Kwiaty ogrodowe

C

CMelittis melissophyllum

Opis

Rodzina:  Lamiaceae – jasnotowate

Płytko pod ziemią mamy krótkie kłącze z licznymi dość długimi korzeniami. Z tego kłącza wyrasta kilka czterokanciastych, nierozgałęzionych i gęsto ulistnionych pędów. Liście na łodydze na króciutkim ogonku są ustawione naprzeciwlegle. W zarysie jajowate o zaostrzonym końcu i karbowanym brzegu. Ich podobieństwo do liści melisy jest przyczyną dla której roślina nosi swoją nazwę gatunkową. Mają one charakterystyczny zapach z powodu glikozydu podobnego do kumaryny.

W kątach górnych liści pojedynczo lub w kilka sztuk pojawiają się charakterystyczne dla rodziny jasnotowatych dwuwargowe kwiaty. Ich wielkość kolor oraz ilość kwiatków w pęczkach jest zmienna i mocno zależy od warunków siedliskowych. Cecha charakterystyczną tego gatunku jest fakt, że kwiaty zwrócone są tylko w jedną stronę i zawsze podążają za słońcem. Zapylane są przez pszczoły i ćmy.

 W rezultacie otrzymujemy owoc w postaci czterokomorowej torebki. Nasiona po jednym w każdej komórce w związku z czym są dość duże.

Kto chce zobaczyć jak wygląda cała roślina w okresie kwitnienia proszę kliknąć na link http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Melittis_melissophyllum_180508.jpg

Na razie w obrocie handlowym pojawiła się tylko jedna odmiana a mianowicie ”Royal velvet distinction” różniąca się i wyglądem samego kwiatka jak i nieco innym ubarwieniem.

Występowanie

To europejska roślina. Granica jej naturalnego występowania na północy to nasz kraj, na wschodzie to Ukraina, a na południu Turcja. Zawsze występuje w lasach liściastych przede wszystkim w dąbrowach i bukowinach.

Wysokość

Dolna granica wzrostu to 30 cm, a górna może dochodzić do 70 cm, ale wówczas roślina robi się nieładna.

Termin kwitnienia

Od końcówki maja po lipiec.

Kolor kwiatu

Już wspomniałam, że roślina w tym względzie wykazuje dużą zmienność i kwiaty mogą być białe, prawie wszystkie odcienie różu po dwukolorowość, kiedy to na środkowym płatku dolnej wargi mamy kolor od lekko fioletowego po głęboką fuksję.

Stanowisko

Trzeba zastanowić się w jakim celu sadzimy tą roślinę. Jeśli ma to być roślina użytkowa(zbierana na susz) to stanowisko w lekkim cieniu jest do przyjęcia bo wielkość kwiatów i wysokość rośliny jest wówczas bez znaczenia. Jeśli ma ta roślina zdobić rabatę to musimy bardzo starannie wybrać miejsce. Nie lubi ona pełnego słońca, ale bez słońca bez nie. Najlepszym rozwiązaniem jest miejsce gdzie roślina ma pełne słońce rano. Tak z grubsza licząc do jedenastej. Potem jest to lekki cień. Nie może być to zatem cień rzucany przez budynki bo ten jest cieniem głębokim. Powinny to być wyższe drzewa, żywopłoty, jakieś pojedyncze krzewy. W takich warunkach roślina wykształca większe kwiaty i jest ich więcej. Zwolennicy nalewek, muszą wiedzieć że uzyskają bardziej aromatyczne napoje z roślin rosnących w takich właśnie warunkach.

Wymagania i pielęgnacja

Roślina ceni sobie gleby przepuszczalne, zasobne w próchnicę i dobrze utrzymujące wilgoć. I choć zadomowiona roślina jest odporna na suszę to dramatycznie spada ilość i wielkość kwiatków. Także długość życia kwiatka trwa bardzo krótko. To ma wpływ na wygląd, bowiem jeden kwiatek więdnie, kiedy drugi się jeszcze nie otworzył, a nam chodzi o to by kilka kwiatów naraz było otwartych. Tylko wówczas roślina jest atrakcyjna. Chcąc by roślina oprócz zapachu także zdobiła nie możemy o wilgoci zapomnieć. Także odczyn podłoża ma tu swoje znaczenie. Im jest on wyższy tym lepiej. Większość gleb w kraju to kwaśne piaseczki więc miejsce gdzie ma roślina rosnąć przekopujemy z bardzo dużą ilością kompostu. Przy naprawdę kwaśnych glebach można wiosną dodać trochę wapna w postaci tlenku wapnia.

Roślina ma jednak i negatywy. W większym cieniu jeśli nam wybuja to przy większym deszczu będzie się pokładać i będzie potrzebne podpieranie. W każdych warunkach warto w momencie sadzenia pomyśleć o ogranicznikach. Jest to roślina kłączowa i wkopanie wyższych np. plastikowych obrzeży trawnikowych pozwoli utrzymać ją w jednym miejscu.

Mrozoodporność

W pełni mrozoodporna.

Rozmnażanie

Najprostszym sposobem jest wysiew nasion. Wcześniej jednak musimy je poddać stratyfikacji.

Istnieje sposób na rozmnożenie odmiany. W tym celu, wiosną kiedy rośliny mają nie więcej jak 8 cm ścinamy je na sadzonki. Później jest to niemożliwe bo łodyga większych roślin jest pusta w środku. Warto posłużyć się ukorzeniaczem choć nie jest on całkowicie niezbędny. Kto ma podgrzewane mnożarki proszę wykorzystać. Więcej roślin się ukorzeni. Potem pikujemy do pojedynczych doniczek i czekamy, aż w dnie pojawią się korzenie. Wówczas przesadzamy na miejsce stałe.

Choroby i szkodniki

Jak większość roślin cienia w latach mokrych szara pleśń lub mączniak rzekomy, a w suche lata może pojawić się mączniak prawdziwy.

Zastosowanie

Na rabatach można ją sadzić w towarzystwie traw, hosty, laku wonnego, marzanki itp. Roślinę można także sadzić w pojemnikach. Wówczas dozowanie ilości słońca jest ułatwione i zależne od naszych chęci i aury.

W internecie można znaleźć mnóstwo praktycznych zastosowań. Ja zacytuję jedno:

„Nalewka z miodownika ma działanie wzmacniające, relaksujące, harmonizuje pracę całego organizmu. W medycynie ludowej roślina ta służyła do leczenia wątroby, chorób skóry oraz cukrzycy.

Sposób użycia: Jedną roślinę zalać 2 litrami wódki, odstawić w ciemne i ciepłe miejsce na około 3 tygodnie. Alkohol przecedzić i zlać do butelki. Dosłodzić miodem wedle uznania.”

Uwagi

Łacińska nazwa rodzaju ”Melittis” pochodzi od greckich słowa ‚Melitta’, = „Pszczoła miodna” i odnosi się do faktu, że pszczoły uwijają się przy tej roślinie.

Przypisy

Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:

Melittis melissophyllum – http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Melittis_melissophyllum_lurais_36_11052008_3.jpg

Owoc – http://www.actaplantarum.org/semi_dispersione/dettaglio_specie.php?id=395&n=1