Grążel drobny Nuphar pumila (Timm) DC., syn. N. pumilum (Timm) DC
Grzybieniowate (Nymphaeaceae)
Bylina o pełzającym po podłożu lub zagłębionym w nim kłączu długości 20-70 cm i szerokości 10-20 mm. Liście pływające podobne do liści N. lutea, ale znacznie mniejsze, długości 5-15 cm i szerokości 3,5-13 cm. Ogonki liściowe długości 0,7-1,5 (2-2,5)m. Liście podwodne sercowate lub okrągławe, cienkie, delikatne, o brzegu płytko zatokowatym. Kwiaty obupłciowe, o średnicy 1,52,5(3) cm, na szypułkach długości 0,52(2,5) m. Działek pięć, żółtozielonych, szerokoowalnych, długości 2–2,5 cm, 3-5 razy dłuższych od płatków. Płatków 11, małych, łopatkowatych. Pręcików 50. Słupek zrośnięty z 8-12 owocolistków. Tarcza znamieniowa o średnicy 6-8 mm, żółta, owalna lub eliptyczna, przeważnie płaska lub lekko wypukła, z 8-12 promieniami dochodzącymi do jej brzegu. Brzeg tarczy wyraźnie zatokowo ząbkowany. Owoc jagodo- lub torebkopodobny, gruszkowaty, w górnej części często zakrzywiony, 2-2,5 razy mniejszy niż u Nuphar lutea.
Kwitnienie: VI-IX.
Występowanie w Polsce i siedlisko: głównie w północnej części niżu - na Pojezierzu Mazurskim i Pomorskim, poza tym w południowej Polsce - dwa stawy na Wyżynie Śląskiej. Osiąga w Polsce południową granicę zasięgu. Wody stojące: jeziora i zbiorniki astatyczne o szerokim zakresie żyzności: od oligo- do eutroficznych, także dystroficzne. Rozwija się na głębokości od kilkudziesięciu centymetrów do około 2 m i zasiedla podłoża organiczne - głównie torfowe. Warunkiem jego występowania jest niskie stężenie wapnia zarówno w wodzie, jak i w podłożu. Tworzy zazwyczaj samodzielne fitocenozy. Jest gatunkiem charakterystycznym zespołu Nupharetum pumilae.
Uwaga! Gatunek objęty ochroną ścisłą.
