malty, Niemiec, Nor- wegii, Polski, Portugalil, Republi Czeskie), Rumuni, Siowagj, Slowenii, Szwajcarii, Szwecji, Wegier, Wloch i Zjednoczonego Krélestwa. CEN Europejski Komitet Normalizacyjny European Committee for Standardization Comité Européen de Normalisation Europaiisches Komitee fir Normung, Centrum Zarzadzania: rue de Stassart 36, B-1050 Brussels (© 2006 CEN All rights of exploitation in any form and by any means: fr ref. EN 1993-1-11:2006 E reserved worldwide for CEN national Members EN 1993-1-11:2006 Spis tresci 1 Postanowienia ogélne.. 4 44 Zakres normy.... 4 1.2. Powolania normatywne 5 13 Terminy ‘detinicie 6 14 Symbol. 7 2 Podstawy projektowania 7 2.1 Postanowienia ogélne 7 2.2 — Wymagania 8 23 Oddzialywania 8 24 — Sytuacie obliczeniowe i wspolazynniki czesciowe. 10 3. Materialy. 1" 34 Wytrzymalosé stali i drutow fos bo z 4 3.2 Modul sprezysto8ci nnn. " 3.3. Wspélazynnik rozszerzalnosci ciepine 13 34 — Przycinanie na wymiar ciegien grupy B. 13 35 Dlugoéci i tolerancje wykonania ....... z 13, 3.8 Wspolczynniki tarcia vs see : vs 14 4 Trwatos¢ drutow, lin | splotek. 4.1 Postanowienia ogélne 4.2 Ochrona przed korozja pojedynczych drutéw. 14 4.3 Ochrona przed korozja wnetrza ciegien grupy 8 14 4.4 Ochrona przed korozja zewnetrznych powierzchni ciegien grupy 8 15 4.5 Ochrona przed korozja ciegien grupy C 15 4.8 Ochrona przed korazja w strefie polgezen 15 5. Analiza konstruke]i 5.1 Postanowienia ogéine 16 5.2 Przejsciowe sytuacje obliczeniowe (taza budowy). 16 5.3 Trwale sytuacje obliczeniowe (faza eksploataci) 16 5.4 Nieliniowy wplyw deformagji 16 6 Stany graniczne nosnosct 6.1 Uxlady z ciegnami pretowymi 7 6.2 Prety sprezajace oraz ciegna grup BiC 7 a son 19 64 — Zaciski 2 7 Stany graniczne uéythowalnosei 71 Kryteria uzytkowalnosci 7.2 — Ograniczenie naprezen 8 Drgania ciegien 81 — Postanowienia ogéine 24 8.2 Srodki ograniczajace drgania ciggieN....nnnnnnnnn 24 8.3 Ocena ryzyka dIGAR vsnnnnnnnnisnnnnnnnnne 25 9 Zmeczenie 9.1 Pastanowienia agélne 25 9.2 — Pulsowanie sit podluznych. 25 Zalaczrik A [informacyjny] - Wymagania projektowo — wykonaweze dla ciegien ar Zalacznik B [informacyiny] ~ Transport, przechowywanie, montaz 30 Zalacznik C finformacyjny] ~ Terminologia i parametry ciegien stalowych 34 EN 1993-1-11:2006 Przedmowa Niniejsza Norma Europejska EN 1993-1-11, Eurocode 3: Design of steel structures: Part 1-11 Design of struc- tures with tension components, zostala opracowana opracowana przez Komitet Techniczny CEN/TC250 « Eu- rokody Konstrukcyjne », ktorego sekretariat jest prowadzony przez BSI. CEN/TC250 jest odpowiedzialny za wszystkie Eurokody Konstrukeyjne. Niniejsza Norma Europejska powinna uzyska¢ status normy krajowej, przez opublikowanie identycznego tekstu lub uznanie, najpézniej do kwietnia 2007 r, a normy krajowe sprzeczne z dana norma powinny byé wycofane nejpééniej do marca 2010 r. Niniejszy Eurokod zastepuje ENV 1993-2. Zgodnie z Przepisami wewnetrznymi CEN-CENELEC do wprowadzenia niniejszej Normy Europejskiej sa zobowiazane krajowe jednostki normalizacyjne nastepujacych paiistw: Austrii, Belgii, Cypru, Danii, Estoni, Finlandii, Francii, Gregji, Hiszpanii, Holand, Irandi, Isiandil, Litwy, Luksemburga, Lotwy, Malty, Niemiec, Nor- wegii, Polski, Portugal, Republiki Czech, Rumunii, Slowacj, Slowenii, Szweci, Szwajcari, Wegier, Wioch i Zjednoczonego Krdlestwa Zatacznik krajowy do EN 1993-1-11"" W niniejszej normie podano wartosci parametrow z uwagami wskazujacymi mozliwosé wprowadzenia posta- nowien krajowych. Z tego powodu zaleca sig, aby norma krajowa wdrazajqca EN 1993-1-11 miata Zataczrik krajowy zawierajacy wszystkie parametry krajowe przewidziane do stosowania przy projektowaniu konstrukeji stalowych przeznaczonych do realizacji w danym kraju WEN 1993-1-11 dopuszczono moziiwosé wprowadzenia postanowie krajowych w odniesieniu do nastepu- jacych punktow: = 236(1) = 23.6(2) = 24.(1) = 3.41) = 442) = 4.5(4) = 5.213) = 5.3(2) = 6.202) = 63.2(1) = 63.4(1) = 6.4.4(1)P = 7.2(2) = A45.1(1) = A45.2(1) = 86) ” Odsylacz krajony: Patrz Zalacznik krajowy NA, 1 Postanowienia ogéine 1.4 Zakres normy (1) WEN 1993-1-11 podano reguly projektowania ciggien stalowych, patrz Tablica 1.1, ktére dzieki specjal- nym potaczeniom z konstrukcja sq przystosowane do regulagjii wymiany. UWAGA: — Wymdg regulacji i wymiennosei sprawia, 26 ciegna te sa na ogét prefabrykowane, a nastepnie dostar- zane na budowg i aczone z konstrukcja. Cigna, Ktore nie spelniaja wymogu regulacj lub wymiennosci, jak np. ciggna w mostach podwieszonych lub mostach sprezonych, nio wchodza w zakres toj normy, choé nicktére postano- \ienia moga mieé do nich zastosowanie, (2) W niniejszej normie podano réwniez zasady ustalania wymagan technicznych dla ciegien, niezbednych do oceny ich bezpieczeristwa, uzytkowalnosci i trwalosci, Tablica 1.1: Grupy i rodzaje ciegien Grupa [Glowne elementyrozcagane | Konstrukelaclegna A [Pret onraaiy Gyo prow ozelggenych pret so ergzana Dry oka Lina splotkowajednozwta 8 [Dry onal retowe Lina zara Dray frag spot Lin splokowa Dray age Speke olriowym sys drtw (PWS) | Diuty okragie: Wiazka réwnolegtych drutow Spite z semis cruow (80 | wyapkarnolegheh spook UWAGA1: Do wyrobéw grupy A zaliczaja sie prety okragle zakoficzone gwintem. Sq one stosowane jako: ~ _stezenia dachow, écian i dewigarow, ~ odciagi konstrukeji dachéw, pylondw, — _ systemy ciegien do kratownic drewniano-stalowych oraz konstrukii stalowych plaskich i przestrzennych. UWAGA 2: Wyroby grupy B sktadaja sie z drutéw, ktdrych kovice sq zakotwione w tulejach zaciskowych lub innych koficowkach; sa produkowane w zakresie Srednic od 5 mm do 160 mm, patrz EN 12385-2, Liny splotowe jednozwite stosuje sig jako: — odciggi maszt6w antenowych, komin6w przemysiowych, innych maszt6w i most6w, = _ciegna nosne i brzegowe w konstrukejach lekkich, — _wieszak! lub ciegna gléwne w mostach podwieszonych, — _ciggna stabiizujace w siatkach ciggnowych oraz kratownicach drewnianych i stalowych, = _ciggna porgezowe na balkonach, mostach oraz jako bariary ochronne, Liny zamknigte produkuje sig w zakresie érednic od 20 mm do 180 mm; sa one glownie stosowane jako: — odciagi oraz ciggna glowne | wieszaki w konstrukcjach mostowych, = _ciggna glowne i stablizujace w kratownicach ciggnowych, = ciegna brzegowe w siatkach ciegnowych, = odciagi pylonéw i masztow. Liny splotkowe stosuje sie jako = odciagi masztéw, ~_wieszaki w mostach podwieszonych, = _clegna tlumigee i stabilizujace pomiedzy odciagami — _ciggna brzegowe w membranach z tkenin, = _ciggna poreczowe na balkonach | mostach oraz jako prowadnice. EN 1993-1-11:2006 UWAGA 3: Wyroby grupy C wymagaja indywidualnego lub zbiorczego zakotwienia i odpowiedniej ochrony przed korozia. Wigzki réwnoleglych drut6w stosuje sig gléwnie jako odciagi, ciggna gléwne w mostach podwieszonych oraz ze vwnetrzne ciegna sprezajace. Wiazki rownoleglych splotek stosuje sie glownie jako adciagi w mostach stalowych | zespolonych (4) Niniejsza norma obejmuje uzupeiniajace sposoby zekoriczenia ciegien grup B i C: = tuleje zalewane metalem lub zywica, patrz EN 1341-4, = tuleje wypetniane zaprawa cementowa, — _pierécieniowe ochronne (kausze) i nasadki, patrz EN 13411-3, = koficéwki i ziacza zaciskane, = zaciski linowe kablakowe, patrz EN 13411-5, = zakotwienia klinowe wiazek drutéw, formowane na zimno iby drutéw oraz nakretki dla pretow. UWAGA: — Terminologia ~ patrz Zatacznik C. 4.2. Powolania normatywne (1) Do niniejszej Normy Europejskie} wprowadzono, droga datowanego lub niedatowanego powolania, postanowienia zawarte w innych publikaciach, Te powolania normatywne znaiduia sie w odpowiednich miej- soach w tekScie normy, a wykaz publikacji podano ponize). W przypadku powolan datowanych pézniejsze 2zmiany lub nowelizacje ktorejkolwiek z wymienionych publikacji maja zastosowanie do niniejszej Normy Euro- pejskiej tylko wéwezas, gdy zostana wprowadzone do tej normy przez jej zmiang lub nowelizacje. W przypad- ku powolait niedatowanych stosuie sie ostatnie wydanie powolanej publikaci EN 10138 Prestressing steels Part 1 General requirements Part 2 Wires Part3 Strands Part4 Bars EN 10244 Stee! wire and wire products - Non-ferrous metallic coatings on stee! wire Part 1 General requirements Part 2. Zine and zine alloy coatings Part 3 Aluminium coatings EN 10264 Stee! wire and wire products ~ Stee! wire for ropes Part 1 General requirements Part 2 Cold drawn non-alloyed stee! wire for ropes for general applications Part 3. Cold drawn and cold profiled non alloyed steel wire for high tensile applications Part 4 Stainless stee! wires EN 12385 Stee! wire ropes - safety Part Generat requirements Part 2 Definitions, designation and classification Part 3. Information for use and maintenance Part 4 Stranded ropes for general liting applications Part 10 Spiral ropes for general structural applications EN 13411 Terminations for steel wire ropes — safety Part 3 Ferrules and ferrule-securing Part4 Metal and resin socketing Part 5 U-bolt wire rope grips EN 1993-1-11:2006 1.3. Terminy i definicje (1) W niniejszej Normie Europejskiej stosuie sie nastepujace terminy i definicje. 134 splotka (zyta) element liny skladajacy sig z drutow 0 odpowiednim ksztaicie | wymiarach, splecionych helisoldalnie w tym ‘samym lub przeciwnych kierunkach, w jednej lub kilku warstwach wokd! srodka 1.3.2 ina splotkowa (wielozwita) zespél splotek splecionych helisoidalnie w jednej (lina jednowarstwowa) lub kilku warstwach woké! rdzenia lub Srodka (lina nieodkretna lub o réwnolegiym ulozeniu splotek) 1.3.3 ina jednozwita (spiraina) zesp6l co najmniej dwéch warstw drutéw splecionych heliosoidalnie wok6t drutu centralnego 13.4 lina splotkowa jednozwita lina jednozwita z drutéw okraglych 135 lina zamknieta lina jednozwita z zewnetrena warstwa pretéw zetowych 136 wspétezynnik wypetnienia fF stosunek sumarycznego nominainego pola przekroju wszystkich drut6w (A) do pola wewnatrz obrysu liny (A) ‘opartego na jej nominalnej Srednicy (d) 13.7 wspétezynnik straty na zwicie k wspélezynnik redukeyjny zalezny od konstrukaji liny, wystepujacy we wspélezynniku sily zrywajace] K 13.8 wspélezynniki sity zrywajace) (K) wspélezynnik empiryczny stosowany przy wyznaczaniu minimaine| sity zrywajace| ling, okresiony wzorem: afk 4 gdzie: f — wspélczynnik wypelnienia dla liny k= wspdlezynnik straty na zwicie dla liny UWAGA: Wspotczynniki K dla najczeScie stosowanych Klas in| ich Konstrukej sa podane w odpowiednich ozes- ciach EN 12385. 139 minimatna sita zrywajaca (Fon) minimaina sita zrywajaca okreslona wzorem: d? RK f, in 000°] gdzie: d — Srednica liny w mm K ~ wspétezynnik sity zrywajace) R, = wytrzymalosé liny w Nimm? EN 1993-1-11:2006 1.3.10 klasa wytrzymatosci liny (R,) wartosé stowarzyszona z sila zrywajaca, wyrazona w jednostkach naprezeri (np.1770 [Nimm], 1960 [Nimm)) UWAGA: —_ WytrzymaloSé tiny niekoniecznie odpowiada wytrzymaloSci na rozclaganie drut6w. zar jednostkowy (w) cigzar wlasny jednostkowego odcinka liny ustalony na podstawie przekroju metalowego (A,,) z uwzglednie- riiem gestosci stalii zabezpieczenia antykorozyinego ‘gldwny element rozciagany w konstrukaji (np. w moscie wantowym), ktory sklada sig z liny, splotki lub wiazki réwnoleglych drutéw lub splotek 1.4. Symbole (1), Stosuje sig symbole podstawowe podane w EN 1993-1-1/ 1.6 oraz EN 1993-1-9/ 1.6 (2) Pozostale symbole zdefiniowano tam, gdzie wystepuja po raz pierwszy. UWAGA: Te same symbole moga mieé rétne 2naczenie, 2 Podstawy projektowania 24 Postanowienia ogéine (1)P_ Konstrukeje 2 ciegnami projektuje sie zgodnie z ogélnymi zasadami podanymi w EN 1990. (2) Ponadto stosuie sie dodatkowe postanowienia dotyczace ciggien podane w niniejszej normic. (3) Wecelu zapewnienia odpowiedniej trwalosci mozna przyjmowaé nastepujace klasy ekspozyqj Tablica 2.1: Klasy ekspozycji Grodowioko korozyine Oddzialywania zmeczeniowe wownetrane zowngtrzne nieznaczace klasa1 klasa 2 glonnie osiowe Klasa3 Klasa 4 cosiowe i poprzecene (wiatri deszcz) - ‘ose § (4) Polaczenia ciggien z konstrukcja powinny umozliwiaé regulacje i nadawaé sig do wymiany, 2.2. Wymagania (1)P__W projektowaniu ciggien rozpatruje sie nastepujace stany graniczne i kryteria obliczeniowe: 4. ULS ™ Obciazenie asiowe nie powinno przekraczaé obliczeniowej nosnosci przy rozciaga- niu, okresionej w Rozdziale 6 2, SL" Naprezeniai odksztalcenia nie powinny przekracza¢wartoscigranicznych, okreslonych w Rozdziale 7. UWAGA: Ze wagledu na wymagania trwalosci kryterium uzytkowalnosci moze okazaé sie decydujace. 3. Zmeczenie: Zakresy zmiennosci naprezef wywolane zmiennoscia obciazeri osiowych oraz draga- rniami od wiatru i deszczu nie powinny przekraczaé wartosci granicznych, okreslonych w Roz~ dziale 9. UWAGA: _Wobec trudnosci z okresieniem charakterystyk dynamicznych ciggien, oprocz zmeczenia przepro- wadza sie sprawdzenie uzytkowalnosci (2) Aby zapobioc luzowaniu sig ciggion i spadkowi naprezeh (co mogloby w sposéb niokontrolowany wplywaé na statecznosé konstrukgji i zmeczenie, a takze powodowaé uszkodzenia elementéw nosnych i nie- konstrukcyjnych), ciegna poddaje sie wstepnemu naprezeniu, przez wymuszenie deformacji konstrukcji W takich sytuacjach oddzialywania trwale, na ktore sklada sie obciazenie grawitacyine .G' oraz sity sprezajace -P", traktuje sig jako pojedyncze oddzialywanie trwale ,G+P" z odpowiednim wspoiczynnikiem czesciowym Yai, okresionym w Rozdziale 5 UWAGA: __W przypadku innych materialéw i metod realizacji moga mi ‘obciazei .G"|,P” zastosowanie inne reguly kombinacji (3) _Elementy wyposazenia ciegien prefabrykowanych takie jak siodia i zaciski, projektuje sie ze wzgledu na stany graniczne nosnoéci i uzytkowalnosci, przyimujac do obliczerh oddzialywania odpowiadajace nosno- ci liny ~ sile zrywajacej lub gwarantowanej wytrzymalosci, patrz Rozdzial 6. Zmeczenie sprawdza sie wa EN 1993-1-9, UWAGA: _Oddzialywania zmeczeniowe na liny sq uzaleznione od promienia krzywizny siodta lub strefy zako- ‘wionta (patre Rysunek 8.1). 2.3 Oddzialywania 2.3.4 Cigzar wtasny ciegien (1) Wartegé charakterystyezna cie2aru wlasnago ciegien wraz 2 elementami wypasazenia wyznacza sie na podstawie przekroju poprzecznego i gestosci materialu, chyba Ze wartosci te s@ okreslone w odpowiednich czesciach EN 12385, (2) Wprzypadku lin jednozwitych i zamknigtych oraz ciegien z drutéw, ciezar wlasny gy, mozna obliczaé wedlug wzoru = Wy (21) gdzie: A, — pole przekroju skladnikéw metalowych, w mm* Ww — ~ cigzar jednostkowy [Ni(mm?)] uwzgledniajacy gestosé stali oraz zabezpieczenie antykorozy)- ne, pairz Tablica 2.2. *© Odsyacz eajony: Stan granicany nosnoéel, ket od Ultimate Limit Stato "© Odsyace kraj: Sian granicny uayowalnase,skét od Sericeabilly Limit State. e EN 1993-1-11:2006 (3) Wartosé A, mozna wyznaczaé wedlug wzoru Ay (2.2) erces cemetary (Slt) x uma pon Chron f — wspéiezynnik wypetnienia, patrz Tablica 2.2. Tablica 2.2: Cigzary jednostkowe w i wspétczynniki wypetnienia f Weegee Saar eno ‘wana 2uany [szuanty] UEWaRe waren | MOONY drutéw drutéw drutéw centalnege zatomen | zstomen | zeomen [| 2 ] 26 | >s Ti spate 2] _Unvearaniee | _om1 | om | 008 0 Ling span 3) 2 rutéw okraglych 0.56 930 (4) W praypadku lin z réwnoleglych drutéw lub splotek pole przekroju metalowego mozna wyznaczaé wedtug wzoru Amy = 7 an (23) gdzie: n — liczba jednakowych drutéw lub splotek, z ktérych ziozona jest lina an ~ pole przekroju drutu (wynikajace z jego Srednicy) lub splotkl (przyjmowane wedtug odpowied- niej normy) (6) Wpreypadku ciegion grupy C cigzar wlasny wyznacza sie na podstawie ciezary poszozegélnych dru- tow lub splotek oraz cie2aru materialéw ochronnych (jak ostona HDPE, wosk itd.) 23.2 Oddzialywania wiatru (1) Werojektowaniu ciggien uwzglednia sie: — efekty statyczne odazialywania wiatru wynikajace z oporu cleglen, patrz EN 1991-1-4, oraz — efekty dynamiczne i wzbudzanie, powodujace wahania ciegien, patrz Rozdzial 8 2.3.3 Obcigzenie oblodzeniom (1) Obsiazenie oblodzeniem — patrz EN 1993-3-1/ Zalacznik B. 2.3.4 Oddzialywania termiczne (1) Wobiiczentach uwzglednia sie wplyw roznicy temperatur migdzy clegnem a konstrukcja (2) _Wprzypadku ciegien w obiektach wolno stojacych wplyw réznicy temperatur uwzglednia sie zgodnie ZEN 1991-1-6. EN 1993-1-11:2006 2.3.5 Wstepny naciag (1) Wstepny naciag ciegien dobiera sig tak, aby konstrukoja w warunkach wszystkich obciazef stalych wykazywaia oczekiwany (wymagany) stan odksztatcenia i wytezenia, zgodny z przyjeta geometria, (2) Stosuje sie urzadzenia do napinania i regulagji ciegien, prey czym wartosé sily wstepnego naciagu w warunkach opisanych w (1) traktuje sig jako wartosé charakterystyczna ze wzgledu na rozpatrywany stan granicany, (2) Jest nie wprowadza sig regulagji ciegian, to zmiannogé sil wetepnago naciagu uwzglednia sie w obli- czeniach konstrukgj 2.3.6 Wymiana lub awaria ieana (1) Wymiane co najmniej jednego ciegna traktuje sie jako przejéciowa sytuacje obliczeniowa, URoR: Zac jem mean secon ozawa stacirncoulero sate wapdtancaebowe or (2) Weazie keniecznoéci nagla awarig (utrate) ciggna traktuje sig jako wyjatkowa eytuacie obliczeniowa, UWAGA 1: WW Zataczriku krajowym moga by¢ podane odpowiednie wskazania w tym wagledzie oraz wymagania dotyczace zabezpieczenia oraz warunkéw abciazenia, np. dolyozace wieszakow w mostach podwieszonych. UWAGA 2: Josli nie przeprowadza sig doktadne} analizy, to dynamiczny efekt nagle) awaril ciegna mozna Zostroznym przyblizeniem oszacowaé jako nastepujacy przyrast efekiw oddzialywan E, E y= k Ee Ess 24) gdzies k= 15 Ex. wartose odpowladajaca stanow! przed awaria: Ex. ~ wartos¢ odpowiadajaca stanowi po usunigciu odpowiedniego ciegna. 2.3.7 Obciagenia zmeczeniowe (1) Obciazenia zmeczeniowe — patrz EN 1991 2.4. Sytuacje obliczeniowe i wspétezynniki czesciowe 244 Sytuacje preejsciowe podezas budowy (1) Wspotezynniki czesciowe do obciazen stalych w fazie budowy mozna odpowiednio skorygowaé, sto- sownie do rozpatrywanego schematu statycznego i modelu stanu granicznego. UWAGA: __W Zalaczniku krajowym moga byé okreslone wspélczynniki czeSciowe yo, obciazen stalych w fazie budowy. Zalecane wartosci yo, sa nastepulace: 140 — w sytuaci krétkotrwalej(rzedu kiku godzin) przy instalowaniu plerwszego ciegna, 1,20. = przy instalowaniu kolejaych ciegien, 7o= 1.00 — wprzypadku korzystnych efektow oddzialywan, 2.4.2 Sytuacje trwate podezas eksploatacji (1) Przy sprawdzaniu stanéw granicznych nosnosci (ULS). uzytkowalnosci (SLS) oraz zmeczenia wspél- czynniki czesciowe 7s, mozna dobieraé (rSznicowaé), uwzgledniajac: — ostrosé warunkéw podezas badan atestacyjnych, — przyjete Srodki przeciwdzialania efektom zgieciowym. uwac. : Odpowiednie wartosc »,,padano w Rozdziale 6. 10 EN 1993-1-11:2006 3 Materialy 3.1 Wytrzymatosé stali i drutow (1) Wartosci charakterystyczne f, if, dla stali konstrukeyine] oraz fz ub fp, | f,— dla drutow prayimuje sig wedlug odpowiednich specyfikacji technicanych (norm). UWAGA 1: Stal patrz EN 1999-141 EN 1993-14 UWAGA 2: Druly ~patrz EN 10264, Czeéci od 1 do 4 UWAGA.3: —Liny—patr2 EN 12385, Cz9éé 41 Czgs6 10 UWAGA 4: Zakoriczenia lin stalowyeh —patrz EN 1944-2. UWAGAS: —Splotk-patrz EN 10128-3. UWAGAS: _W Zalaczniku keajowym moga byé podane maksymalne, 20 waglgdu na trwaloté, kalogor \wyttzymalosciowe wyrobéw. Zalecane kategorie odpowiadaja nastepujacym wartosciom nominalne] wytrzyma- fosci na rozciaganie f = druty stalowe okragle 4770 Nimm? = druty stalowe zetowe 1870 Nimm? —_druty okragle ze stall nierdzewne} 1450 Nimm? 3.2. Modut sprezystosci 3.2.1 Ciggne grupy A (1) Wereypadku ciegien grupy A mozna przyjmowaé modul sprezystosci ciegien ze stali nierdzewnych, patrz EN 1993.1-4 = 210000 Nimm?; 2 wyjatkiem 322 Ciegna grupy B (1) Modut sprezystosci ciegien grupy B wyznacza sie na podstawie badar. UWAGA 1: Modul sprezystosci zalezy od poziomu naprezeii | od tego, czy ciegno bylo przeciagnigte oraz ‘yklicznie obcigzone i odciazone. UWAGA 2: _ Sztywnosé przy rozciaganiu ciggien grupy B 1 C moana wyznaczaé, mnozac modul sprezystosci przez pole przekroju metalowego A, (2) Wprzypadku analizy konstrukcji w trwalych sytuacjach obliczeniowych odpowiadajacych fazie eks- Ploatacii stosuje sie sieczny modul sprezystosci. Jego wartosci charakterystyczne dia kazdego typu kabla i Srednicy wyznecza sie na podstawie odpowiedniej (= 5) liczby oykii obciazenia w preedriale miedzy wart Ciami Fi, Fayp, odpowiadajacymi minimaine} i maksymalnej sile w ciegnie od charakterystycznych oddzialy- wan stalych i zmiennych. (3) Werzypadku probek krétkich (0 dlugosci < nig 10-krotna dlugosé zwoju) uwzglednia sig fakt, ze odno- towane pelzanie liny jest mniejsze nié w preypadku ciegien dlugich. UWAGA 1: _ Przy braku dokladnych wartosci, efekt ten mozna uwzgledniaé, slosujac przy cieciu na wymiar dodatkowe skrécenie o wielkosé 0,15 mmim, UWAGA 2: _ Przy braku wynik6w badaf. jako pierwsze przyblizenie moga sluyé nominalne wartosci modulu sprezystosci podane w Tablicy 3.1. Dodatkowe informacje ~ patrz EN 10138. “ EN 1993-1-11:2006 Tablica 3.1: Modul sprezystosci Eq odpowiadajacy obciazeniom zmiennym Q (kN? Typy ciegion wysokie| wytrzymatosci | pruty | Druty ze stall stalowe | nierdzewne| 1 | __Liny eplotkowe jodnozwite 10210 | 10210 2 iny zamknigte 160% 10 - 3 | Liny splotkowe z rdzeniem CWR™ | 100 + 10 90410 4 | Linysplotowe z dzeniem CF | 80: 10 = 5 Wiazki rownoleglych drutow: 205 +5 = 6 | _ Wiazki eownoleglych splotok 19545 = UWAGA 3: _Wartosci modulu sprezystosci E dla lin zamknietych, podane na Rysunku 3.1, odpowiadala zakro- sowi obciazen cyklicznych w preedziale od 30 % do 40 % charakterystyczne] wartoscl na zerwanie Fx. 4.9108 —9—— N/mm? | 17x10 18" 108 aig 105 Wns Ge Soxp Gcsp+0g —————— warlosé Srednia cose —_naprezenia od charakterystycznych oddzialywati stalych eo maksymalne naprezenia od charaktorystycznych oddzialywah zmiannych Ey modul sprezystosci odnoszacy sie do przejsciowych sytuacji obliczeniowych Eos modut sprezystosci odnoszacy sie do przejsciowych sytuacii obliczeniowych, odpowiadaja- cych fazie budowy i obciazeniom stalym G+P Ey modul sprezystosci przy cieciu na wymiar o naprezenia przy cigciu na wymiar Rysunek 3.1: Modut sprezystosci E nieprzeciaganych lin zamknigtych dia mostow "9 Qdsylacz krajowy: Patr2 Zalacanik CI C.2. 2 EN 1993-1-11:2006 UWAGA 4: _Nieprzeciagnigte ciegna grupy B wykazuja przy obciazeniach stalycanych zarouno odksztalcenia sprezyste, jak i trwale. Diatego zalecane jest przeciaganie takich ciegien, przed lub po ich zainstalowaniu, prey zaslosowaniu obcigzenia cyklicznego 0 wartosci maksymalne|réwne| 0,450.). Przy cigciu na wymiar takie ciggna Powinny byé przeciagnigte z dokladnoscia odpowiadajaca urzadzeniom do regulacji na budowie. UWAGA 5: — Wykresy na Rysunku 3.1 odpowiadaja nastepujacym zalozeniom: — dlugoSé skrecenia liny przewyzsza 10-krotnos¢ Srednicy, = minimaina wartosé naprezeh wynosi 100 Nimm Minimaina wartosé naprezeh stanowi dolna granice stanu sprezystego, 3.2.3. Ciggna grupy C (1) Moduly sprezystosci dia ciegien grupy C motna przyjmowaé wg EN 10138 lub Tablicy 9.1 3.3. Wspélezynnik rozszerzalnosci ciepinej (1) Wepétezynnik rozszerzainosciciepinejprayjmuje sie 0 wartosciach ay=12%10%per°C = dla drutéw stalowych (z wyjatkiem jak nizej) (3.1) ar=16%10%per°C dla drut6w ze stal nierdzewne} 3.4. Przycinanie na wymiar ciegien grupy B (1) Diugos¢ tiny przy cigciu na wymiar ustala sig dla okresionego obciazenia, (2) Pray dokladnym cieciu na wymiar bierze sie pod uwage nastepujace dane’ = pomierzone wartosci wydiuzenia w zakresie naprezen miedzy op i va, pod obciazeniem cyklicznym wa 3.2.2(2); = r6tniog miedzy temperatura obliczeniowa (zazwyczaj 10 °C) a temperatura otoczenia podczas operacj cigcia na wymiar, = dlugotrwale efekty pelzania; - _ dodatkowe wydluzenie ciegien po zainstalowaniu zaciskow; = odksztatcenia po plerwszym obciazeniu, UWAGA: _ Pelzanie ciggien i stabilizowanie sig tulei zaciskowych (przy krzepnigciu metalu w tulejach) po ich Zainstalowaniv i wstepnym naciagu moze wymagaé zwiekszeria obciazei podezas montazu. 3.5. Dlugosei i tolerancje wykonania (1) Calkowita dlugose ciegna oraz wymiary zwiazane z rozmieszezeniem siodet i zaciskéw oznacza sie dla okreslonego wstepnego naciagu. UWAGA: — wymaganle dodatkowych oznaczen Kontrolnych umoztiwia poznlejsze doklagne sprawazenie wy- ‘miarow po zakoficzeniu montazu. (2) __Tolerancje wykonania bierze sig pod uwage po przeciagnieciu oraz po cyklicznych prébach obciazenia | odciazenia (3) Konstrukcje wrazliwe na odchylki od wymiaréw nominalnych (np. przy pelzaniu) wyposaza sie w od- powiednie urzadzenia regulujace. 2 EN 1993-1-11:2006 3.6 Wspétczynniki tarcia (1) Wspotczynnik tarcia migdzy lina zamknigta a stalowymi elementami wyposazenia (jak zaciski, siodta, uchwyty) wyznacza sig na podstawie badaf UWAGA: ily tarcia mozna redukowaé stosownie do redukeji Srednicy ciggna w miare werostu rozeiagania, (2) Wspotczynniki tarcia dla ciegien innych typow wyznacza sie rowniez na podstawie badani, patrz Za- facznik A. 4 — Trwatosé drutéw, lin i splotek 4.1. Postanowienia ogéine (1) Ciggna grup BC przynalezne do klas ekspozycii 2, 4 lub 5 wedlug Tablicy 2.1 wymagaja nastepulace| ochrony: 1, Poszezegéine druty powinny byé zabezpieczone przed korozja; 2. Whetrze liny powinno byé zabezpieczone przed przenikaniem wilgoci 3. Powierzchnia zewnetrzna powinna byé zabezpieczona przed korozja. (2) Cigna grupy C wedtug Tablicy 1.1 wymagaja dwéch niezaleznych powlok antykorozyjnych z odpo- wiednia warstwa izolacyina, (8) Przy zaciskach i zakotwieniach stosuie sig dodatkowe zabezpieczenie aby zapobiec penetracii wody. (4) Wymagania dotyczace transportu, skladowania i montazu — patrz Zatacznik B. 4.2. Ochrona przed korozja pojedynczych drutow (1) Woprzypadku ciegien grup 8 i C kazdy drut stalowy powinien byé pokryty cynkiem lub jego stopami (2) Powloki drutéw okragtych z cynku lub jego stopow w ciegnach grupy B powinny speiniaé wymagania Klay Aig EN 10264-2. Do drutéw zetowych stosuje sig wymagania Klasy Awg EN 10264-3, UWAGA 1: _W przypadku drutéw zetowych zazwyczaj stosuje sie grubszq powloke galwaniczna o masie do 300g/m, aby zrekompensowaé wzgledny ubytek grubosel pr2y ostrych narozach, UWAGA 2: _ Powloka ze stopu Zn95A\S stanowi znacznie lepsza ochrone drutu niz powloka galwaniczna o te} same] grubosc. Druty okragle | zetowe mozna pokrywat powloka o podstawowe] gramaturze 2n95AI5. (3) Werzypadku ciegien grupy C powioki ochronne drutéw powinny speiniaé wymagania EN 10138. 4.3 Ochrona przed korozia wnetrza ci ien grupy B (1) Wszystkie przestrzenie wewnatrz ciegna wypeinia sig aktywnym lub pasywnym wypetniaczem, ktéry nie powinien ulegaé przemieszczeniom wskutek dziatania wody, ciepla lub drgai UWAGA 1: Wypelniaczem aktywnym sa oleje poliuretanowe z pylem cynkowym. UWAGA 2: Wypelniaczem pasywnym moze byé trwale sprezysto-plastyczny wosk lub Zywica wodorowa 2 platkami aluminium, UWAGA 3: _ Wypeinienie wewnetrzne wprowadzone podezas wytwarzania ciggien jest narazone na wyciskanie przy ich obcigzaniu, co wymaga innych zabezpieczeh w stosownym czasie UWAGA 4: _ Przy doborze wewnetrznego wypeinienia wymagana jest jego okreslona zgodnosé z pozostalymi Srodkami ochrony, “4 EN 1993-1-11:2006 4.4 Ochrona przed korozja zewnetrznych powierzchni ciegien grupy B (1) Pozakoriezeniu montazu stosuie sig dodatkowe Srodki ochrony w celu likwidacji uszkodzeft | uzupel- nieniu warstwa cynku UWAGA: __ Takie zabezpieczenie moze stanawié ostona polietylenowa lub farba wysoko pigmentowana cynkiem, Minimalna grubosé osiony poliatylonu wynosi minimum [4/15, 3 mej, gdzio d - sredniea liny. Zabezpieczenie malarskie obejmuje: = powloke poliuretanowa z pylem cynkowym jako podklad: 2.x 50 um; = powloke poliuretanowa z mika elazna jako wykoriczenie: 2 x 125 ym. (2) Ciggna ze stali nierdzewnej oraz nierdzewne zakoriczenia bez dodatkowych zabezpieczeii powinny odpowiadaé wymaganej klasie odpornosci korozyjne) UWAGA 1: WZalaczniku krajowym moga byé okreslone wymagania klasy odpornosci korozyine) dla elementow 20 stall nierdzowne} UWAGA 2: _ Druty chronione powloka Zn95AI5 wykazuja w tych samych warunkach trzykrotnie wyzsza odpor- noSt korozyina niz druty grubo ocynkowane. 4.5 Ochrona pred korozja ciegien grupy C (1) Odeink’ koricowe ciegien grupy © na ogét chroni sie za pomoce rurewej oslony stalowej lub polietyle- nowej, zgodnie z odpowiednimi normami, przy czym przestrze/ miedzy ciegnem a wnetrzem oslony powinna byé wypetniona odpowiednim wypelniaczem antykorozyjnym lub zaprawa cementowa, (2) Alternatywnie stosuje sig bezposrednio natloczona osione poliuretanowa lub zabezpieczenie poszcze- g6lnych splotek lub ciegien powlokami epoksydowymi (3) __Ostona ciggien powinna byé szczelna w strefie zakotwienia, zlacza ostony projektuje sig tak, aby nie pekaly przy jej rozciaganiu, (4) Pustki wypeinia sie calkowicie materialem hydrofobowym, ktory nie oddzialuje niekorzystnie na cieg- no. Alternatywnie, ochrone ciegna uzyskuje sie przez cyrkulacje suchego powietrza wewnatrz oslony. UWAGA 1: Material hydrofobowy stanowia wypetniacze migkkie, jak: smear, wosk, mighka 2ywice lub wy- pelniacze twarde, jak cement. Skuteczno8¢ wypelniaczy powinna byé potmerdzona badaniami. Akceptowalne wypelniacze moga by¢ okresione w Zalaczniku krajowym, UWaAGA 2: _ Ochrona przed korozia cleglen glownych w mostach wiszacych wymaga specjainego pode|scla. Po zyskaritu wymaganego przekroju ciegno jest owijane scisle przylegajaca migkka tasma ocynkowana w oloczce ‘odpowiedniej pasty, nlezbgdne| do calkowitego wypeinienia pustki pomigdzy powierzchnia drutow zewngtrznych ciggna a tasma ochronna, Po usunigciu nadmiaru pasty z wierzchu tasmy, powloka cynkowa jest czyszezona, @ nastepnie malowana. Specjainych zabiegow w mostach wiszacych wymagala strety zakotwienia ciegien, 7 Ktorych tasma ochronna jest usuwana. Powszechnym sposobem jest ochrona przed dostepem wilgoci do przestrzeni wokol drutow. 4.6 Ochrona przed korozjq w strefie potaczen (1) Odpowiednie zabezpieczenia w miejscach zacisk6w, siodet i zakotwien powinny zapobiegaé naplywo- wi wody deszczowe} (2) Polgczenia konstrukeji clegnowych powinny byé uszezelnione. 16 EN 1993-1-11:2006 5 Analiza konstrukeji 5.1. Postanowienia ogéIne (1)P_ Wanalizie konstrukgji ze wzgledu na stany graniczne, nalezy rozpatrywaé nastepujace sytuacje obli- czeniowe: 1. preejéciowe sytuacje obliczeniowe, odpowiadajace warunkom w fazie budowy, 2. trwale sytuacje obliczeniowe, odpowiadajace warunkom w fazie eksploataci 5.2. Przejsciowe sytuacje obliczeniowe (faza budowy) (1) Proves budowy obejmujacy formowanie, montaz i wstepny naciag ciegien, powinien byé tak zaplano- wany, aby mozna bylo uzyskaé: = wymagana geometrie konstrukeji, = odpowiedni stan naprezenia od oddzialywan stalych, pozwalajacy spelnié kryteria stanéw granicznych uzytkowalnoscl i nognosel we wszystkich miarodajnych sytuacjach obliczeniowych. (2) Ze wzgledu na stosowane w provesie budowy érodki kontroine (np. przy pomiarze ksztaltu, pochy- lenia, deformagji, czestotiiwosc i si) do obliczen przyjmuje sig wartosci charakterystyczne obciazen stalych, wymuszonych deformacii i innych oddziatywar. (3) Sytuacje, w ktérych stan graniczny jest zdeterminowany przez kombinacie obciazeri grawitacyjnych =G’ iil wstepnego naciagu ciegien ,P’, wymaga zastosowania odpowiedniego wspdlczynnika czesciowego yp do oddziatywar .F" UWAGA: — WartoSé 7» moze byé okresiona w Zalaczniku krajowym. Zaleca sle preyimowaé 7 ,00 5.3 Trwate sytuacje obliczeniowe (faza eksploatacji) (1) Wprzypadku trwalych sytuaoji obliczeniowych stale oddzialywania grawitacyjne .G' oraz sity wstep- nego naciagu .P” traktuje sie jako pojedyncze oddzialywanie stale .G +P", odpowiadajace nominalnej poczat- kowej geometri konstrukgj. (2) Przy sprawdzaniu stanow granicznych uzytkowalnosci oddziatywanie ,G + P” uwzglednia sie w odpo- wiedniej kombinacii oddzialywan. Przy sprawdzaniu standw granicznych nosnosci EQU lub STR (wg EN 1990) wartosé oddzialywania stalego .G + P” mnozy sie przez wspdlczynnik cz@Sciowy 70 i, Gdy efekty oddzialywan stalych sa zgodne co do znaku w stosunku do efektow oddziatywan zmlennych, a gdy sa przeciwne — przez wspélezynnik 76 sp UWAGA: —_Zalacznik krajowy moze zawioraé wytyczne dotyczace slosowania wepélezynnika 7_ do oddzialywah G+ P"w przypadkach nie ujelych szczegolowo w EN 1993. (8) Wanalizie uktadéw uwzglednia sig nieliniowe efekty oddziatywah wynikajace z odksztalceft konstrukcji padezas eksploatacii, patrz 6.4 5.4 Ni iowy wplyw deformacji 5.4.1 Postanowienia ogéine (1) Wanalizie uwzglednia sie deformacje (zmiany geometni) wywotane zwisem ciegien, Ich skroceniem bad? wydluzeniem, w tym wydhuzeniem od pelzania, 16 EN 1993-1-11:2006 5.4.2 Efekt zwisu (1) Efekt zwisu uwzglednia sig, przyimujac dla poszczegéinych ciegien lub ich segmentéw zastepczy modut sprezystosci E, okreslony wzorem: Pe 1) E — modul sprezystosci clegna, w Nimm? Ww — cigzar jednostkowy, w Nimm?, wedtug Tablicy 2.2 € = rozpigtosé pozioma ciggna, w mm @ — naprezenia w ciggnie, w Nimm?. W przypadku sytuacji opisanych w 5.3: 0= oon. 5.4.3 Wplyw deformacji (1) Wanalizie 2 rzedu, w colu wyznaczenia efektow oddziatywah zmiennych, preyimuje sig poczatkowa, ‘geometrie Konstrukcji odpowiadajaca stanowi obciazen .G + P” pray okreslone temperaturze To. 2) Wanalizie 2 r2edu efekty oddzialywai w stanie granicznym u2ytkowalnoéci wyznacza sig na podsta- wie kombinagji obciazen charakterystycznych. Te same efekty oddzialywait mozna réwniez stosowaé pray sprawdzaniu stanow granicanych nosnosci wg 7.2. (3) Wanalizie 2rzedu, w celu okreslenia nieliniowe) odpowiedzi konstrukcjiw stanie granicznym nosno- Sci, przyimuje sig nominalng geomettie konstrukcji w temperaturze oddzialywania To, w kombinacji z napreze- niiami od oddzialywan «7. (G + PJ’. Obliczeniowe wartosci oddzialywan zmiennych 70x + 7ov20i preyimuje sie przy odpowiednich zalozeniach dotyczacych imperfekgji ukladu UWAGA: — Wartosé yo~patrz 5.3(2) 6 — Stany graniczne nognosci 6.1. Uktady z ciegnami pretowymi (1) _Uklady z ciegnami pretowymi, ze wegledu na stan graniczny noénoéci, wymiaruje sie zgodnie Z EN 1993-1-1 lub EN 1993-1-4, zaleznie od rodzaju stali 6.2 Prety sprezajace oraz ciegna grup Bi C (1)P_— Warunek nosnosci,jaki nalezy spetnié, ma postaé fas <1 (64) Fras dzie: Fey — wartosé obliczeniowa sily podiuzne} w elemencie, Fas — wartoSé obliczeniowa nosnosci przy rozciaganiu. 7 gdzie: 3) Obliczeniowa nosnosé prey rozciaganiu Fay jest okreslona nastepujaco: Fag = in | FF} (62) 137 Te) Fix ~ wartosé charakterystyczna sily zrywajace). Fi, — warlogé charakterystyczna umownej nosnosci prey rozciaganiu, patrz Tablica 6.1 te = wepélezynnik ezesciowy. UWAGA 1: — Wartosé Fx. odpowiada wartoéci charakterystycznj wytrzymalosci na rozciaganie. Tablica 6.1: Umowna nosnosé ciegien Grupa | _ Norma odniestenia Nosnos¢ umowna Fi, A EN 10138-1 Fan") 8 EN 10264 Fox c EN 1018-1 Fos *)_ W praypadku pret6w sprezajacyoh — patra EN 1993-1-1 1EN 1993-1-4 UWAGA 2: Sprawdzeniew stosunku do F; opiera sig na zalozeniu, 2e ciegno pozostaje sprezyste w warunkach Cdialywan obiczeniowyeh. W praypadku ciggion (np in zambritych), da Koren Fi, = TA spravezani to nie jest wymagane. UWAGA 3: __Zgodnle ZEN 12385/Cze8¢ 1 wartoscl eksperymentane Fix | Fs, uzyskane 2 badan przy odblorze ‘elementow, powinny przewy2szaé warlosci charakterystyczne: Foe? Fas Fie? Fi UWAGA 4: Wspélezynnik yx moze byé okreslony w Zataczniku krajowym. Jego wartose jest uzale2niona od tego, czy stosule sie odpowiednie srodkina koricach ciegien w celu redukcji moment6w zginajacych od skrecania ‘ciggna, patrz 714). Zalecane wartosci 7, podano w Tablicy 6.2. Tablica 6.2: Zalecane wartosct 7x ‘Sposdb zakotwienia rminimalizujacy zginanie od skrecania tak 0,80 nie 41,00 W przypadku pretéw sprezajacych i ciegien grupy C wartosé charakterystyczna sily zrywajacej jest okreslona wzorem: gazie: 18 Fac= Ar fa 63) Am — pole przekroju metalowego wg 2.3.1 fix wartosé charakterystyczna wytrzymatosci na rozciaganie pretéw, drutéw lub splotek wedtug ‘odpowiedniej normy wyrobu, EN 1993-1-11:2006 (4) Wereypadku ciegien grupy B wartos¢ Fx jest okresiona wzorem: Fc Fria he (4) przy czym Fn wyznacza sig zgodnie z EN 12385-2 wedlug wzoru: K@R, kw 65 nin Foo EI 68) gdzie: K ~ wspétezynnik sity zrywajace| *), d= nominaina srednica liny w mm; R. ~ wytreymalogé liny w Nimm?; k, — wspétczynnik straty wskutek zakotwienia wedlug Tablicy 6.3. UWAGA: — Wartosci K, oR, dla lin sa okreslone w EN 12385-2, Tablica 6.3: Wspétezynnik straty ky ‘Sposéb zakoriczenia liny wspétezynnik ky “Tuleja zalowana metalem 1.0 ‘Tuleja Zalewana 2ywica 10 Pierécien ochronny (kausza) z= nasadka zaciskang 99 Koncéwka zaciskana 09 Zack nowy kablahowy 08") *) W praypadku zaciskow kablakowych modiiwy jest spadek wstepnego naciagu, 63 Siodla 6.3.1 Parametry geometryczne (1) Jost parametry geometryczne siodla spelniaja warunki podane na Rysunku 6.1 oraz w (2) i (3), to aprezenia wywotane zakrzywieniem drutéw mozna pominaé w obliczeniach, ° Odsylacz krajony: Patrz 1.38 9 EN 1993-1-11:2006 a) AL,20.03L, «7 1 splotkatlina 2 siodlo Lz dlugos¢ teoretycznie zakrzywionego stycznego odcinka splotkifiny migdzy punktami T; w warunkach najniekorzystniejszych kombinagji obciazerh charakteryelycenych 2 uwaglednieniom zwisu AL potengialny preyrost dlugosci Lz jednej strony siodta Rysunek 6.1: Utozenle liny na slodle UWAGA: —_Dzigki spalnioniu powyés2ych wymagas, spadek nognoéci clggna na zerwanie nie przakracza 3%. (2) Promief krzywizny siodta r, powinien spelniaé warunek r, 2 max [ 30d, 40021] gdzie: @ = Srednica drutu: d — Srednica ciegna; a’ = szerokose strefy styku. (3) Wartosé r, moze byé zredukowana do 20d, jesii podioze liny na szerokosci réwne] co najmnie] 60 % Srednicy jest pokryte warstwa migkkiego metalu lub natrysku cynkowego grubosci co najmniej 1 mm, (4) Wprzypadku lin jednozwitych, stosowanie siodel o mniejszym promieniu wymaga uzasadnienia eks- perymentalnego, UWAGA: —_Folozonie punktéw T; i Ts wyznacza sie dla odpowiednich praypadkw obciazenia, unzgledniajac ruchy lozysk i przemieszczenia ciggien 6.3.2 Poéliza ciegien na siodtach (1) Aby zapobiec posiizgowi ciegien, sprawdza sie nastepujacy warunek: diel 8) gdzie: Fes: Fe — —obliczeniowe wartosci odpowiednio wiekszej i mniejszej sily w ciegnie po obu stronach siodla; 1 —wspélczynnik tarcia migdzy ciegnem a siodlem; a katw radianach okresiajacy strefe styku; due —Wspdlezynnik ezeSciowy zwigzany z oporem tarcia. UWAGA: — Wspétezynnik ry, moze byé okreslony w Zalaczniku krajowym. Zaleca sie preyjmowae yyy EN 1993-1-11:2006 (2) Jesliwarunek (1) nie jest speiniony, to niezbedne jest zastosowanie zaciskow wywierajacych dodatko- ‘wy docisk radiainy sila F., tak aby spelniony by! warunek Fey AEE pa tw gd Pur (67) Tn gdzie: k — wspdlczynnik; przy w petni efektywnym tarciu miedzy zaciskiem a bruzdami siodta, gdy sita F, nie przekracza noSnosci ciegna na docisk (pate 6.3.3, preyimuje si k= 2,0, w pozostalych przypad- Kach ke 10 ‘Yue =~ ~WSpdlezynnik czeSciowy zwiazany z oporem tarcia. (3) Ustalajac wartosé F, w zaleznosci od srub sprezajacych, rozpatruje sie nastepujace wplywy i okolicz~ nosci a) dlugotrwale pelzanie; b) redukeje Srednicy przy wzroscie rozciagania; ¢)_sprasowanie lub owalizacje ciegna; 1d) spadek sity sprezajace] w zaciskach srubowych wywolany obciazeniem zewnetrznym; ) ré2niog temperatur. 63.3 Docisk (1)P_— Warunek nosnosci ciegna na docisk qe, od sly oddzialywania zacisku F, ma postaé (68) Yates rx Warto8é graniczna docisku, ktéra wyznacza sie eksperymentalnie; amt ~ WSpdlezynnik czeSciowy. UWAGA: — Reguly podane w 6.3.1 pozwalaja prey wyznaczaniu gr, pomijaé weajemny docisk na styku ciegna i siodla, lowarzyszacy site Fess (2) Pry braku szezegélowych badah wartosci graniczne docisku ges preyimuje sie wedlug Tablicy 6.4. UWAGA 1: Przy pr2yjeciu podanych wartosci granicanych qay 0 wspélezynnikiem yay = 1,00 spadek nosnosci ciggna na zerwanie nie przekracza 2 %. Tablica 6.4: Wartosci graniczne day Rodzaj ciegna Seine) Stalowo zaciskiisiodla | Zaciski na poduszkach | siodlach Lina zambita 20 700, Lina spotowa jednozwita 25 60 UWAGA 2: __Zaciskina poduszkach powinny mieé warstwe migkkiego metalu lub natrysku cynkowego o grubosci co najmniej 1 mm. a EN 1993-1-11:2006 6.3.4 Wymiarowanie siodet (1) Siodta wymiaruie sie na charakterystyczna site zrywajaca Fx, pomnozona przez wspolezynnik k; UWAGA: —_Wspdlezynnik k moze byt okreslony w Zalaczniku krajowym. Zaleca sig prayimowaé k= 1,10. 64 Zaci 6.4.1 Poslizg wzaciskach (1)P Jest zacisk ma przenosié site podiuzna na ciggno, a czesci (patrz Rysunek 6.2) nie sq wzajemnie zaklinowane, to w celu wyeliminowania posiizgu nalezy spetnié warunek Fea, * Fe) # es) Tap gizie: Fix, — sKladowa obliczeniowej sy zewnetznejrownolegia do ciegna: Fes, ~ Sktadowa obliczeniowe| sity Zewnetrzne| prostopadta do ciegna: F — radiaina sita zacisku (patrz 6.3.2(3)); 1 ~ wspélezynniktarcia = _wspélezynnik czesciowy do sity oporu tarcia, UWAGA‘: —_Wspélezynnik yyy, moze byé okreslony w Zalaczniku krajowym. Zaleca sie przyimowaé ry. UWAGA 2: _ Sila F, moze ulec zwigkszeniu lub zmniejszeniu w zalezno$ci od sposobu, w jaki sila zewnetrana jest przenoszona na zacisk. 64.2 Docisk (1) Nognosé na docisk od oddzialywania sily F., lub Fry +F, sprawdza sig wg 6.3.3, 6.4.3 Wymiarowanie zaciskow (1) Zaciski oraz ich Srodki ziaczne, jak np. w polgczeniach wieszak6w z ciegnem gléwnym, wymiaruje sie na umowna sile obliczeniowa o wartosci 1,15 F, gdzie F, - charakterystyczna nosnosé na rozciaganie ciegna dolaczanego, patrz Rysunek 6.2. 1 otw6r na srube sprezajaca 2 radialna site zacisku F, od Srub sprezajacych Rysunek 6. : Docisk UWAGA: —_Stosowanie wartosci F, oznacza wymiarowanie na peina nosnosé. EN 1993-1-11:2006 7 Stany graniczne uzytkowalnosci 7.1 Kryteria uzytkowalnos (1) Rozpatruje sig nastepujace kryteria uzytkowalnosci 4. Kryteria deformagii lub drgan; 2. Kiyteria stanu sprezystego. UWAGA 4: Ograniczenia doformacii lub drgah preekladajq sie na wymagania odnoszqce sig do sztywnosci tkladu konstrukcyinego, wstgpnego naciagu ciegien oraz nosnosci zaciskéw na poslizg. UWAGA2: _Ograniczenia 2wiqzane 2 zachowaniem stanu sprezystego dotycza maksymalne) i minimalne} ‘wartoSci naprezen ed Kombinacj obcigzer wlasciwych ze wzgledu na stany graniczne uzytkowalnosci (2) Naprezenia od zginania w strefie zakotwieri mozna redukowaé za pomoca odpowiednich srodkéw (np. przez zastosowanie podkladek neoprenowych przy oddzialywaniach poprzecznych). 7.2. Ograniczenie naprezen (1) Naprezenia graniczne dla kombinacji obciazen charakterystycznych okresia sig po to, aby: = zapewnié sprezysta odpowied? ukladu w odpowiednich sytuacjach obliczeniowych odnoszacych sie do fazy budowy i eksploataci; = ograniczyé odksztatcenia, ktére w przeciwnym razie moglyby obnizyé skutecznosé zabezpieczeri antyko- rozyjnych (np. przez pekanie osion, twardych wypetniaczy, rozszozelnienie zigczy itd.), a takze wplynaé niekorzystnie na zmeczenie; = przy sprawdzaniu stanéw granicznych nosnosci (ULS) mozna bylo w analizie przyjmowaé liniowa odpo- wied ukladu (2) Ograniczenia naprezer okresia sig w stosunku do wytrzymalosci na zerwanie: = Fa (Ay An ou gdzie Fy, Ay —jak we weorze (6.3) UWAGA 1: W Zalaczniku krajowym moga byé podane wartosel graniczne fous i fas. Zalecane wartoSCl fess. ‘odnoszace sie do fazy budowy, podano w Tablicy 7.1, natomrast zalecane wartoSci fas, odnoszace sig do warunkow ceksploatacji, podano w Tablicy 7.2. Tablica 7.1: Naprezenia graniczne fons: (faza budowy) Kilka godzin po zainstalowaniu pierwszych ciegien Po zainstalowaniu pozostalych ciegien UWAGA 2: Naprezenia graniczne fap wyznacza sig wedlug weory (72) przy czym 74 x y= 1,0 1410 = 110—w preypadku sytuaci krétkotrwalych 0 x 1,20 = 1,20—w praypadku sytuacj dlugotrwalych 23 Tablica 7.2: Napredenia graniczne fas (faza eksploatac|) ‘Warunki obciazenia fas (Oddzialywania zmeczeniowe z uwzglednieniem 050 0, 2ginania*) 190 2 ‘Oddzialywania zmeczeriowe baz uwzgigdnionia Zginania 0.45 04 *)_ Naprezenia od zginania mozna ograniczaé, patr2 7.1(4). UWAGA 3: Naprgzenia graniczne faus wyznacza sig wedtug wzoru 66 4, (73) prey czym ‘px 2e= 0,9 « 1,48 = 1,33 — ady uwzalednia sie naprezenia od zainania yn yr = 10 1,48 = 1,48 ~ gd nie uwzglednia sig naprezen od zginania adzie yee 79> 1,50 = 1.48 UWAGA 4: Wadaniach pr2yjmuje sie fa: 45 oy, alr Zatgcznik A. 8 — Drgania ciggien 8.1. Postanowienia ogéine (1) Werzypadku ciegien konstrukcji woino stojacych (np. odciagéw) ze wzgledéw bezpieczenistwa rozpa- truje sig drgania wywolane wiatrem w fazie budowy oraz w fazie eksploatacl (2) Sily aerodynamicznego oddzialywania wiatru na ciegna ujawniaja sig jako nastepujace zjawiska a) _uderzenie przy turbulentnym przeplywie powietrza b) _wzhudzenie wirowe (zawietrzne wiry Karmana) ©) galopowanie (drgania samowzbudzone) 4) galopowanie wskutek interakgji z innymi ciegnami fe). taczne oddzialywanie wiatru i deszczu. UWAGA: __Galopowanle nie wystepule w przypadku ciegien 0 przekroju okraglym z powodu symetri. Jednak awisko to moze wystapic wskutok 2miany kszalty spowodowane) osadzaniom sig warstw lodu lub pylu. Sly towa- ryszace zjawiskom c)d) ie) sa funkcjaruchu ciegna i etektom niestatecznosci aerodynamiczne| w postaci drgah © duzej amplitudzie po orzekroczeniu krytyczne) predkoSci wiatru, Poniewaz modele dynamicznego wzbudzenia Srgan nie sa jeszcze wystarezajaco dokladne 2 punktu widzenia analzy nlezawodnosci,siosue sig odpowiednie srodki ograniczajace drgania, (3) _Drgania ciggien moga byé takze wywolywane oddzialywaniami dynamicznymi na inne czesct kon- strukgji jak np. dzwigary, pylony) UWAGA: —_Zjawisko to jest czesto okresiane mianem wzbudzania parametrycznego’, ktére adpowiada 2a

You might also like