Tekst:
Anna i Lech
Krzysztofiak
Zdjęcia:
Lech Krzysztofiak
Rysunki:
Anna Krzysztofiak
Wykonanie
strony:
KAJA
2003
|
Rzekotka
Rzekotka drzewna
(Hyla arborea)
|
RZEKOTKA DRZEWNA Hyla arborea
występuje w Europie (prócz Wielkiej Brytanii, Irlandii i Półwyspu Skandynawskiego, z wyjątkiem południowej Szwecji), w Azji Mniejszej i północnej Afryce. W Polsce spotykamy ją na terenie całego kraju, prócz gór. W okresie życia lądowego zamieszkuje wśród drzew i krzewów, w lasach liściastych i mieszanych,
zagajnikach, parkach, zaroślach, sadach i ogrodach, a także na łąkach. Na okres godów udaje się do zbiorników o zarośniętych brzegach, obfitujących w roślinność wodną. Jest gatunkiem najbardziej ciepłolubnym spośród naszych płazów, wykazuje aktywność dzienną i zmierzchową. Na terenie WPN jest nieliczna, rozmnaża się tylko w kilku niewielkich zbiornikach wodnych w okolicy wsi Krzywe i Sobolewo.
Tym razem rzekotka
przybrała szary kolor
|
Rzekotka drzewna jest płazem drobnym i delikatnym, o gładkiej, lśniącej skórze. Samce osiągają długość 3-4 cm, samice 6 cm. Ubarwienie rzekotki
jest typowym ubarwieniem ochronnym, które dodatkowo może się zmieniać w zależności od barwy podłoża. Grzbietowa strona ciała jest zazwyczaj zielona, może
jednak przybierać barwy: żółtą, szarą, niebieskawą, liliową i brązową. Zmianę barwy ciała rzekotki może wywołać również gwałtowna zmiana
warunków zewnętrznych, głód i ból. Spód ciała jest biały lub jasnokremowy, po bokach zaś przebiegają kontrastowe czarnobiałe pasy.
Porównanie stóp płazów (od lewej):
ropuchy, żaby i rzekotki
Przylgi
na końcach palców umożliwiają
rzekotce utrzymywanie się na gładkich
powierzchniach |
Cechą charakterystyczną rzekotki jest obecność na końcach palców poduszeczkowatych, zaokrąglonych przylg, ułatwiających utrzymywanie się na gładkich
powierzchniach. Rzekotka jest jedynym europejskim gatunkiem płaza prowadzącym
nadrzewny tryb życia.
Ze snu zimowego rzekotka budzi się późno - pod koniec marca lub na początku kwietnia. Gody odbywa od końca kwietnia do czerwca, wyłącznie w porze nocnej.
Samce, przy pomocy pojedynczego, dużego rezonatora umieszczonego na dnie jamy gębowej, wydają chóralnie rytmiczne dźwięki, będące najgłośniejszymi spośród
głosów wydawanych przez nasze płazy.
Obecność worka głosowego to jedyna cecha różniąca samca od samicy rzekotki. Brak u niego modzeli godowych (zgrubień na palcach przednich kończyn) typowych
dla samców innych płazów bezogonowych. Podgardle jest u samca wyraźnie ciemniejsze, dzięki czemu można rozróżnić płeć rzekotek nawet poza porą godową.
Natężenie głosu zależy w dużej mierze od temperatury wody - w cieplejszej wodzie samce "śpiewają" głośniej. Samce rzekotki wydają głos również poza porą
godową w lądowym okresie życia, przy czym dźwięki te brzmią inaczej niż wołanie godowe.
Samiec rzekotki
z rozdętym rezonatorem
|
Ampleksus (połączenie samca i samicy) jest bardzo nietrwały. Samica składa skrzek małymi porcjami, w postaci niewielkich pakietów przyklejanych do pędów
roślin wodnych. W jednym pakiecie znajduje się od 20 do 150 jaj. Jajo jest z jednej strony jasnobrązowe, z drugiej jasnożółte.
Rozwój larw trwa około 3 miesięcy. Początkowo kijanki przyczepiają się do roślin wodnych za pomocą przylgi, dopiero starsze pływają. Przed przeobrażeniem
osiągają 46-49 mm długości. Po przeobrażeniu młode rzekotki opuszczają zbiornik wodny. Dojrzałość płciową osiągają po 2 latach. Na sen zimowy rzekotki
udają się pod koniec września - na początku października. Zimują wyłącznie na lądzie, pod warstwą opadłych liści lub w różnych szczelinach.
Młoda rzekotka drzewna
|
Pokarmem rzekotki są głównie owady i pająki, które chwyta nagłym wyrzutem długiego, lepkiego języka. Zjada skorki, pluskwiaki, mrówki, chrząszcze,
muchówki, motyle, a także w mniejszych ilościach ślimaki. Większość
czasu spędza czatując wśród liści na zdobycz, potrafi jednak również wyskoczyć, by schwytać owada w locie. Rzekotka unika os i wszystkich owadów, które je
przypominają wyglądem.
Pokarm rzekotki
Wrogowie naturalni
rzekotki |
Rzekotka stanowi łakomy kąsek dla drapieżnych zwierząt, jednak zmienne ubarwienie zapewnia jej doskonałą ochronę. Do głównych jej wrogów należy zaskroniec
oraz różne gatunki ptaków i ssaków.
Podstawową formą ochrony rzekotki drzewnej jest ochrona jej miejsc rozrodu - niewielkich zbiorników wodnych porośniętych obficie roślinnością szuwarową. Na
terenie WPN występuje tylko jedna niewielka, izolowana populacja tego gatunku, niedaleko zaś przebiega jego północno-wschodnia granica zasięgu. Dla
utrzymania rzekotki drzewnej na terenie Parku niezbędne jest prowadzenie czynnej ochrony, która polega przede wszystkim na odtwarzaniu miejsc jej rozrodu.
Dawniej chętnie hodowano rzekotki wierząc, że potrafią one przepowiadać pogodę. Umieszczano je w szklanym słoju z małą drabinką wewnątrz. Jeśli rzekotka
wspinała się na szczyt drabinki, miało to oznaczać pogorszenie pogody. Dziś wiadomo, że był to tylko przesąd. Ponadto hodowanie rzekotek, tak jak i innych
zwierząt chronionych, jest prawnie zabronione.
|