Przędziorek - szkodnik kwiatów domowych

Przędziorek to niewielki, niemal niewidoczny gołym okiem gatunek roztocza, który mimo mikroskopijnych rozmiarów może poważnie zaszkodzić naszym roślinom domowym. Zwykle szybciej zauważalne są objawy żerowania przędziorka niż sam szkodnik, dlatego raz na jakiś czas warto profilaktycznie wziąć rośliny domowe „pod lupę” i przyjrzeć się im z bliska.

Przędziorek jest często nazywany czerwonym pajączkiem, gdyż zimujące samice przyjmują pomarańczową barwę i to właśnie wtedy są najbardziej widoczne na tle zieleni. Dorosłe pajęczaki są natomiast jasnozielone i tak maleńkie, że trudno je dostrzec bez użycia lupy. Ich ulubionym miejscem jest spodnia strona liści w okolicach nerwów głównych. Tam stacjonują, składają jaja tam też rozmnażają się. Larwy, nimfy i dorosłe osobniki żerują wysysając sok z komórek roślinnych, a ślady żerowania można zauważyć pod lupą w postaci licznych srebrnych punkcików. Uszkodzenie i zniszczenie komórek roślinnych prowadzi do ograniczenia fotosyntezy, zwiększenia transpiracji, ogólnego osłabienia rośliny, a nawet do jej śmierci.

Objawy występowania przędziorka na roślinach domowych

Rośliny zaatakowane przez przędziorka mają widoczne zmiany w wyglądzie liści. Pojawiają się na nich żółte kropki różnej wielkości oraz jasnożółte przebarwienia zlokalizowane między nerwami. Z czasem liście żółkną całkowicie, zwijają się i ostatecznie opadają. Charakterystycznym objawem występowania przędziorków jest delikatna, ale bardzo gęsta pajęczynka na spodzie liścia, która stanowi dla nich barierę ochronną i jednocześnie utrudnia zwalczanie tego szkodnika. Pajęczynkę można też zobaczyć u nasady ogonków liściowych, w rozwidleniach łodyg i na wierzchołkach pędów.

Przędziorki mogą żerować na wielu roślinach domowych, ale szczególnie upodobały sobie rośliny preferujące wysoką wilgotność powietrza. Podatne na ataki przędziorka są m.in. kalatea, maranta, afelandra, begonia, kroton, diffenbachia, szeflera, monstera, epipremnum, skrzydłokwiat, syngonium, dracena, fikus, peperomia, cytrusy i rośliny śródziemnomorskie, np. bugenwilla, jaśmin, a także palmy oraz bluszcze.

Przędziorki - skąd się biorą w mieszkaniu

Najczęściej źródłem nagłego pojawienia się przędziorka na roślinach domowych są nowo zakupione rośliny. Niekiedy przędziorek występuje na nich w postaci utajonej i rozwija się dopiero w sprzyjających dla niego warunkach, czyli w suchej i gorącej atmosferze. Bywa też, że kupujemy rośliny z widocznymi objawami żerowania, ale nie za bardzo wiemy, że to sprawka przędziorka. Przyniesione na nowych roślinach przędziorki przenoszą się w domu na inne rośliny. Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka, kontrolowanie stanu roślin oraz kupowanie zdrowych roślin. Przed zakupem warto dokładnie obejrzeć wygląd liści pod kątem zmian i występowania szkodników, natomiast po przyniesieniu do domu nowe rośliny powinny bezwzględnie przejść kwarantannę. Przędziorek dostaje się do naszych mieszkań również przywiany podmuchem wiatru lub wniesiony przez nas np. na odzieży.

Przyczyny rozwoju przędziorka

Przędziorki uwielbiają ciepłą temperaturę i suche powietrze, dlatego najczęściej rozwijają się i atakują rośliny domowe w okresie zimowym, kiedy trwa sezon grzewczy, a powietrze w pomieszczeniach ma niską wilgotność. Optymalne warunki rozwoju przędziorka to temperatura 24°C i wyższa oraz wilgotność powietrza 30 – 40%. Czas rozwoju od jaja do osobnika dorosłego zależy od temperatury, wilgotności powietrza oraz kondycji i wieku liści.

Zwalczanie przędziorków

Aby nie sprawiać sprzyjających warunków do rozwoju przędziorka należy utrzymywać wysoką wilgotność powietrza. Idealnie byłoby podnieść ją do poziomu 90%, wtedy przędziorki tracą możliwość rozmnażania się, jednak w naszych wnętrzach nie jest to możliwe i zalecane. W zależności od temperatury w pomieszczeniu dobrze jest utrzymywać wilgotność na poziomie minimum 60%. Pomocny w uprawie będzie kompaktowy higrometr + termometr, dzięki któremu z łatwością zmierzysz zarówno wysokość temperatury [℃] jak i poziom wilgotności [%] w pomieszczeniu.

Przędziorki - domowe sposoby walki z przędziorkiem

Zwalczanie przędziorka domowymi sposobami da najlepsze efekty, jeśli połączymy poniższe zabiegi pielęgnacyjne i będziemy wykonywać je systematycznie. Najważniejszym z nich jest podwyższenie wilgotności powietrza wokół roślin. O tym jak zwiększyć wilgotność powietrza przeczytać można jeszcze TUTAJ.

Zatrudnij do walki dobroczynka kalifornijskiego, czyli naturalnego wroga przędziorka

Dobroczynek kalifornijski to gatunek drapieżnego roztocza, który żywi się przędziorkami we wszystkich stadiach rozwoju, ale najchętniej 

żywi się jajami i larwami. Roztocze można stosować zapobiegawczo lub w momencie pojawienia się pierwszych szkodników. Najlepiej, jeśli dobroczynek zadomowi się na roślinie jeszcze przed rozwojem przędziorków. Dobroczynek kalifornijski jest dostępny w sprzedaży jako preparat SPICAL Ulti-Mite w formie saszetek, które wiesza się na zaatakowanych roślinach. Każda saszetka zawiera 100 dobroczynków kalifornijskich oraz inny gatunek roztocza (pożywienie dobroczynka, zanim wyjdzie z saszetki) i otręby. Roztocza żerują ok. 5 - 6 tygodni. Saszetki są niezwykle wygodne w użyciu, bezpieczne i nie wymagają żadnych dodatkowych czynności. Zawiesza się je na roślinie wyciętą w kartoniku zaczepką, bez rozrywania czy otwierania, w miejscach, gdzie nie będą narażone na bezpośrednie działanie słońca. Saszetki mają już przygotowany otwór, przez który roztocza wychodzą. Należy uważać, aby ich nie zmoczyć przy podlewaniu lub zraszaniu.

Domowe sposoby na przędziorka:

• Regularne, nawet codzienne zraszanie lub zamgławianie roślin doniczkowych, umieszczenie w pobliżu roślin nawilżaczy powietrza, umieszczenie doniczki w osłonkach z kamykami i wodą.
• Dokładne mycie roślin intensywnym strumieniem wody. Doniczkę z bryłą korzeniową najlepiej owinąć folią, aby zabezpieczyć podłoże przed wypłukiwaniem, a korzenie przed zalaniem. Po prysznicu część zieloną należy owinąć przezroczystym workiem foliowym i zostawić tak na 2-3 dni. Pod folią wytworzy się duża wilgotność, która zmniejszy liczebność przędziorków albo całkowicie zlikwiduje dorosłe osobniki. W przypadku dużych roślin należy regularnie i dokładnie przemywać liście od spodniej i górnej strony. Jeśli zauważymy pajęczynkę, należy w pierwszej kolejności zdjąć ją patyczkiem owiniętym mokrą watą.
• Roztwór do przemywania z szarym mydłem i denaturatem - rozpuścić 20 gramów szarego mydła w 1 litrze letniej wody i dodać 10 ml denaturatu. Przemywać liście czystymi wacikami nasączonymi roztworem.
• Oprysk wyciągiem z czosnku: 30 gramów czosnku moczyć przez dobę w 1 litrze ciepłej wody. Odcedzoną cieczą należy opryskać dokładnie roślinę.
• Oprysk naparem z czosnku - rozgniecioną główkę czosnku należy zalać szklanką gorącej wody. Gdy napar ostygnie, rozcieńczyć go dodatkowym litrem wody i opryskać roślinę.
• Działanie odstraszające mają również olejki eteryczne np. olejek pomarańczowy, rozmarynowy, lawendowy i cynamonowy – 20 -25 kropli olejku dodać do 1litra wody i spryskiwać rośliny co 2-3 dni przez dwa tygodnie.
•  
• 

Środki na przędziorka

Środki biologiczne - znakomitym sposobem na walkę z przędziorkiem jest wykorzystanie jego naturalnych wrogów – drapieżnych roztoczy i pluskwiaków. Najbardziej znanym z nich jest dobroczynek kalifornijski – gatunek drapieżnego roztocza, który żywi się wszystkimi stadiami przędziorka. Preparaty z dobroczynkiem dostępne są np. w formie saszetek, które wiesza się na roślinach.

Środki chemiczne stosuje się zwykle w ostateczności. Do zwalczania przędziorka używa się preparatów z grupy akarycydów, np. Talstar 100 EC, Envidor 240 S.C., Magus 200 S.C, Nissorun Strong 250SC. Jeśli zdecydujemy się na oprysk środkiem chemicznym, najlepiej wykonać go na zewnątrz, na tarasie lub balkonie, przestrzegając zasad BHP i wszystkich środków ostrożności. Przed zastosowaniem środków chemicznych dokładnie należy przeczytać zalecenia producenta.