Jaki wielki robal!
Jeden z największych w Polsce. Ale... nie robal, tylko chrząszcz. I to z szanowanej rodziny kózkowatych, stąd też pierwszy człon nazwy - kozioróg. Wzięła się od bardzo długich czułków - mogą one być nawet dwa razy dłuższe niż tułów dorosłego osobnika, czyli osiągnąć nawet 10 centymetrów długości! Przypominające kształtem kozie rogi czułki tego chrząszcza są "zaczesane" nad jego tułów.
Dorosłe osobniki osiągać mogą blisko 6 centymetrów długości. Ma czarny pancerz i i silne żuwaczki. Uwielbia stare dęby.
Galeria zdjęć
Larwy kozioroga dębosza żerują w dębach nawet 5 lat
Ten zagrożony wyginięciem chrząszcz ma specyficzny cykl życia. Wykluwa się z jaj złożonych pod korą dębów i jako larwa żeruje tam 3-5 lat. W sprzyjających warunkach, w końcu dorasta i z poczwarki przeobraża się w chrząszcza, którego obecnie możemy spotkać nawet w centrum miasta.
Ten szczególny chrząszcz ma we Wrocławiu wyjątkowe miejsca
Przygotowane są dla niego specjalne konary dębów. Mówią na nie cmentarzyska, bo to martwe, ścięte drzewa, ale jest w nich pełno życia. W różnych częściach miasta powstały takie dębowe stosy. W ten sposób ma większe szanse na przeżycie, bo w Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
Obecność kłód dębowych m.in na Rędzinie czy pod centrum handlowym Magnolia jest również skutkiem działania kozioroga. Leżące konary są etapem w minimalizowaniu szkód po wycince drzewa zasiedlonego przez kozioroga, który lubi żerować w żywych drzewach. Wycięte fragmenty dają szanse, by obecne larwy kozioroga mogły dokończyć cykl i jako dorosłe osobniki opuścić to tymczasowe siedlisko.
W Polsce jest objęty ochroną i z tego względu podejmuje się takie działania, jak przenoszenie fragmentów drzew. Natomiast sposobem na długofalową ochronę będzie np. nasadzenia nowych dębów. Kozioróg dębosz to jeden z największych owadów występujących w naszym kraju. Niestety, jest gatunkiem wciąż zagrożonym z powodu długiego czasu żerowania w fazie larwalnej, kiedy to jest łatwym łupem dla mrówek, drapieżnych chrząszczy czy grzyba.
Dorosłe osobniki żyją około miesiąca i też nie mają lekko, bo są przysmakiem ptaków owadożernych, co dodatkowo ogranicza liczebność dorosłej populacji. Owady te mogą latać na odległość zaledwie kilkuset metrów. Stąd raczej występują w stałych miejscach.
Według "Monitoringu gatunków zwierząt" powstałego w 2012 roku na zlecenie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, sytuacja kozioroga dębosza jest coraz gorsza:
''...od lat trzydziestych ubiegłego stulecia obserwuje się postępujący zanik kozioroga dębosza na wielu stanowiskach, szczególnie w południowo-wschodniej i wschodniej części Polski. Mimo objęcia go już w w 1952 roku ścisłą ochroną, w ostatnim trzydziestoleciu tempo zaniku kozioroga dębosza na stanowiskach zlokalizowanych na wschód od Wisły nasiliło się do tego stopnia, że brak go już w Puszczy Białowieskiej i w całej polskiej części alpejskiego regionu biogeograficznego.''
Przeczytać można tam też, że najliczniejsza populacja tego chrząszcza w Polsce występuje w dorzeczach Warty i Odry. Najwięcej jest go na Dolnym Śląsku w okolicach Wrocławia i w samym mieście.
